An Analysis on the Orientalists’ Early Studies on the Qur’ān

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 14, 30.06.2023

Ayşe Aytekin

https://doi.org/10.32955/neu.istem.2023.9.1.01

Öz

The researches of the Western world on the Qur’ān and Tafsīr are related to the history of Orientalism and are subject to a similar its development and change process. The efforts of the Western researchers to recognize Islam have dated back to the Crusades, and as a result of their acceptance of the superiority of Islam and the civilization and culture in which it had been integrated, it had turned into a struggle attempt. In the beginning, translation movements had played a major role in this struggle. Forasmuch, to able to know culture and civilization is primarily about knowing and understanding the language. The Westerners, who had learned the Arabic language in order to understand Islamic thought, had taken the most important step in this struggle by translating the products and works of this language and culture into the Latin language. Commentaries, quotations, explanations, plagiarisms or whatever their name is, all researches, translations, works, products and studies can be mentioned in the focus of this application and step. In addition to the studies in which language is at the forefront, it is necessary to mention other factors affecting these studies. As a matter of fact, all factors involving life have taken a place in a similar course in academic, scientific, political, religious, social, economic and cultural dimensions. The Renaissance, the invention of the printing press, the expansionist policy of the Turks, other developments in science and philosophy, and the impact of these developments on Europeans had been influential in their work on the field of Islam. The first researches of the Orientalists on Islam and the Qur’ān -which they had done in order to achieve their various goals- had several aims such as religious, political, scientific, commercial and colonialism. The Orientalists, with their works shaped for these purposes, had engaged in activities such as fighting Islam by degrading the value of the Prophet Muḥammad (PBUH), preventing the spread of this religion by spreading the faults of Islam in the way which they had identified, and converting the Muslims to Christianity. Similarly, in academic studies, it has been understood that they had an extremely negative and cynical expression style devoid of criteria such as scientific impartiality, objectivity and originality. This is also evident in the studies on the Qur’ān and Tafsīr. In order to criticize Islam, they had made various criticisms, especially on the source and nature of the Qur’ān. In addition to the study areas where the Qur’ān is at the center, many works on the history of the Qur’ān, on the other hand, have explained how and through which phases the Qur’ān had come to the present day, from a Muslim perspective in a common manner. On the other hand, the non-Muslims have been interested in what the Qur’ān is, its origin, authenticity and its formation process as well as the Muslims. In order to evaluate the perspectives of the non-Muslim researchers and to comprehend the West and the Western studies on these issues, it is necessary to search, analyze and mention about the history of their relations with Islam, the Muslims, the Prophet Muḥammad (PBUH), the historical process of Orientalism and the Oriental studies on many fields in an objective and scientific way for having more new studies that are beneficial to humanity and science. Our work can be evaluated as an introduction for this field with a modest style. We will try to study and focus on especially the early works about these subjects. We will have the aim of explaining the Orientalists’ early studies on Islam, the Prophet Muḥammad (PBUH) and the Qur’ān which they have an extremely vindictive and hateful expression rather than a scientific and academic method although they have reached criteria such as scientific impartiality, objectivity and originality in academic works in recent years. In our research, we will have labour to convey our findings which can be considered as a preliminary on the broad field in question and which we intend to examine by making a periodic distinction in our later works by trying to pass the discourses on the early period through a critical and an objective filter, rather than only mentioning different views.

Anahtar Kelimeler

Tafsīr, The Qur’ān, Orientalism, The Western Studies, Analysis on the Early Period

Oryantalistlerin Kur’ân Hakkındaki Erken Dönem Çalışmalarına Dair Bir Analiz

Öz

Batı dünyasının Kur’ân ve Tefsir ile ilgili araştırmaları, Oryantalizm tarihiyle ilintili olup benzer minvalde bir gelişim ve değişim sürecine tabidir. Batılı araştırmacıların İslâm’ı tanıma çabaları, Haçlı Seferleri’ne kadar uzanmakta olup İslâm’ın ve entegre edildiği medeniyet ve kültürün üstünlüğünü kabul etmeleri sonucunda adeta bir mücadele girişimine dönüşmüştür. Başlangıçta, bu mücadele çerçevesinde tercüme hareketleri büyük rol oynamıştır. Zira, kültür ve medeniyeti tanımak, öncelikle dili bilmek ve anlamaktan geçmektedir. İslâm düşüncesini anlamak adına Arapçayı öğrenen Batılılar, bu dil ve kültürün ürün ve eserlerini Latinceye çevirerek bu mücadelede en mühim adımı atmışlardır. Şerh, iktibas, izah, intihal yahut adı her ne olursa olsun yaptıkları tüm araştırmalar, çeviriler, eserler, ürünler ve çalışmalar bu uygulama ve adım odağında zikredilebilir. Dilin başat noktada yer aldığı çalışmaların yanı sıra bu çalışmaları etkileyen diğer unsurlardan da söz etmek gereklidir. Nitekim, hayatı içeren tüm etkenler hem akademik hem bilimsel hem siyasi hem dini hem sosyal hem ekonomik hem de kültürel boyutta benzer seyirde yer almaktadır. Rönesans, matbaanın icadı, Türklerin yayılmacı politikası, ilim ve felsefe alanındaki diğer gelişmeler ve bu gelişmelerin Avrupalılara tesiri onların İslâm alanındaki çalışmalarında etkili olmuştur. Oryantalistlerin -çeşitli amaçlarını gerçekleştirebilmek için yapmış oldukları- İslâm ve Kur’ân’a dair ilk araştırmaları, dini, siyasi, ilmi, ticari ve sömürgecilik gibi çeşitli hedefler taşımaktaydı. Oryantalistler, bu amaçlarla şekillenen çalışmalarıyla İslâm’ın ve Hazreti Muhammed’in (s.a.v) değerini düşürerek İslâm ile mücadele etmek, kendilerince tespit ettikleri İslâm’ın kusurlarını yaymak suretiyle bu dinin yayılmasını engellemek ve Müslümanları Hristiyanlaştırmak gibi faaliyetlerde bulunmuşlardır. Akademik çalışmalarda da benzer şekilde ilmi tarafsızlık, objektiflik ve özgünlük gibi kriterlerden yoksun son derece olumsuz ve garazkar bir ifade tarzına sahip oldukları anlaşılmaktadır. Kur’ân ve Tefsir ile ilgili çalışmalarda da bu durum göze çarpmaktadır. İslâm’ı yermek adına özellikle Kur’ân’ın kaynağı ve mahiyeti gibi konularda çeşitli eleştirilerde bulunmuşlardır. Kur’ân’ın merkezde olduğu çalışma alanlarının yanı sıra, Kur’ân tarihine dair birçok eser ise Kur’ân’ın nasıl ve hangi evrelerden geçerek günümüze geldiği meselesini, yaygın bir biçimde Müslüman perspektifi ile anlatmaktadır. Buna mukâbil, Müslümanlar kadar Müslüman olmayanlar da Kur’ân’ın ne olduğu, menşei, sahihliği ve oluşum süreci ile ilgilenmektedirler. İnsanlık ve bilim ortak paydasına faydalı olacak yeni araştırmalar adına, Müslüman olmayan araştırmacıların bu meseleler hakkındaki bakış açılarını değerlendirmek ve Batı’ya dair ve Batılı çalışmaları algılamak için onların İslâm, Müslümanlar ve Hazreti Muhammed (s.a.v) ile olan münasebetlerinin tarihçesini ve birçok alandaki Oryantalizm ve Oryantal çalışmaların tarihi sürecini objektif ve bilimsel bir şekilde araştırmak, analiz etmek ve bu konudaki çeşitli meselelere değinmek gereklidir. Çalışmamız, mütevazi tarzıyla bu alana giriş niteliğinde bir araştırma olarak değerlendirilebilir. Bahsettiğimiz hususlar çerçevesinde özellikle ilk dönem eserlerine çalışmayı ve odaklanmayı deneyeceğiz. Araştırmamızda, özellikle Oryantalistlerin –son yıllardaki bilimsel ve akademik yöntemler içeren ve ulaştıkları bilimsel, yansız, tarafsız ve orijinal kriterlere sahip akademik çalışmalarından ziyade- İslâm, Hazreti Muhammed (s.a.v) ve Kur’ân hakkındaki oldukça kindar ve nefret dolu söylemleri haiz ilk dönemlerdeki çalışmalarını açıklama hedefine sahip olacağız. Daha sonraki çalışmalarımızda dönemsel bir ayrım yaparak incelemeyi amaçladığımız ve söz konusu geniş alana dair bir hazırlık ve ön çalışma olarak düşünülebilecek bulgularımızı, erken döneme ilişkin söylemleri -sadece farklı görüşlerden bahsetmek yerine- eleştirel ve objektif bir filtre aracılığıyla aktarmak için emek harcayacağız.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’ân, Oryantalizm, Batılı Çalışmalar, Erken Döneme Dair Analiz

Kaynakça

• Ak, Murat. “Doğu-Batı İkileminde Bir Osmanlı Entelektüeli Ahmet Mithat Efendi’nin Batı’yı Tanıma Çabasına Bir Bakış”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 6/3 (2006), 247-267.
• Albayrak, Halis. Tefsir Usulü. Istanbul: Şule Publications, 2014.
• Arslantaş, Nuh. Yahudilere Göre Hz. Muhammed ve İslâmiyet, İbranice Tarih Kitapları Açısından Bir İnceleme. Istanbul: Iz Publications, 2011.
• Atalay, Hâmit. İngilizce-Türkçe Sözlük. Istanbul: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Publications, 2004.
• Bukhārī, Abū ʿAbdallāh Muḥammad b. Ismāʿīl b. Ibrāhīm b. al-Mughīra b. Bardizba al-Juʿfī. the Ṣaḥīḥs. Critical ed. Mustafa Diīb al-Bagha. The Fourth Volume. Damascus: Dār Ibn Kathīr and Dār al-Yamāmah, The Fifth Edition, 1993.
• Çakıcı, Irfan. “Kur’an’ın Korunmasında Hıfz ve Kitâbet”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research 11/2 (24) (August 2019), 573-597.
• Çalışkan, Ismail. Tefsir Tarihi. Ankara: Bilimsel Araştırma Yayınları, 2021.
• Cerrahoğlu, Ismail. “Oryantalizm ve Batıda Kur’an ve Kur’an İlimleri Üzerine Araştırmalar”. Ankara University Theology Faculty Journal 31 (1989), 95-136.
• Cerrahoğlu, Ismail. Tefsir Tarihi. Ankara: Fecr Publications, 2015.
• Cerrahoğlu, Ismail. Tefsir Usûlü. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Publications, 2018.
• Çetin, Abdurrahman. Kur’ân İlimleri ve Kur’ân-ı Kerim Tarihi. Istanbul: Dergâh Publications, 2014.
• Crone, Patricia and the others. The Making of the Islamic World. Cambridge: Cambridge University Press, 1977.
• Dartma, Bahattin (ed.). Tefsir Tarihi ve Usulü. Eskişehir: Anadolu University Publications, 2012.
• Demirci, Muhsin. Tefsir Tarihi. Istanbul: Marmara University Theology Faculty Foundation Publications, 2015.
• Demirci, Muhsin. Tefsir Usulü. Istanbul: Marmara University Theology Faculty Foundation Publications, 2015.
• Duman, Zeki. Nüzulunden Günümüze Kur’an ve Müslümanlar. Ankara: Fecr Publications, 2016.
• Dumlu, Ömer (ed.). Tefsir. Eskişehir: Anadolu University Publications, 2012.
• Dumlu, Ömer. Tefsir Usûlü. Izmir: Tibyan Publications, 2017.
• Düzgün, Şaban Ali. Uncovering Islam -Questions and Answers About Islamic Beliefs and Teachings-. Ankara: Publications of Presidency of Religious Affairs, 2009.
• Eren, Gül. Edward Said: Oryantalist Söylem Analizinin Metodolojik Temelleri. Erzurum: Atatürk University, Institute of Social Sciences, Doctoral Dissertation, 2013.
• Germaner, Semra - Inankur, Zeynep. Oryantalizm ve Türkiye. Istanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Sanat Publications, 1989.
• Görmez, Mehmet. “Klasik Oryantalizmi Hadis Araştırmalarına Sevk Eden Temel Faktörler Üzerine”. İslâmiyât 3/1 (June 2000), 11-31.
• Günaltay, Şemseddin. İslam Öncesi Araplar ve Dinleri. Ankara: Ankara Okulu Publications, 2016.
• Hamid, Abdulwahid. Islam the Natural Way. London: Muslim Education and Literary Services, 1989.
• Haykal, Muḥammad Husayn. Life of Muḥammad (PBUH). trans. Ismāʿīl Rāzī A. Al-Faruqi. America: American Trust Publications, 1995.
• Horovitz, Josef. Koranische Untersuchungen. Berlin Und Leipzig: Walter De Gruyter, 1926.
• Jeffery, Arthur. The Foreign Vocabulary of the Qur’an. Baroda: Oriental Institute, 1938.
• Kalın, Ibrahim. İslam ve Batı. Istanbul: Isam Publications, 2007.
• Karlığa, Bekir. İslam Düşüncesinin Batı Düşüncesine Etkileri. Istanbul: Litera Publications, 2004.
• Khan, Alam. “A Critical Study of G. H. A Juynboll’s Methodology in the Study of Hadith”. Al-Idah 39/1 (June 2021), 12-22.
• Khan, Alam. “A Critical Study of Juynboll Approach to al-Mutawātir”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/20 (July 2021), 368-392.
• Khan, Alam. “A Study of Orientalists’ Theories about Imām al-Zuhrī: دراسة نظريات المستشرقين حول الإمام الزهري”. Acta-Islamica 9/1 (June 2021), 183–200.
• Khan, Alam. تقييم نظريات جونبل حول الحديث النبوي (Re-Appraisal of Juynboll Theories About Hadīth) (Juynboll’un Hadisle İlgili Teorileri Üzerine Bir Değerlendirme-Eleştirel Bir Çalışma). Trabzon: Kalem Yayınevi, 2019.
• Kitāb-ı Mukaddes. Accessed 10 June 2022. https://www.kitabimukaddes.com/
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. trans. Halil Altuntaş-Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Publications, 3. Edition, 2009.
• Koç, Mehmet Akif (ed.). Kur’an İlimleri ve Tefsir Tarihi. Ankara: Grafiker Publications, 2021.
• Koç, Mehmet Akif (ed.). Tefsir. Ankara: Grafiker Publications, 2012.
• Muller, Friedrich Max (ed.). The Qur’an, The Sacred Books of the East. London: Clarendon Press, 1880.
• Nöldeke, Theodor. Orientalische Skizzen. Berlin: Paetel, 1892.
• Özsoy, Nuriye. Der Islam Dergisinde Yayımlanan 112. El-İhlas Suresiyle İlgili Makaleler Örnekliğinde Oryantalistik Kur’an Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Ankara: Ankara University, Institute of Social Sciences, Master Thesis, 2010.
• Öztürk, Mustafa – Ünsal, Hadiye. Kur’an Tarihi. Ankara: Ankara Okulu Publications, 2018.
• Öztürk, Mustafa. “Oksidantalizm Bağlamında Afgânî-Abduh Ekolü”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 6/3 (Winter 2006), 43-69.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an’ı Kendi Tarihinde Okumak -Tefsirde Anakronizme Ret Yazıları-. Ankara: Ankara Okulu Publications, 2016.
• Paçacı, Mehmet. Çağdaş Dönemde Kur’an’a ve Tefsire Ne Oldu?. Istanbul: Klasik Publications, 2013.
• Paçacı, Mehmet. Kur’an ve Ben Ne Kadar Tarihseliz?. Ankara: Ankara Okulu Publications, 2016.
• Paret, Rudi. Kur’an Üzerine ve İslam Sembolizmi. trans. Hüseyin Yaşar. Istanbul: Iz Publications, 2018.
• Rahman, Fazlur. Ana Konularıyla Kur’an. Ankara: Ankara Okulu Publications, 2012.
• Said, Edward. Against the Orthodoxies (Der. Anour Abdallah), For Rushdie: Essays by Arab and Muslim Writers in Defense of Free Speech. New York: George Braziller, 1994.
• Said, Edward. Orientalism. New York: Penguin Books, 1978.
• Said, Edward. Oryantalizm (Doğubilim): Sömürgeciliğin Keşif Kolu. trans. Nezih Uzel. Istanbul: Pınar Publications, 1982.
• Said, Edward. Oryantalizm. trans. Nezih Uzel. Istanbul: Irfan Publications, 1998.
• Said, Edward. Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları. trans. Berna Ülner. Istanbul: Metis Publications, 2006.
• Samad, Ulfat Azīz. The Great Religions of the World. Delhi: Jayyed Press, 1991.
• Sarı, Osman. Oryantalizm Üzerine Bir Araştırma. Elazığ: Fırat University, Institute of Social Sciences, Master Thesis, 2008.
• Sarıçam, Ibrahim and the others. İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru. Ankara: Nobel Publications, 2011.
• Sarıoğlu, Hüseyin. İbn Rüşd Felsefesi. Istanbul: Klasik Publications, 2003.
• Serinsu, Ahmet Nedim. Kur’ān ve Bağlam. Istanbul: Şule Publications, 2012.
• Serinsu, Ahmet Nedim. Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları. Ankara: Grafiker Publications, 2019.
• Sijistānī, Abū Dāwūd Sulaymān b. al-Ashʿath b. Isḥāq b. Bashīr b. Shaddād b. ʿAmr b. ʿImrān (or ʿĀmir) al-Azdī. Sunan. The First and The Fourth Volume. Beirut, n.d.
• Sim, Stuart. The Routledge Critical Dictionary of Postmodern Thought. London: Routledge Publications, 1999.
• Süphandağı, Ismail. Batı ve İslam Arasında Oryantalizm. Istanbul: Maarif Mektepleri Publications, 2004.
• Suyūṭī, Imām ʿJalāl al-Dīn ImāmʿAbd al-Raḥmān. The Perfect Guide to the Sciences of the Qur’ān. trans. Hamid Algar. Lebanon: Garnet Publishing, 2011.
• Taşpınar, Ismail. “Doğunun Son Kilise Babası Yuhanna ed-Dımaşkî ve İslâm”. Marmara University Theology Faculty Journal 2/21 (2001), 23-54.
• Tirmidhī, Abū ʿĪsā Muḥammad b. ʿĪsā b. Sawra (Yazīd). Sunan. Critical ed. Aḥmad Muḥammad Shākir and Muḥammad Fuʾād ʿAbd al-Bāqī and Ibrāhīm ʿUtwa. The Fifth Volume. Egypt: Sharikah al-Maktabah al-Maṭbaʿat Mustafa al-Bāb al-Ḥalab, The Second Edition, 1975.
• Tisdall, William St. Clair. The Original Source of the Qur’an. London: Society for Promoting Christian Knowledge, 1911.
• Togan, A. Zeki Velidî. Tarihte Usûl. Istanbul: Türkiye İş Bankası Culture Publications, 1985.
• UBE, International Press Institute. “International Press”. Accessed 10 June 2022. [e-mail]
• Watt, W. Montgomery. Hz. Muhammed’in Mekkesi. trans. Mehmet Akif Ersin. Istanbul: Istanbul 29 Mayıs Üniversitesi Kur’an Araştırmaları Merkezi, 2017.
• Yaşar, Hüseyin. Avrupa ve Kur’an, Avrupa’da Kur’an Araştırmaları ve Çeviriler Üzerine Bir İnceleme. Izmir: Tibyan Publications, 2002.
• Yıldız, Şevket. Oryantalizm ve İslam Tarihine Oryantalist Yaklaşımlar. Bursa: Uludağ University, Institute of Social Sciences, Master Thesis, 2002.
• Yılmaz, Bayram. Goethe ve İslâmiyet. Istanbul: Timaş Publications, 1997.
• Yücel, Ahmet. Oryantalist Hadis Anlayışı ve Eleştirisi. Istanbul: Marmara University Theology Faculty Foundation Publications, 2015.
• Zakzuk, Hamdi. Oryantalizm veya Medeniyet Hesaplaşmasının Arka Planı. trans. Abdulaziz Hatip. Izmir: Işık Publications, 1993.