Health Tourism in Ottoman Perıod: Sample of Kepekler Thermal Springs

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 14, 87 - 104, 10.11.2017

Engin Çağman

https://doi.org/10.17828/yalovasosbil.359843

Cited By: 1

Öz

Thermal springs are known to have existed and widely used in Anatolia since the
Antiquity. One such example is the thermal baths of Kepekler, located on the
Bandırma-Balıkesir highway and 20 km to the north of Susurluk district, consisting of
both thermal waters and therapeutic mud. With his history dating back to the time of
Genoese colonization, the locality’s importance and tourism potential was, however,
realized only in the late 19th century.
As the thermal springs in question was reported to have curative effect upon
rheumatic and dermatological disorders, the area was visited in 1892 by a doctor and a
chemist who were dispatched from Istanbul accompanied by certain patients.
Observing the course of diseases resulting in the recovery of most patients, the two
experts also analyzed the thermal water and mud, and drafting a detailed report which
was presented to the concerned authorities. Following an examination of the report,
the Ottoman officials discussed the proposals about the reconstruction and
management of the thermal baths in Kepekler, which had been long neglected and
fallen into disrepair.
This paper aims to investigate into the approach of the Ottoman authorities towards
health tourism within the context of an official report which depicts the state of
Kepekler thermal waters about 125 years ago, and involves intriguing and modern
views as to how thermal springs should be managed.  

Anahtar Kelimeler

Kepekler thermal springs, health tourism, thermal springs management

Osmanlı Döneminde Sağlık Turizmi: Kepekler Kaplıcası Örneği

Öz

Anadolu’da kaplıcaların çok eski dönemlerden beri varlığı ve yaygın olarak
kullanıldığı bilinmektedir. Bu kaplıcalardan biri de Bandırma-Balıkesir yolu üzerinde,
günümüzde Susurluk’a 20 kilometre mesafede, hem sıcak sulardan hem de çamurlu
bataklıklardan oluĢan Kepekler kaplıcasıdır. Tarihi geçmiĢi Cenevizliler dönemine
kadar giden kaplıcanın öneminin ve sağlık turizmi potansiyeli taĢıdığının farkına
varılması ise ancak 19. yüzyılın sonlarına tesadüf eder.
Özellikle romatizmal ve cildi hastalıkların tedavisi için faydalı olan Kepekler
kaplıcasına 1892 yılında Ġstanbul’dan bazı hastalarla birlikte gönderilen bir doktor ve
bir kimyager burada hem hastalıkların seyrini gözlemlemiĢ ve hastaların çoğunun
iyileĢtiğini müĢahede etmiĢ; hem de suların ve çamurlu bataklığın analizlerini yaparak
rapor halinde resmi makamlara sunmuĢtur. Raporu inceleyen Osmanlı devlet ricali,
harap ve bakımsız durumda olan Kepekler kaplıcasının imar, inĢa ve iĢletimi
konusunda gelen önerileri tartıĢmıĢtır.
Makalenin amacı, Kepekler kaplıcasının bundan yaklaĢık 125 yıl öncesindeki
durumunu ortaya koyan ve bir kaplıca iĢletmesinin nasıl yapılması gerektiğine dair
ilginç ve modern yaklaşımlar içeren bu rapor bağlamında Osmanlı Devleti’nin sağlık
turizmine yaklaşımını irdelemektir.  

Anahtar Kelimeler

Kepekler kaplıcası, sağlık turizmi, kaplıca işletmesi

Kaynakça

• BaĢbakanlık Devlet ArĢivleri (BOA)
• BOA BEO. 3939/295390, 26 Ramazan 1329/20 Eylül 1911
• BOA BEO. 98/7329, 10 Rebiulahir 1310/1 Kasım 1892
• BOA BEO. 225/16844, 7 Zilhicce 1310/22 Haziran 1893
• BOA BEO. 235/17587, 26 Zilhicce 1310/11 Temmuz 1893
• BOA DH.ĠD. 105-1/25, 1 Receb 1329/28 Haziran 1911
• BOA DH.MKT. 2002/84, 24 Safer 1310/17 Eylül 1892
• BOA Ġ.HUS. 11/91, 27 ġevval 1310/14 Mayıs 1893
• BOA Ġ.HUS. 5/18, 9 Rebiulahir 1310/31 Ekim 1892
• BOA MV. 74/112, 27 ġevval 1310/14 Mayıs 1893
• BOA MVL. 1042/19, 14 Rebiulahir 1283/26 Ağustos 1866
• BOA ġD. 79/12, 29 ġaban 1329/25 Ağustos 1911
• AKBULUT, Gülpınar. (2010), Türkiye’de Kaplıca Turizmi Ve Sorunları, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/223540, EriĢim tarihi: 20 Temmuz 2017
• BAYAT, Ali Haydar. (2016), Tıp Tarihi, Geleneksel Tıp Derneği, Üçer Matbaacılık, (3. baskı), Ġstanbul
• KARATAġ, Yakup. (2016), Sultan II. Abdülhamid’in Eğitim Politikalarının Mali Bir Veçhesi: Evkaf-ı Münderisenin Maarife Terki, http://www.turkiyatjournal.com/Makaleler/1147310295_17.Yakup%20Karata%C5%9F.pdf, EriĢim tarihi: 24 Temmuz 2017
• ÖZTÜRK, Hülya. (2015), Charles Ambroise Bernard’ın (1808-1844) Kaplıca Risalesi Üzerine Bir Değerlendirme, Osmangazi Tıp Dergisi, 37(2), 1-8
• ÖZTÜRK, Nazif. (1994), BatılılaĢma Döneminde Vakıfların Çözülmesine Yol Açan Uygulamalar, http://acikerisim.fsm.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11352/462/%C3%96zt%C3%BCrk. pdf?sequence=1, EriĢim tarihi: 24 Temmuz 2017
• SU, Kamil. (1937), XVII ve XVIII. Yüzyıllarda Balıkesir ġehir Hayatı, Resimli Ay Matbaası, Ġstanbul
• TEKĠN, Yılmaz (2004) Türkiye ġifalı Sular Rehberi, Ümit Yayıncılık, Ankara
• TÜRKĠYE MADEN SULARI-2 –Marmara Bölgesi, Ġstanbul Üniversitesi, (1971) Tıp Fakültesi Hidro-Klimatoloji Kürsüsü, Ġstanbul