KAMU KAYNAKLARI İLE ÖZEL SERMAYE SINIFININ OLUŞMASI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Sayı: 19, 1 - 16, 27.11.2019

Şahin Çetinkaya

Öz

1923-1950
arası sermaye sınıfının oluşumunda devletin rolü ele alınmıştır. Türkiye
Cumhuriyetinin kuruluşundan birikimin yapısal uğraklarının piyasa ilişkileri
dışındaki müdahalelerden ne oranda etkilendiğini anlayabilmek önemlidir. Bu
etkileşimin en önemli aktörlerinden biri de devlet olmuştur. Bunların yanı sıra
1923-1950 arası dönemde sermaye ile kamu otoritesi arasındaki ilişkiler,
günümüzde sermaye sınıfının zaaflarını, açmazlarını; Türkiye’nin ekonomik
kalkınmasının, sanayileşmesinin, dünya piyasalarındaki konumunun altında yatan
içsel faktörleri sınamamıza yardımcı olacaktır.

20.
yüzyılın ikinci yarısından itibaren Türkiye‟de siyaset, darbeler yoluyla
şekillenmiştir. 50 yıl boyunca ekonomik istikrardan uzak, dünya piyasasıyla
örtüşmekte zorluk çeken, önemli bir kalkınma hamlesi gerçekleştirememiş bir
ülkenin yaşadığı makro sorunlarının kaynağını geçmişinde aramak gerekmektedir.
Günümüz ekonomisine de sirayet eden bu sorunları anlamak ve çözüm üretmek ise
geçmişte sermaye sınıfı ve devlet arasındaki ilişkilerin tahlilini zorunlu
kılmaktadır. Bu çalışma sorunlara çözüm üretmek ve günümüz ekonomisine ışık
tutmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sermaye sınıfı, İzmir İktisat Kongresi, devletçi dönem, kamu kaynakları, özel sermaye

Kaynakça

• - Altıparmak, Aytekin. “Türkiye’de Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müteşebbis Sınıfının Gelişimi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt-Sayı: 1-1, Ocak 1998, ss. 65-88
• - Batmaz, E. Şükrü, Kudret Emiroğlu ve Süha Ünsal. İnşaatçıların Tarihi, İstanbul: Türkiye Müteahhitler Birliği Yayını, 2006
• - Bilgili, Yüksel. Karşılaştırmalı İktisat Okulları, İstanbul: İkinci Sayfa Yayınları, 2012
• - Demirbilek, Sinan. “Tek Parti Döneminde İnhisarlar (1923-1946)”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi , Cilt-Sayı: XII-24, 2012, ss. 203-232
• - Ertem, Cemil. “Türkiye’de Zenginliğin Kaynakları”, Kasalak, Kadir. “Teşvik-i Sanayi Kanunları ve Türkiye’de Sanayileşmeye Etkileri”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 27, Aralık 2012, ss. 65-79.
• - Kazgan, Gülten. İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2012
• - Keyder, Çağlar. Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim Yayınları, 1993
• - Koç, Vehbi. Hayat Hikayem, İstanbul: Oto Koç Yayınları, 1983.
• - Marx, Karl ve Friedrich Engels. Komünist Parti Manifestosu, Çeviren: Rekin Teksoy, İstanbul: Oğlak Yayınları, 2005
• - Okyar, Osman (Ed.). Türkiye İktisat Tarihi Semineri (Metinler-Tartışmalar), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1975
• - Şenalp, M. Gürsan ve Örsan Şenalp. “Türkiye’de Devlet ve Burjuvazi”, Memleket Siyaset Yönetim, Cilt-Sayı: 3-8, Ağustos 2008, ss. 63-99
• - Tabakoğlu, Ahmet. Türk İktisat Tarihi, İstanbul: Dergah Yay, 1986.
• - Türkiye Ticaret Odaları Tebliği. Türkiye’de Özel Sektör ve Kalkınma, Ankara: Ticaret Borsaları Birliği Yayınları, 1966.
• - Tokgöz, Erdinç. Türkiye’nin İktisadi Gelişme Tarihi, Ankara: İmaj Yayınevi, 2004
• - Soylu, Perihan Ü. Ve Özlem Yaktı. “Devletçiliğe Yönelmede Bir Köşe Taşı: Birinci Beş Yıllık Sanayİ Planı”, Duman, M. Zeki. “Türkiye’de Burjuva Sınıfının Sosyal Profili”, Sosyo-Ekonomi Dergisi, , Sayı: 1, Ocak-Haziran 2007, ss. 33-46.
• - Soral, Erdoğan. Özel Kesimde Türk Müteşebbisleri, Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları, 1974
• - Yılmaz, Sema. “Sermaye Birikim Modelleri Çerçevesinde Türkiye’de Sermaye Birikimi Sorunu”, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, 2004İnternet Kaynakları
• - http://birdeburadandinleyin.blogspot.com.tr/2012/09/turkiyede-zenginligin-kaynaklar-cemil.html [20.05.2014]
• - http://www.historystudies.net/OncekiSayilarDetay.aspx?Sayi=Volume%204%20Issue%201, [10.06.2014]
• - Devlet İstatistik Enstitüsü DİE, Türkiye'de Toplumsal ve Ekonomik Gelişmenin 50 Yılı, (Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, 1973), s. 166