Çalışan Evli Kadınların Pandemi Sürecinde İş-Aile Yaşamı Dengesinin Değerlendirilmesi

Year 2023, Volume: 13 Issue: 2, 122 - 137, 24.10.2023

İrem Buyuk , Emine Özmete

Abstract

Bu araştırma; çalışan evli kadınların pandemi sürecinde iş ve aile yaşamı arasındaki dengeyi ortaya koymak amacıyla yürütülmüştür. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı’nda çalışan, tamsayım ve amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen 325 çalışan evli kadın araştırmaya dahil edilmiştir. Pandemi nedeniyle artan iş yükü, kısıtlama uygulamaları, uzaktan eğitim süreci kadınların emeğini ve üstlendikleri rolleri artırmıştır. Bu süreçte 32-40 yaş aralığındaki kadınlar ile lise mezunları aile ve iş yaşamının birbirine olan etkisinden en fazla etkilenmekteyken bu etkiyi en az psikologlar hissetmektedir. Çocuğu olmayan kadınlar aile ve iş yaşamı arasında daha iyi denge kurarlarken çocuk sayısının artması ve pandemi sürecinde yeni yaşam pratiklerinin ortaya çıkması çalışan evli kadınlar için iş aile yaşamı dengesini olumsuz etkilemiştir. İş ve aile çatışmasını yönetme özyeterliği, 41 ve daha büyük yaştaki kadınlar ile çocuğu olmayan kadınlarda çocuğu olan kadınlara kıyasla daha yüksektir. Psikologların işin aile etkilerinden oluşan çatışmayı yönetme özyeterliklerinin en yüksek; sosyal hizmet uzmanlarının ise ailenin işe etkilerinden oluşan çatışmayı yönetme özyeterliklerinin en yüksek olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Covid-19 Pandemisi, Evli Kadınlarda Roller, İş-Aile Yaşamı.

References

• Adak, N. (2007). Kadınların İkilemi: İş ve Aile Yaşamı. Sosyoloji Dergisi, (Ülgen Oskay'a Armağan Özel Sayısı), 137-152.
• Akyol, A. (2020). Anneliğin Kadın Çalışanlara Etkisi. Gazi Kitapevi.
• Berber, M. & Yılmaz Eser, B, (2008). Türkiye’de Kadın İstihdamı: Ülke ve Bölge Düzeyinde Sektörel Analiz. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10(2): 1- 16.
• Borah, N. & Bağla, N., (2016) Work-life Balance: Assessing Perceptions. SCMS Journal of Indian Management, 13(3), 112-119.
• Chınazzı, M., Davıs, J. T., Ajellı, M., Gıoannını, C., Lıtvınova, M., Merler, S., & Vıboud, C. (2020). The Effect of Travel Restrictions on the Spread of the 2019 Novel Coronavirus (COVID-19) Outbreak. Science, 368(6489),395-400.
• Costa, D. L. (2000). From Mill Town to Board Room: The Rıse of Women’s Paıd Labor National Bureau of Economic Research, 7608.
• Çiftçi, E. (2020). İş Aile Yaşam Dengesinin Performansa Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Avrasya Üniversitesi, Trabzon.
• Dhavaleshwar, C. (2016). The Role of Social Worker in Community Development. International Research Journal of Social Sciences, 5(10), 61-63.
• Dı Gıuseppe, M., Mınıatı, M., Mıccolı, M., Cıacchını, R., Orrù, G., Lo Sterzo, R., Dı Sılvestre, A. & Conversano, C. (2020). Defensive Responses to Stressful Life Events Associated With Cancer Diagnosis. Mediterranean Journal of Clinical Psychology, 8(1), 1-22
• Doğrul, B. Ş. & Tekeli, S. (2010). İş-Yaşam Dengesinin Sağlanmasında Esnek Çalışma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 1309-8012.
• Durmaz, Ş. (2016). İşgücü Piyasasında Kadınlar ve Karşılaştıkları Engeller. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 37-60.
• Eker, I. (2011). İş, Aile ve Bireysel Yaşam Uyumu: Yaşamın Dengesine Bazı Değişkenlerin Etkisinin İncelenmesi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Glass, J.L. & Riley, L. (1998). Family responsive Policies and Employee Retention Following Childbirth. Social Forces, 76(4), 1401-1435.
• Grover, S. & Crooker, K. (1995) Who Appreciates Family-Responsive Human Resource Policies: The Impact of Family-Friendly Policies on the Organizational Attachment of Parents and Non Parents. Personnel Psychology, 48, 271-288.
• Grubler, A. (1995). Industrialization as a Historical Phenomenon. International Institute for Applied Systems Analysis. A-2361.
• Gümüş, İ., & Türkyılmaz, B. (2017). “Güney Avrupa ve Türkiye’de İş-Yaşam Dengesi: Karşılaştırmalı Bir Analiz”. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 64-88.
• Hennessy, K. (2005). Work-Family Conflict Self-Efficacy: A Scale Validation Study. (Unpublished Master Thesis). University Of Maryland, Maryland.
• Holt-Lunstad, J. (2017). The Potential Public Health Relevance of Social İsolation and Loneliness: Prevalence, Epidemiology, and Risk Factors. Public Policy & Aging Report, 27(4), 127-130.
• İnanır, İ. (2019). Turist Rehberlerinde Duygusal Emek ve İş-Aile Çatışması İlişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• İzki, Ö. (2019). Öğretmenlerin İş Aile Yaşam Dengesinin İş Performans Algısına Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Kalıannan, M., Perumal, K. & Dorasamy, M. (2016). Developing A Work-Life Balance Model Towards Improving Job Satisfaction Among Medical Doctors Across Different Generations. The Journal of Developing Areas, 50(5), 343-351.
• Kapız, Ö. S. (2002). İş-Aile Yaşamı Dengesi ve Dengeye Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: Sınır Teorisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 139- 153.
• Kılıç R. & Özafşarlıoğlu Sakallı, S. (2013). Örgütlerde Stres Kaynaklarının Çalışanların İş-Aile Çatışması Üzerine Etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 208-237.
• Macit, M. (2015). İşkoliklik, İş-Aile Çatışması ve Tükenmişlik İlişkileri Üzerine Bir Araştırma (Doktora Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Mustafayeva, L. & Bayraktaroğlu, S. (2014). İş-Aile Çatışmaları ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişki: Türkiye ve İngiltere’deki Akademisyenlerin Karşılaştırılması. İşletme Bilimi Dergisi, 2(1), 127-145.
• Netemeyer, R. G., Boles, J. S., & Mcmurrıan, R. (1996). Development and Validation of Work– Family Conflict and Family–Work Conflict Scales. Journal of Applied Psychology, 81(4), 400-410.
• Ödemiş, G. (2018). Kadın Girişimcilerin İş-Yaşam Dengesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, İzmir.
• Özer, M. & Biçerli, K. (2003). Türkiye’ De Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2003-2004.
• Özkan, Ç. (2019). İş-Aile Ve Aile-İş Çatışması: Üniversite Personeli Üzerine Bir Araştırma. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 7(1) , 574-596.
• Smeltzer, S. C., Sharts-Hopko, N. C., Cantrell, M. A., Heverly, M. A., Jenkinson, A., & Nthenge, S. (2015,). Work-life Balance of Nursing Faculty in Research- and Practice-Focused Doctoral Programs. Nursing Outlook, -(-), 1-11.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Rehberi. Erişim: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf
• UN Women Turkey Office (2020). The Economic and Social Impact of COVID-19 on Women and Men. Erişim Adresi: https://www2.unwomen.org/-/media/field%20office%20eca/attachments/publications/2020/07/rga_executive_summary_turkish.pdf?la=en&vs=4720. Erişim Tarihi:25/03/2021.
• Ünal, B. (2019) İş-Aile Çatışması Ve İşe Tutkunluk İlişkisinde İş Özerkliğinin Düzenleyici Rolü (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Üçyıldız, U. H. (2017). Kadın Çalışanların Cam Tavan Sendromu Algılamaları: Ege Bölgesinde Faaliyet Gösteren Seyahat Acentalarında Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Worklıfe (2000). Strategic Approaches yo Work/Life Balance. Worklife Report, 13 (1).