ISPARTA DERESİ VE KOLLARININ SU KALİTESİNİN FİZİKOKİMYASAL PARAMETRELERE GÖRE BELİRLENMESİ

Year 2025, Volume: 10 Issue: 2, 101 - 117, 29.10.2025

Ömer Erdoğan

https://doi.org/10.57120/yalvac.1804100

Abstract

Bu araştırma, Isparta Deresi ve ona bağlı kollarının fizikokimyasal su kalitesi parametrelerini inceleyerek suyun kalite sınıflandırmasını yapmayı amaçlamıştır. Çalışma, Aralık 2012 ile Eylül 2013 tarihleri arasında, dere üzerinde belirlenen on farklı istasyonda mevsimsel olarak gerçekleştirilmiştir. Toplanan su numunelerinde biyokimyasal oksijen ihtiyacı (BOİ), klorür, orto-fosfat, nitrat azotu, nitrit azotu ve amonyum azotu gibi parametrelerin analizleri laboratuvar ortamında yapılmıştır. Bunun yanı sıra, pH, çözünmüş oksijen, su sıcaklığı ve elektriksel iletkenlik değerleri ise arazi çalışmaları sırasında multiparametre bir ölçüm cihazı kullanılarak doğrudan tespit edilmiştir. Elde edilen veriler Klee yöntemine göre değerlendirildiğinde, ilk altı istasyondan alınan örneklerin "az kirlenmiş" su kategorisine girdiği gözlemlenirken, diğer istasyonların "kirlenmemiş" su sınıfında yer aldığı belirlenmiştir. İlk istasyonlardaki kirlilik seviyesinin, Isparta şehir merkezinden ve özellikle deri işleme tesislerinden kaynaklanan atık yükünden ileri gelmiş olabileceği düşünülmektedir. Buna karşılık, Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği kriterleri baz alındığında ise, tüm örnekleme istasyonları I. Sınıf yüksek kaliteli su olarak sınıflandırılmıştır.

Keywords

Isparta Dersi , Su Kalitesi , Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği

DETERMINATION OF WATER QUALITY IN THE ISPARTA RIVER AND ITS TRIBUTARIES BASED ON PHYSICOCHEMICAL PARAMETERS

Abstract

This research aimed to classify the water quality by examining the physicochemical water quality parameters of the Isparta Stream and its tributaries. The study was conducted seasonally at ten different stations along the stream between December 2012 and September 2013. Laboratory analyses were conducted for parameters such as biochemical oxygen demand (BOD), chloride, orthophosphate, nitrate nitrogen, nitrite nitrogen, and ammonium nitrogen in collected water samples. In addition, pH, dissolved oxygen, water temperature, and electrical conductivity were directly determined during fieldwork using a multiparameter measuring device. When the data obtained were evaluated using the Klee method, samples from the first six stations were found to be in the "lightly polluted" water category, while the remaining stations were classified as "unpolluted." It is believed that the pollution level at the first stations may be due to wastewater from Isparta's city center, particularly from leather processing facilities. On the other hand, based on the Surface Water Quality Regulation criteria, all sampling stations were classified as Class I high quality water.

Keywords

Isparta Creek , Water Quality , Surface Water Quality Regulation

References

• 1. Himes, J. B. (1991). The importance of water in the ecosystem. In J. B. Himes (Ed.), Aquatic ecology (pp. 1-15). Academic Press.
• 2. Benjamin, M. M., Lawler, D. F. (1997). Water quality engineering: Physical/chemical treatment processes. John Wiley & Sons.
• 3. Akın, G., Akın, M. (2005). Suyun önemi, Türkiye’de su potansiyeli, su havzaları ve su kirliliği. Ankara: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.
• 4. Atabey, E. (2005). İçme suyu ve sağlık. İstanbul: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• 5. Allan, J. D., & Castillo, M. M. (2007). Stream ecology: Structure and function of running waters (2nd ed.). Springer.
• 6. Chapman, D. V. (Ed.). (1996). Water quality assessments: A guide to the use of biota, sediments and water in environmental monitoring (2nd ed.). E & FN Spon.
• 7. Dökmen, G. (2000). Çevre kirliliği ve kontrolü. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• 8. Gleick, P. H. (2003). Global freshwater resources: Soft-path solutions for the 21st century. Science, 302(5650), 1524-1528.
• 9. Meybeck, M. (2003). Global analysis of river systems: From Earth system controls to Anthropocene syndromes. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 358(1440), 1935–1955.
• 10. Kalyoncu, H. (2006). Isparta Deresi su kalitesinin fizikokimyasal parametrelere ve epilitik diyatomelere göre belirlenmesi. Süleyman Demirel University Faculty of Arts and Science Journal of Science, 1(1), 14-25.
• 11. Kalyoncu, H., Zeybek, M. (2009). Ağlasun ve Isparta Derelerinin Bentik Faunası ve Su Kalitesinin Fizikokimyasal Parametrelere ve Belçika Biyotik İndeksine Göre Belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(1), 41-48.
• 12. Kalyoncu, H., Özan, C., & Özan, S. T. (2016). Isparta Deresi'nin su ve sedimentlerindeki ağır metal birikiminin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(Ek (Suppl.) 1), 268-280.
• 13. Özel, B., Yay, T. E., & Özan, S. T. (2019). Isparta Deresi’nin su kalitesinin fizikokimyasal parametrelere ve Simuliidae faunasına göre belirlenmesi. Acta Aquatica Turcica, 15(4), 487-498.
• 14. O. Klee, Angewandte Hydrobiologie. 2. neubearbeitete und erweiterte Auflage, Stuttgart- New York: Georg Thieme Verlag, 1991.
• 15. YSKY, Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Ankara: Resmi Gazete, 16 Haziran 2021, sayı: 31513, 2021.
• 16. J. Tanyolaç, Limnoloji (Tatlısu Bilimi). 6. Baskı, Ankara: Hatiboğlu Yayınevi, 2011.
• 17. Wetzel, R. G. (2001). Limnology: Lake and river ecosystems (3rd ed.). Academic Press.
• 18. Caissie, D. (2006). The thermal regime of rivers: A review. Freshwater Biology, 51(8), 1389–1406.
• 19. Dodds, W. K., & Whiles, M. R. (2010). Freshwater ecology: Concepts and environmental applications of limnology (2nd ed.). Academic Press.
• 20. Zeybek, M. (2017). Macroinvertebrate-based biotic indices for evaluating thewater quality of Kargı Stream (Antalya, Turkey). Turkish Journal of Zoology, 41(3), 476-486.
• 21. Toroğlu, S. Toroğlu, ve F. Alaeddinoğlu, “Aksu Çayı’nda (Kahramanmaraş) Akarsu Kirliliği”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 4 (1), 93-103, 2006.
• 22. Kalyoncu, H., Dayioglu, H., & Kilcik, F. (2016). Using diatoms in water quality assessment in the Andik stream (Isparta-Turkey). Feb-Fresenıus Envıronmental Bulletın, 5237.
• 23. J. D. Hem, Study and interpretation of the chemical characteristics of natural water. South Pickett: Department of the Interior, US Geological Survey, 1985.
• 24. Ö. Egemen, ve U. Sunlu, Su Kalitesi. İzmir: Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayın No: 14, Ege Üniv. Basımevi, 1996, 364 s.
• 25. Ç. Güler ve Z. Çobanoğlu, Kimyasallar ve Çevre. Ankara: Çevre sağlığı temel kaynak dizisi, 1997, ss. 13-15.