YERİNDE YAŞLANMA ÖLÇEĞININ GELİŞTİRİLMESI VE PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİ

Year 2017, Volume: 10 Issue: 2, 54 - 66, 09.07.2017

Velittin Kalınkara , Şahin Kapıkıran

Abstract

Bu çalışma yaşlıların yaşadığı çevreden
memnuniyet düzeyini belirlemeye yönelik “yerinde yaşlanma ölçeği”
geliştirme amacına dönüktür. Veriler
Türkiye’nin yedi bölgesinde kırsal ve kentsel kesimde yaşayan toplam 189 (115
kadın ve 74 erkek) yaşlı bireyden toplanmıştır. Çalışmanın verileri
araştırmacılar tarafından oluşturulan yerinde yaşlanmayı ölçtüğü varsayılan 62
maddelik bir ölçme aracı ile toplanmıştır. Bir dizi analiz sonucunda 15
maddeden oluşan üç faktörlü bir ölçme aracı elde edilmiştir. Faktör analizi uygulamasında
verilerin yorumlanması için varimax eksen döndürme tekniği uygulanmıştır.
15  maddeden oluşan ölçme aracında  birinci faktör  için 7,281, ikinci faktör için 1,851 ve üçüncü faktör
için 1,759 eigen değerleri elde
edilmiştir. Maddelerin tüm ölçek içindeki varyansı  birinci faktör için % 23.66,  ikinci faktör için % 20.65 ve üçüncü faktör
için % 18.19 olmak üzere toplam % 62.50 açıklayıcılık düzeyine ulaşmıştır. Üç
faktörlü yapının itemlerinin faktör yükleri .50’nin üstündedir. Daha sonra
LISREL paket programı ile, ölçeğin uygun bir yapı olup olmadığını belirlemek
için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. X²=(87, N=189)138.37,
RMSEA=.056, SRMR=.052, CFI=.98, NNFI =.98 ve GFI=.91 CI= .038-.073 ile mükemmel
ve iyi düzeyde uyum değerlerine ulaşmıştır. Elde edilen 15 maddeli ölçeğin güvenirliği için hesaplanan
cronbach alfa katsayısı faktör bir için .85, faktör iki için .84 ve  faktör üç için  .85 ve tüm ölçek için .90 olarak elde
edilmiştir. Sonuçta, yaşlı bireylerin uzun süredir yaşadıkları çevreden
memnuniyet düzeyini ölçmek amacıyla, güvenilirlik ve geçerliği yüksek bir “Yerinde Yaşlanma Ölçeği” geliştirilmiştir. 

Keywords

Yerinde yaşlanma, ölçek, yaşlı

References

• Blumenthal, S. (2014). Aging in place: An Intergenerational priority. http://www.huffingtonpost. com/susan-blumenthal/post_8756_b_6315082.html Erişim tarihi: 04.03.2015. Browne, M.W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.). Testing Structural Equation Models (pp. 136–162). Newbury Park, CA: Sage. Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı (4. Baskı). Ankara: Pagem A Yayıncılık. Cheng, Y., Rosenberg, M.W., Wang, W., Yang, L. & Li, H. (2011). Aging, health and place in residential care facilities in Beijing, China. Social Science & Medicine, 72:365-372. Chui, E.W.T. (2008). Ageing in place in Hong Kong - Challenges and opportunities in a capitalist Chinese city. Ageing International, 32(3):167-182. Coleman, T. & Kearns, R. (2015). The role of bluespaces in experiencing place, aging and wellbeing: Insights from Waiheke Island, New Zealand. Health & Place, 35:206–217. Cook, C.C., Yearns, M.H. & Martin, P. (2005). Aging in place: Home modifications among rural and urban elderly. Housing and Society, 32(1):85-106. Çakmak, İ.C. (2014). Yerinde Yaşlanma Olgusunun Konut Mekân Kullanımı Açısından İrdelenmesi. İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık AD, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Esendemir, Ş. (2016). Türkiye’de yerinde yaşlanma ve mekân gerontolojisinin temel parametreleri. Sosyoloji Dergisi, 36(2), 13-31. DOI 10.16917/sd.31928 Farber, N., Shinkle, D., Lynott, J., Fox-Grage, W. & Harrell, R. (2011). Aging in Place: A State Survey of Livability Policies and Practices. AARP Public Policy Institute, Washington. Fiessel, W., Kulyk, M.R., Peel, B., Pfeifer, S., Robert, J-A. & Statler, K. (2013). Aging in Place: A Saskatchewan Perspective. SIHL Group Project. Gardner, P.J. (2008). The Public Life of Older People Neighbourhoods and Networks. Unpublished Doctoral Thesis. Graduate Department of Public Health Sciences. University of Toronto. Gitlin, L.N. (2003). Conducting research on home environments: Lessons learned and new di-rections. The Gerontologist, 43(5):628-637. Golant, S.M., Rowles, G.D. & Meyer, J.W. (1989). Aging and the Aged. Geography in America içinde. G.L. Gaile and C.J. Willmott (eds) Columbus: Merrill. (pp.451-464). Gorsuch, R.L. (1997). Exploratory factor analysis: Its role in item analysis. Journal of Perso-nality Assessment, 68(3): 532-560. Grenier, A., Barken, R. & McGrath, C. (2016). Homelessness and aging: The contradictory ordering of ‘house’ and ‘home’. Journal of Aging Studies, 39:73-80. Hammarström, G. & Torres, S. (2012). Variations in subjective well-being when ‘aging in place’ - A matter of acceptance, predictability and control. Journal of Aging Studies, 26:192-203. Heumann, L.F. & Boldy, D.P. (1993). The basic benefits and limitations of aging in place policy. In Aging in Place with Dignity: International Solutions Relating to the Low-Income and Frail Elderly. Eds: L.F. Heumann & D.P. Boldy. Westport, CT: Praeger. Ho-Wai, C. (2014). “Aging in Place” under the Redevelopment of Public Housing Estate in Hong Kong. The degree of Master of Housing Management, The Department of Urban Planning and Design, The University of Hong Kong. Hu, L. & Bentler, P. M. (1999). Cut off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6:1-55. Jöreskog, K.G., & Sörbom, D. (2004). LISREL 8.71 for Windows [Computer Software]. Lincolnwood, IL: Scientific Software International, Inc. Kalınkara, V. (2015). Yerinde yaşlanma: Yaşlıların konut ve yakın çevresinden beklentileri üze-rine nitel bir çalışma. 8.Ulusal Yaşlılık Kongresi, 16-18 Nisan Denizli. (s.55-65). Kalınkara, V. & Arpacı, F. (2013). Yerinde yaşlanma. VII.Ulusal Yaşlılık Kongresi, 23-25 Mayıs 2013, Karabük. (s.74-80). Kalınkara, V. & Arpacı, F. (2016). Yerinde yaşlanma. Yaşlılık: Disiplinler arası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler II. Ed: V. Kalınkara. Ankara: Nobel Yayıncılık. (s.399-422). Kane, R.L., Chen, Q., Finch, M., Blewett, L., Burns, R. & Moskowitz, M. (2000). The optimal outcomes of post-hospital care under Medicare. Health Services Research, 35(3):615-661. Lawyer, K. (2001). Aging in Place: Coordinating Housing and Health Care Provision for America’s Growing Elderly Population. Neighborhood Reinvestment Corporation, Washington. Lecovich, E. (2014). Aging in place: From theory to practice. Anthropological Notebooks, 20(1):21-33. Lindquist, L.A., Ramirez-Zohfeld, V., Sunkara, P., Forcucci, C., Campbell, D., Mitzen, P. & Cameron, K.A. (2016). Advanced life events (ALEs) that impede aging-in-place among seniors. Archives of Gerontology and Geriatrics, 64:90-95. Lou, W.Q.V., Chui, W.T.E., Leung, Y.M.A., Tang, K.L., Chi, I. & Leung, W.K.S.E., et al. (2009). A Study Investigating Factors that Affect Long Term Care Use in Hong Kong. Submitted to Food and Health Bureau Government Secretariat The Government of the Hong Kong Special Administrative Region. Hong Kong. Marek, K.D., Popejoy, L., Petroski, G., Mehr, D., Rantz, M. & Lin,W.-C. (2005). Clinical outcomes of aging in place. Nursing Research, 54(3):202-211. Oswald, F., Jopp, D., Rott, C. & Wahl, H. W. (2010). Is aging in place a resource for or risk to life satisfaction?. The Gerontologist, 51 (2): 238-250. https://doi.org/10.1093/geront/gnq096. Pastalan, L.A. (1990). Aging in place: The Role of Housing and Social Supports. New York: The Haworth Press. Pynoos, J. (1990). Breaking the Rules: Bureaucracy and Reform in Public Housing. New York: Plenum Press. Rantz, M., Popejoy, L.L., Galambos, C., Phillips, L.J., Lane, K.R., Marek, K.D., Hicks, L., Musterman, K., Back, J., Miller, S.J. & Ge, B. (2014). The continued success of registered nurse care coordination in a state evaluation of aging in place in senior housing. Nurs Outlook, 62:237-246 Rioux, L. (2005). The well-being of aging people living in their own homes. Journal of Environmental Psychology, 25:231-243. Rioux, L. & Werner, C. (2011). Residential satisfaction among aging people living in place. Journal of Environmental Psychology, 31:158-169 Rowles, G.D. (1994). Evolving images of place in aging and ‘aging in place’. In Changing Perceptions of Aging and the Aged. Eds: D. Shenk & W.A. Achenbaum. New York: Springer. (pp.115-126). Sixsmith, J., Sixsmith, A., Fänge, A.M., Naumann, D., Kucsera, C., Tomsone, S., Haak, M., Dahlin-Ivanoff, S. & Woolrych, R. (2014). Healthy ageing and home: The perspectives of very old people in five European countries. Social Science & Medicine,106:1-9. Solomon, E. (2010). Housing Policy Solutions to Support Aging in Place. AARP Public Policy Institute, Washington. Sylvestre, G. (1999). The geography of Aging: A Geographical Contribution to Gerontology. Prairie Perspectives: Geographical Essays. R. Koster (ed.). Saskatoon: University of Winnipeg. 2: 214-224. Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics. Boston: Allyn and Bacon. Tenenbaum, L. (2010). Aging in Place 2.0: Rethinking Solutions to the Home Care Challenge. New York: Mature Market Institute. Vasara, P. (2015). Not ageing in place: Negotiating meanings of residency in age-related housing. Journal of Aging Studies, 35:55-64. Vasunilashorn, S., Steinman, B.A., Liebig, P.S. & Pynoos, J. (2012). Aging in place: Evolution of a research topic whose time has come. Journal of Aging Research, 12:1-6. doi:10.1155/ 2012/120952 Wiles, J.L., Leibing, A., Guberman, N., Reeve, J. & Allen, R.E.S. (2011). The meaning of “aging in place” to older people. The Gerontologist. 52(3): 357-366. Worthington, R.L. & Whittaker, T.A. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6): 806-838.