Kültürlerarası Hemşirelik Kavramının Yoğun Bakıma Yansımaları

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 1, 37 - 43, 01.06.2013

Eylem Topbaş Hakan Bay Buğra Burak Turan Ahmet Hüdai Emir Umut Çıtlak

Öz

In this age of various ethnic origins and races, a huge number of individuals from different cultures benefit from medical tourism and travel across continents on the occasions of Erasmus and Mevlana exchange programmes, vacations and occupational opportunities etc. Based on this situation, nurses encounter people from different cultures in a wide range of healthcare institutions. Challenges arise in nursing care due to the diversity of the intensive care patient’s existing systemic diseases and the difficulties in communication. Considering these, it is quite significant in terms of holistic nursing approach to be aware of the patients’ attitudes and behaviors in the intensive care units, and to utilize the patients’ cultural properties in improving their health. Transcultural nursing perspective requires an awareness of the cultural properties of both the society in which the nurse lives and the other societies. This review studies the reflections of transcultural nursing on intensive care. For this purpose, it comprises of the basic features of transcultural nursing, transcultural models and the instances which occur in the intensive care units in Turkey. Developing an awareness of the intensive care patients’ attitudes, behaviors, beliefs and socio-cultural properties contributes to the quality of nursing practice by providing the intensive care nurses with a holistic perspective

Anahtar Kelimeler

Culture, intensive care, nursing

Kültürlerarası Hemşirelik Kavramının Yoğun Bakıma Yansımaları

Öz

Farklı etnik köken ve ırkların yaşadığı bu çağda farklı kültürlere sahip pek çok birey, sağlık turizminden yararlanmakta, Erasmus ve Mevlana öğrenci değişim programları, tatil ve iş imkanları vb nedenlerle kıtalar arası seyahat etmektedir. Bu durum hemşirelerin farklı kültürlere sahip insanlarla sağlık alanında hizmet veren birçok kurumda karşı karşıya gelmesine neden olmaktadır. Yoğun bakımda yatan hastanın, mevcut sistemik hastalıklarının çeşitliliği ve iletişimde güçlük çekmesi nedeni ile hemşirelik bakımında zorluklar yaşanmaktadır. Bu nedenle Yoğun Bakım ünitelerinde hastaların tutum ve davranışlarının farkında olmak, sağlıklarını iyileştirmede kültürel özelliklerinden yararlanmak holistik hemşirelik yaklaşımı için çok önemlidir. Transkültürel hemşirelik bakış açısı; yaşanılan toplumun ve farklı toplumların kültürel özelliklerini bilmeyi gerektirir. Bu derlemede transkültürel hemşireliğin yoğun bakıma yansımaları incelenmiştir. Bu doğrultuda transkültürel hemşireliğin temel özelliklerine, transkültürel modellere ayrıca Türkiye’de yoğun bakım ünitelerinde yaşanan örneklere yer verilmiştir. Hemşirelerin; yoğun bakım ünitelerindeki hastaların tutum, davranış, inanç ve sosyo-kültürel özelliklerinin farkında olmaları, yoğun bakım hemşirelerine holistik bakış açısı kazandırarak hemşirelik bakımının kalitesini arttırır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, kültür, yoğun bakım

Kaynakça

• Horosan GD. Kronik solunum yolu hastalıkları. İn: Ünal B, Ergör G, editors. Türkiye kronik hastalık- lar ve risk faktörleri sıklığı çalışması. Ankara:T.C. sağlık bakanlığı Türkiye halk sağlığı kurumu yayınları; 2013, p.209-210. http://sbu.saglik.gov. tr/Ekutuphane/kitaplar/khrfat.pdf Erişim tarihi: 21.06.2014.
• Abul Y, Özlü T. Türkiye’de KOAH epidemiyolo- jisi, Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi 2013; 1(1):7-12.
• Demirtaş N, Seyfikli Z, Topçu S. Sivas bölgesin- den hastanemize başvuran kadın hastalarda ge- leneksel biomass kullanımı ile KOAH arasındaki ilişki. Solunum Hastalıkları 1999;10:148-55.
• Purnel model for culturel competence by Larry Purnell. http://www.nasn.org/ToolsResources/ CulturalCompetency/PurnellModelforCultural- Competence Erişim tarihi:21.02.2014
• Purnell L, The Purnell model for cultural compe- tence. J Transcult Nurs 2002; 13(3):193-6.
• Türkiye asbest kontrolü stratejik planı 2012. http://kanser.gov.tr/Dosya/ar-ge/asbest.pdf Er- işim tarihi:21.06.2014
• Barıs I,Simonata L, Artvinli M, Pooley F, Saracci R, Skidmore J, et al. Eppidemiological and envi- ronmental evidence of the health effects of ex- posure to erionite fibresia four-year study in the Cappodocian region of Turkey. Int J Cancer 1987;39(1):10-7.
• Tosun N, Erkoç Y, Buzgan T, Keskşnkılıç B, Aras D, Yardım N, ve ark. Türkiye kalp ve damar hastalıklarını önleme ve kontrol programı birincil, ikincil ve üçüncül korumaya yönelik stratejik plan ve eylem planı (2010-2014). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2010.
• Erdem Y, Arıcı M, Altun B, Turgan C, Sindel S, Erbay B, et al. The relationship between hyper- tension and salt intake in Turkish population: SALTURK study. Blood Press 2010; 19(5):313- 8.
• Mayor NH. Kültür ve sağlık. Çeviren: Sayan A. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Der- gisi 1999; 2(2):50-2.
• Reis N. Jinekolojik kanser ve tedavilerinin kadın cinsel sağlığına etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2003;7:35-40-7.
• Uzel İ, Sabuncuoğlu Şerefeddin cerrahiyyetü’l haniyye II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları; 1990.
• Doolen J, York NL. Cultural differences with end- of-life care in the critical care unit. Dimes Crit Care Nurs 2007;26(5):194-8.
• Pehlivan S, Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç, Kanser, kültür ve hemşirelik. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013;4(4):168-74.
• Waters CM. Professional nursing support for cul- turally diverse family members of critically III adults. Res Nurs Health 1999;22(2):107-17.