YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE MEKANİK VENTİLATÖRE BAĞLI HASTALARDA VENTİLATÖR İLİŞKİLİ PNÖMONİ (VİP)’Yİ ÖNLEMEYE İLİŞKİN AĞIZ BAKIMI ETKİNLİĞİNİN İNCELENMESİ: SİSTEMATİK BİR DERLEME

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 1, 1 - 9, 29.05.2021

Yasin Karateke , Banu Terzi

Öz

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, ventilatör ilişki pnömoniyi önlemede ağız bakımı etkinliğini değerlendiren mevcut literatürün gözden geçirilmesi ve çalışmalardan elde edilen verilerin sistematik biçimde incelenmesidir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmanın evrenini, 2001-2017 tarihleri arasında “Google Scholar”, “Pubmed”, “Cochrane”, “Google Akademik” ulusal ve uluslararası veri tabanları taranarak ulaşılan makaleler oluşturmuştur. İncelemede “ventilatör ilişkili pnömoni (VİP), “ventilator associated pneumonia (VAP) prevention”, “ventilatör ilişkili pnömoni (VİP) ve ağız bakımı”, “ventilator associated pneumonia (VAP) prevention and oral care” anahtar kelimeleriyle VİP önleme protokol ve uygulamalarının sonuçlara etkisini değerlendiren, yayın dili Türkçe ve İngilizce olan ve tam metni bulunan makaleler seçilmiştir. Bu makalelerden araştırma kriterlerini karşılayan toplam 20 çalışma incelemenin örneklemini oluşturmuştur.
BULGULAR: Çalışmaya dâhil edilen makalelerde, randomize kontrollü, prospektif-randomize kontrollü, yarı deneysel, pilot-randomize kontrollü, çift kör-randomize plasebo kontrollü, çift kör-prospektif-randomize kontrollü, prospektif, çift kör- randomize kontrollü araştırma tasarımlarının kullanıldığı saptanmıştır. Bu sistematik derleme ile ventilatör ilişkili pnömoninin önlemesinde kullanılan klinik protokol ve koruyucu önlemlerden “klorheksidin”, “arıtılmış su”, “klorheksidinli swab”, “oral jel”, “sodyum bikarbonat”, “listerine”, “hidrojen peroksit”in ağız bakımında kullanılması etkili olduğu bulunmuştur.
SONUÇ: Bu sistematik derleme sonucunda elde edilen çalışmaların 9’unda kullanılan VİP’yi önlemede klinik protokol ve önleyici uygulamaların VİP sonuçlarına etki etmediği, 11’inde ise kullanılan klinik protokol ve önleyici uygulamaların VİP sonuçlarına olumlu yönde katkı sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

ventilatör ilişkili pnömoni, ağız bakımı, sistematik derleme

INVESTIGATION OF VENTILATOR-RELATED PNEUMONIA (VIP) INTENSIVE CARE IN INTENSIVE CARE UNITS, INVESTIGATING THE INTERVENTION OF VENTILATOR-RELATED PNEUMONIA (VIP): A SYSTEMATIC REVIEW

Öz

Kaynakça

• 1) Onarıcı M , Karadağ M . Mekanik Ventilasyondaki Hastalarda Ventilatör İlişkili Pnömoniyi Önlemede Pozisyonun Önemi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2015; 2(2): p. 70-74.
• 2) Türkmen, E. İnvazif Mekanik Ventilasyon Uygulaması ve Mekanik Ventilasyon Uygulanan Hastanın Bakımı. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD). 2005; 2(2): p. 22-29.
• 3) Özveren A . Mekanik Ventilatöre Bağlı Hastalarda Ağız Bakımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2010; 17(2): p. 92-99.
• 4) Coffin, S. E., Klompas, M., Classen, D., Arias, K. M., Podgorny, K., Anderson, D. J., ... & Gerding, D. N. (2008). Strategies to prevent ventilator-associated pneumonia in acute care hospitals. Infection Control & Hospital Epidemiology. 2008; 29(S1): p. S31-S40.
• 5) Tablan OC, Anderson LJ, Besser R, et al. Guidelines for preventing health-care associated pneumonia, 2003: recommendations of CDC and the Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee. MMWR Recomm Rep. 2004;53(RR-3): p. 1‐36.
• 6) Hsieh HY, Tuite PK. Prevention of ventilator-associated pneumonia: what nurses can do. Dimens Crit Care Nurs. 2006;25(5): p. 205‐208.
• 7) Yılmaz, E. Yoğun Bakım Ünitelerinde Sık Görülen Enfeksiyonlar ve Kanıta Dayalı Uygulamalar. Turkiye Klinikleri Surgical Nursing-Special Topics. 2019;5(3): p. 27-36.
• 8) Kapucu S , Özdemir G . Ventilatör İlişkili Pnömoni ve Hemşirelik Bakımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2015; 1(1): p. 99-110.
• 9) Berry, A. M., Davidson, P. M., Masters, J., Rolls, K., & Ollerton, R. Effects of three approaches to standardized oral hygiene to reduce bacterial colonization and ventilator associated pneumonia in mechanically ventilated patients: a randomised control trial. International journal of nursing studies. 2011; 48(6): p. 681-688.
• 10) Wohlschlaeger, A. Prevention and treatment of mucositis: a guide for nurses. Journal of Pediatric Oncology Nursing. 2004; 21(5): p. 281-287.
• 11) Garcia, R., Jendresky, L., Colbert, L., Bailey, A., Zaman, M., & Majumder, M. Reducing ventilator-associated pneumonia through advanced oral-dental care: a 48-month study. American Journal of Critical Care. 2009; 18(6): p. 523-532.
• 12) Grap, M. J., Munro, C. L., Elswick Jr, R. K., Sessler, C. N., & Ward, K. R. Duration of action of a single, early oral application of chlorhexidine on oral microbial flora in mechanically ventilated patients: a pilot study. Heart & Lung, 2004; 33(2), 83-91.
• 13) Yao, L. Y., Chang, C. K., Maa, S. H., Wang, C., & Chen, C. C. H. Brushing teeth with purified water to reduce ventilator-associated pneumonia. Journal of Nursing Research. 2011; 19(4): p.289-297.
• 14) de Avila Meinberg, M. C., Cheade, M. D. F. M., Miranda, A. L. D., Fachini, M. M., & Lobo, S. M. The use of 2% chlorhexidine gel and toothbrushing for oral hygiene of patients receiving mechanical ventilation: effects on ventilator-associated pneumonia. Revista Brasileira de terapia intensiva. 2012; 24(4), 369.
• 15) Özçaka, Ö., Başoğlu, Ö. K., Buduneli, N., Taşbakan, M. S., Bacakoğlu, F. E. Z. A., & Kinane, D. F. Chlorhexidine decreases the risk of ventilator‐associated pneumonia in intensive care unit patients: a randomized clinical trial. Journal of periodontal research. 2012; 47(5): p. 584-592.
• 16) Sebastian, M. R., Lodha, R., Kapil, A., & Kabra, S. K. Oral mucosal decontamination with chlorhexidine for the prevention of ventilator-associated pneumonia in children—a randomized, controlled trial. Pediatric critical care medicine. 2012; 13(5): p. e305-e310.
• 17) Pobo, A., Lisboa, T., Rodriguez, A., Sole, R., Magret, M., Trefler, S., ... & Raspall Study Investigators. A randomized trial of dental brushing for preventing ventilator-associated pneumonia. Chest. 2009; 136(2): p. 433-439.
• 18) Takeyasu, Y., Yamane, G. Y., Tonogi, M., Watanabe, Y., Nishikubo, S., Serita, R., & Imura, K. Ventilator-associated pneumonia risk decreased by use of oral moisture gel in oral health care. The Bulletin of Tokyo Dental College. 2014;55(2), 95-102.
• 19) Lorente, L., Lecuona, M., Jiménez, A., Palmero, S., Pastor, E., Lafuente, N., ... & Sierra, A. Ventilator-associated pneumonia with or without toothbrushing: a randomized controlled trial. European journal of clinical microbiology & infectious diseases. 2012; 31(10): p. 2621-2629.
• 20) Kusahara, D. M., Peterlini, M. A. S., & Pedreira, M. L. G. Oral care with 0.12% chlorhexidine for the prevention of ventilator-associated pneumonia in critically ill children: randomised, controlled and double blind trial. International journal of nursing studies. 2012; 49(11): p. 1354-1363.
• 21) Berry, A. M., & Davidson, P. M. Beyond comfort: oral hygiene as a critical nursing activity in the intensive care unit. Intensive and Critical Care Nursing. 2006; 22(6): p. 318-328.
• 22) Khalifehzadeh, A., Parizade, A., Hosseini, A., & Yousefi, H. The effects of an oral care practice on incidence of pneumonia among ventilator patients in ICUs of selected hospitals in Isfahan, 2010. Iranian journal of nursing and midwifery research. 2012; 17(3), 216.
• 23) Zurmehly, J. Oral care education in the prevention of ventilator-associated pneumonia: quality patient outcomes in the intensive care unit. The Journal of Continuing Education in Nursing. 2013; 44(2): p. 67-75.
• 24) de Lacerda Vidal, C. F., de Lacerda Vidal, A. K., de Moura Monteiro, J. G., Cavalcanti, A., da Costa Henriques, A. P., Oliveira, M., ... & Gomes, B. Impact of oral hygiene involving toothbrushing versus chlorhexidine in the prevention of ventilator-associated pneumonia: a randomized study. BMC infectious diseases. 2017; 17(1), 112.
• 25) Chacko, R., Rajan, A., Lionel, P., Thilagavathi, M., Yadav, B., & Premkumar, J. Oral decontamination techniques and ventilator-associated pneumonia. British Journal of Nursing. 2017; 26(11): p. 594-599.
• 26) Coşkun, A. M., Topdağ, E., & Kara, A. Pediatri yoğun bakım ünitelerinde ventilatör ilişkili pnömoninin (vip) önlenmesinde ağız hijyeninde kullanılan iki farklı antiseptik solüsyonun etkinliği. Yoğun bakım hemşireliği dergisi. 2017; 21(2): p. 28-35.
• 27) Haghighi, A., Shafipour, V., Bagheri-Nesami, M., Baradari, A. G., & Charati, J. Y. The impact of oral care on oral health status and prevention of ventilator-associated pneumonia in critically ill patients. Australian Critical Care. 2017; 30(2), 69-73.
• 28) Nobahar, M., Razavi, M. R., Malek, F., & Ghorbani, R. Effects of hydrogen peroxide mouthwash on preventing ventilator-associated pneumonia in patients admitted to the intensive care unit. Brazilian Journal of Infectious Diseases. 2016; 20(5): p. 444-450.
• 29) Zand, F., Zahed, L., Mansouri, P., Dehghanrad, F., Bahrani, M., & Ghorbani, M. The effects of oral rinse with 0.2% and 2% chlorhexidine on oropharyngeal colonization and ventilator associated pneumonia in adults' intensive care units. Journal of critical care.2017: 40, 318-322.