COVID-19 ARDS tanısı ile yoğun bakım ünitesinde yatan bireyin NANDA-I'e göre hemşirelik tanıları ve girişimleri

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 2, 54 - 64, 14.08.2022

Semine Aydoğan

Öz

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Uluslararası Virüs Taksonomisi Komitesi tarafından şiddetli akut solunum sıkıntısı sendromu Coronavirüs 2 (SARS-COV-2) şeklinde tanımlanmış olan Covid-19 mortalite ve morbidite oranı oldukça yüksek olan bulaşıcı bir hastalıktır. Covid-19 tanısı konulmuş hastalarda hafif ateşli hastalık, ARDS, Septik şok ve multi organ yetersizliğine varan ciddi süreçler yaşanmaktadır. Covid-19 tanısı konulmuş hastalar enfeksiyon kontrolü, solunum desteği, septik şok vb tedavilerin uygulanabilmesi amacı ile yoğun bakım ünitesinde takip edilmektedir. Kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alan ve sağlık sisteminde benzeri bulunmayan bu salgın hastalığın yönetilebilmesi, hemşirelik bakımının evrensel rehberler doğrultusunda planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesine bağlıdır. Bu olgu sunumunda COVID-19 ARDS tanısı ile yoğun bakım ünitesinde tedavi edilmekte olan hastanın bakımı, hemşirelik süreci doğrultusunda gerçekleştirilmiş, tanılama verileri Roper, Logan ve Tierney’in “Yaşam Modeli’ rehber alınarak toplanmış ve değerlendirilmiş, hastanın sorunlarının belirlenmesi ve bakımın planlanmasında NANDA–I Hemşirelik Tanıları (North American Nursing Diagnosis Association-International:Taxonomy II - Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları Birliği Taksonomi:II) Hemşirelik Sonuçları Sınıflandırma-NOC (Nursing Outcomes Classification) ve Hemşirelik Girişimleri Sınıflandırma-NIC (Nursing Interventions Classification) sistemleri kullanılarak ele alınmış ve sunulmuştur.
Anahtar kelimeler: Hemşirelik, Covid-19, yoğun bakım ünitesi, standartize hemşirelik terminelojisi

Abstract
Defined by the World Health Organization (WHO) and the International Virus Taxonomy Committee as a severe acute respiratory distress syndrome Coronavirus 2 (SARS-COV-2), Covid-19 is a contagious disease with a higher rate of mortality and morbidity. Patients diagnosed with Covid-19 experience serious processes from mild inflammatory disease to ARDS, septic shock and to multiple organ failure. Patients diagnosed with Covid-19 are followed in intensive care units in order to apply treatments such as infection control, ventilatory support and septic shock. Management of this pandemic which has affected the whole world in a short time and is unprecedented to the healthcare system depends on planning, applying and evaluating nursing care in line with universal guidelines. In this case presentation, the care of a patient being treated in the intensive care unit with the diagnosis of COVID-19 ARDS was provided in line with the nursing process. The study collected and evaluated the diagnosis data under the guidance of Roper, Logan and Tierney’s “Life Model’. In determining the patient’s problems and planning the care, the study used the NANDA–I Nursing Diagnoses (North American Nursing Diagnosis Association-International: Taxonomy II), the Nursing Outcomes Classification and the Nursing Interventions Classification-NIC systems.
Keywords: Nursing, Covid-19, intensive care unit, standardized nursing terminology

Anahtar Kelimeler

hemşirelik, covid-19, yoğun bakım ünitesi

Kaynakça

• 1. Türkmen E. (2020). COVID-19 Salgınında Yoğun Bakım Ünitelerinin Organizasyonu. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2020;24(EK-1):39-45
• 2. Ayoğlu H. COVID-19 Hastalarında Yoğun Bakım Yaklaşımı. Türk Diyab Obez / Turk J Diab Obes / 2020; 2: 183-193
• 3. WHO coronavirus disease (COVID-19) dashboard. https://covid19.who.int/ (Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020).
• 4. Team V, Team L, Jones A, Teede H, Weller C. Pressure Injury Prevemtion in Covid-19 Patients With Acute Respiratory Distress Syndrome. Frontiers in medicine. 2021:7.
• 5. Organization WH. Director-General’s remarks at the media briefing on 2019- nCoV on February 2020.https://www.who.int/dg/speeches/d etail/who-director-general-s-remarks-atthe-media-riefing-on-2019ncov-on-11- february-2020 (Erişim tarihi: 04 Nisan 2020).
• 6. Murthy S, Gomersall CD, Fowler RA. Care for critically ill patients with COVID-19. JAMA. 2020;15:1499-1500.
• 7. Sharma SK, Nuttall C, Kalyani V, Hemlata . Clinical nursing care guidance for management of patient with COVID-19. JPMA. The Journal of the Pakistan Medical Association. 2020 May;70(Suppl 3)(5):S118-S123. DOI: 10.5455/jpma.29.
• 8. Kebapçı A. COVID-19 Hastaların Yoğun Bakım Ünitelerinde Tedavi ve Bakım Girişimlerine İlişkin Güncel Yaklaşımlar. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2020;24(EK-1):46-56.
• 9. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu. COVID-19/SARS-CoV-2 Enfeksiyon rehberi. 14 Nisan 2020.
• 10. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVI D-19_Rehberi.pdf?type=file (Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022). 30
• 11. Bal C, Koç Z. İskemik İnme Geçiren Bireyin NANDA-I’ya Göre Hemşirelik Tanıları, NIC Hemşirelik Girişimleri ve NOC Çıktıları. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2020;12(3):443-56
• 12. İskender Ö, Kaplan S. Uluslararası Hemşirelik Sınıflandırma Sistemleri. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2020; 2(2): 1-10
• 13. Birol L. Nursing classification systems. Hemşirelik Süreci: Hemşirelik Bakımında Sistematik Yaklaşım. 11.Baskı. İzmir: Etki Matbaacılık Yayıncılık; 2016; p.177-217.
• 14. Barış VK, İntepeler ŞS, İleri S, Rastgel H. İTAKİ Düşme Riski Ölçeği'nin Psikometrik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. DEUHFED. 2020; 13(4): 214-221
• 15. Sağlık Bakanlığı, Sağlıkta Kalite Standartları - Hastane (Versiyon 5, Revizyon-01), Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı, 2016, Ankara.
• 16. Kılıç HF, Sucudağ G. Basınç Yarası Değerlendirilmesinde Sık Kullanılan Ölçekler. G.O.P. Taksim E.A.H.JAREN 2017;1(1):49-54
• 17. Sepit D. Bilinç Durumunun Değerlendirilmesi ve Glaskow Koma Skalası. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2005:2(1)
• 18. Frank N. Bittmann , Silas Dech, Markus Aehle and Laura V. Schaefer.Manual Muscle Testing—Force Profiles and Their Reproducibility Diagnostics.2020;10:996; doi:10.3390/diagnostics10120996
• 19. Herdman TH, Kamitsuru S, Lopes CT. Nanda International, INC. Nursing Diagnoses Definitions and Classification 2021-223 Twelfht Editions. Thieme
• 20. Johnson M, Moorhead S, Bulechek G, Butcher H, Maas, M. Swanson,E. NOC and NIC Linkages to NANDA-I and Clinical Conditions Supporting Critical Reasoning and Quality Care. Mosby, Elsevier .2012
• 21. Moorhead S, Swanson E, Johnson M, Maas ML. Nursing Outcomes Classification(NOC) Measurement of Health Outcomes. 2018.Elesevier
• 22. Wilkinson JM, Barcus L, Kapucu S, Akyar İ, Korkmaz F. Hemşirelik Tanıları El Kitabı: NANDA-I Tanılar, NIC Girişimleri, NOC Çıktıları. 11. Baskı. Ankara: Pelikan Yayınevi; 2018. p.1152.
• 23. Bulechek GM, Butcher HK, Dochterman JM, Wagner CM. Erdemir F, Kav S, Yılmaz, AA, çeviri editörleri. Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması (NIC). 6. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2017.
• 24. Bulechek GM, Butcher H, Dochterman J, Wagner C, Nursing Interventions Classification (NIC) Seventh Edıtıon. 2018 Mosby, Elsevier