İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TÜRK MUSİKİSİ DEVLET KONSERVATUVARI BESTECİLİK BÖLÜMÜ LİSANS MEZUNU BESTECİLERİN SANATSAL YAKLAŞIMLARI: BEŞ BESTECİNİN ESERLERİNİN İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 8 Issue: 3, 1423 - 1453

Boran Mert

https://doi.org/10.51576/ymd.1728893

Abstract

Cumhuriyet tarihinde Türk müziği eğitimine yönelik ilk konservatuvar olma özelliğini taşıyan İTÜ TMDK 1975’de kurulmuş, 1976’da eğitim-öğretim faaliyetlerine başlamış ve 1982’de İTÜ'ye bağlanarak bugünkü ismini almıştır. 1986’ya gelindiğinde ise Türk müzik yaşamının öne çıkan figürlerinden olan Demirhan Altuğ (1919-1995) ve Selahattin İçli (1923-2006) tarafından kurum bünyesinde bir de Bestecilik Bölümü kurulmuştur. Bu çalışmanın amacı, İTÜ TMDK Bestecilik Bölümü mezunu beş bestecinin beş eserinin müzikal analizlerinin gerçekleştirilmesi ve bu analizler üzerinden İTÜ’lü bestecilerin sanatsal anlayışlarının, kompozisyon tekniklerinin ve müzikal tercihlerinin genel bir çerçeve içerisinde sunulmasıdır. Bilhassa, Türk müziğinin farklı yollarla temsil edildiği günümüz müzik ortamında, İTÜ’lü besteciler Türk müziği ve klasik Batı müziğinin iç içe geçtiği bir eğitim anlayışının sonucu olarak çağdaş Türk müziği literatürüne özgün ve yaratıcı katkılar sağlamışlardır. Bu bestecilerin sanatsal üretimleri içerisindeki benzerlikler ve farklılıklar, eserlerinde Türk müziğine ne ölçüde yer verdikleri ya da bu eserlerdeki, şayet yer alıyor ise, Türk müziği ve Batı müziği arasındaki etkileşimler ve bu etkileşimin günümüz sanat hayatına nasıl yansıdığı konuları bu çalışmanın temel problemidir. Bu bağlamda, beş bestecinin birer eserinin müzikal analizleri gerçekleştirilmiş, bu eserlerdeki ortaklıklar ve ayrılıklar mercek altına alınmıştır. Nitel araştırma yöntemi ile ele alınmış olan bu çalışma İTÜ’lü bestecilerin sanatsal üretimlerini inceleyerek aynı zamanda bu alanda çalışma yürüten araştırmacılara referans olabilecek bir teorik altyapı sunmayı amaçlamaktadır.

Keywords

İTÜ TMDK bestecilik bölümü, müzikal analiz, klasik batı müziği, Türk müziği, çağdaş Türk müziği

ARTISTIC APPROACHES OF THE GRADUATES FROM THE COMPOSITION DEPARTMENT OF ISTANBUL TECHNICAL UNIVERSITY TURKISH MUSIC STATE CONSERVATORY: AN ANALYSIS OF THE WORKS OF FIVE COMPOSERS

Abstract

Founded in 1975, Istanbul Technical University Turkish Music State Conservatory (ITU TMDK) began its educational activities in 1976 and was incorporated into Istanbul Technical University in 1982, acquiring its current name. As the first official conservatory in the Republican era dedicated to Turkish music education, ITU TMDK holds a significant place in the history of music education in Turkey. In 1986, a Composition Department was established within the conservatory by two prominent figures in Turkish music, Demirhan Altuğ (1919–1995) and Selahattin İçli (1923–2006).

The aim of this study is to analyze five compositions by five graduates of the ITU TMDK Composition Department and, through these analyses, to present a general framework of their artistic approaches, compositional techniques, and musical preferences. Particularly in today’s diverse musical landscape, where Turkish music is represented through various approaches, ITU-trained composers—shaped by an educational model that integrates both Turkish music and Western classical music—have made unique and creative contributions to contemporary Turkish music literature.

The main focus of this study is to examine the similarities and differences in these composers’ artistic outputs, the extent to which they incorporate elements of Turkish music in their works, and, where applicable, the interactions between Turkish and Western musical traditions, as well as how these interactions are reflected in today’s artistic context. Conducted using a qualitative research method, this study not only explores the artistic production of ITU composers but also aims to provide a theoretical foundation for future research.

Keywords

ITU TMDK composition department, musical analysis, classical western music, Turkish music, contemporary Turkish music

References

• Aktüze, İ. (2010). Müziği Anlamak: Ansiklopedik Müzik Sözlüğü. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Arel, H. S. (1949). Niçin Türk Musikisine Taraftarım?. Musiki Mecmuası, No. 11, 3-5.
• Arın, E. (2019). “Traditional” (Yayınlanmamış Eser Partitürü).
• Cangal, N. (2010). Müzik Formları. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Deniz, Ü. (2016). Millî Mûsiki ve Türk Beşleri: Türk Beşleri Tarafından Çokseslendirilmiş Olan Türkülerin Armoni Anlayışı Bakımından İncelenmesi. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.
• Gemici, H. (2016) “GÖK” (Yayınlanmamış Eser Partitürü).
• Halili, S. M. (2017). Oğuzhan Balcı’nın Kanun ve Senfonik Orkestra İçin Bestelediği Tek Bölümlü “İstanbul Hatırası” İsimli Eserinin, Form ve Makamsal Açıdan İncelenmesi, İcrası. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• İlyasoğlu, E. (1996). Zaman İçinde Müzik: Başlangıcından Günümüze Örneklerle Batı Müziğinin Evrimi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Karahasanoğlu, S. (2021) İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konseratuvarı Tarihçesi. İstanbul : Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Yayınları.
• Özsarı, N. (2015). “Yaşar Usta” (Yayınlanmamış Eser Partitürü).
• Say, A. (2000). Müzik Tarihi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Soylu Bağçeci, F. (2024). Müzikte Nitel Araştırmalar ve Müzik Araştırmalarında Nitelik Üzerine Metodolojik Bir Araştırma. Prof. Dr. Vesna Karapetkovska- Hristova ve Doç. Dr. Mete Girgen (Ed.) 4. Uluslararası Uludağ Bilimsel Araştırmalar Kongresi içinde (606 ss.). Bursa.
• Uluç, M. Ö. (2006). Müzik Sözlüğü. Ankara: Yurtrenkleri Yayınevi.
• Web Kaynakları
• Url 1. (Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=wkbU0xs9aLQ), (Erişim tarihi: 10/03/2025).
• Url 2. (Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=DLj_LwfnvWI&t=49s), (Erişim tarihi: 16/08/2025).