HEMŞİRELİK BAKIM SÜRECİNDE TERAPÖTİK BİR MÜDAHALE; OYUN TERAPİSİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 3, 344 - 358, 19.12.2023

Şeyma Demiralay , İlkay Keser

Öz

Hemşirelik girişimlerinin sınıflandırıldığı Hemşirelik Girişimlerinin Sınıflaması(NIC)nda yer alan girişimlerden biri de terapötik oyun müdahalesidir. Hemşireliğin öncüsü Florence Nightingale, çevrenin düzenlenmesi kapsamında fiziksel faktörlere ek olarak hastane ortamında çocuğa müdahalede oyunun öneminden bahsetmiştir. Oyunun etkileri yüzyıllardan beri bilinmesine ve çeşitli oyun kuramları ile açıklanmasına rağmen terapötik etkilerine ilişkin çalışmalar son yıllarda çalışılmaya başlanmıştır. Oyun ve oyun terapisi, çeşitli örneklemlerde kullanılabilen, birçok olumlu etkisi olmakla birlikte özellikle iletişim ve etkileşimi güçlendirebilen, sağlık profesyonelleri ve özellikle de çocuklarla birebir etkileşim halinde olan hemşireler tarafından kullanılabilen bir müdahale yöntemidir. Hemşirelik müdahalelerinde oyunun kullanılması çocuğun, hemşireye karşı sağlıklı güven ilişkisi geliştirmesini desteklemektedir. Bu çalışmada, terapötik müdahale olarak oyun terapisinin kullanımı ve iyileştirici etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla literatür incelemesi yapılmıştır. İnceleme sonucunda hemşirelik müdahalelerinde oyunun kullanımının çocuğun duygularının ifadesini kolaylaştırdığı, stres ve anksiyete gibi olumsuz duyguları azalttığı, mutluluk gibi olumlu duyguları artırdığına ilişkin bulgular bulunmuştur. Oyun, çocuğa müdahalede tüm sağlık profesyonellerinin özellikle de çocukların bakım ve tedavisinde doğrudan sorumluluğu olan ve onlarla daha fazla etkileşim halinde olan hemşirelerin çocuğa terapötik müdahalelerinde kullanılabileceği etkili müdahalelerden biri olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda ülkemizde hemşirelerin konuyla ilgili farkındalıklarının artırılması, terapötik bir müdahale olarak oyunu kullanmaları, farklı çalışmalarla oyun ve oyun terapisinin etkisinin değerlendirilmesi ve oyunun kullanımının yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Terapötik müdahale, Oyun terapisi

Kaynakça

• 1. Sevim C, Gönül E. Tarihsel süreç içerisinde oyuncağın gelişimi ve seramik oyuncaklar. Sanat ve Tasarım Dergisi 2012; 2(2):23-40.
• 2. Mercan C. Ahşap oyuncakların çocuk gelişiminde yeri ve ahşap oyuncaklar için tasarım önerileri. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ağaç İşleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 2018.
• 3. Gümüşoğlu T. Seramik oyuncakların günümüze yansımaları. Dokuz Eylül Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Seramik ve Cam Ana Sanat Dalı. Yüksek Lisans Tezi. 2019.
• 4. Kiye S, Yalçın İ. Oyun terapisi ve oyun terapisinin gruplarda kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 2021; (51):287-303. Doi: 10.53444/deubefd.836043.
• 5. Kıran B, Çalık C, Esenay FI. Terapotik oyun: hasta çocuk ile iletişimin anahtarı. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 2(1):1-10. Doi: 10.1501/Asbd_0000000038.
• 6. Teke E, Avşaroğlu S. Çocuklarda oyunun ve oyun terapisinin terapötik kullanımı ve iyileştirici etkileri: kavramsal bir analiz. Social Mentality And Researcher Thinkers Journal 2020; 6(32): 1078-1087. Doi:10.31576/smryj.553.
• 7. Kyle, T (2008). Essentials of Pediatric Nursing, Philadelphia: LWW Publishing, s.312-313.
• 8. Miranda CB, Maia EBS, Almeida FDA. Model for the systematic implementation of therapeutic play in pediatric hospital units. Escola Anna Nery 2022; 26: 1-9. doi: 10.1590/2177-9465-EAN-2022-0136en
• 9. Santos VLAD, Almeida FA, Ceribelli C, Ribeiro CA. Understanding the dramatic therapeutic play session: a contribution to pediatric nursing. Rev Bras Enferm 2020; 73(4):e20180812. Doi: 10.1590/0034-7167-2018-0812.
• 10. Silva SGT, Santos MA, Floriano CMF, Damiao EBC, Campos FV, Rossato LM. Influence of Therapeutic Play on the anxiety of hospitalized school-age children: Clinical trial. Rev Bras Enferm 2017; 70(6): 1244-1249. doi: 10.1590/0034-7167-2016-0353.
• 11. Pontes JE, Tabet E, Folkmann MÁ, Cunha ML, Almeida Fde A. Therapeutic play: preparing the child for the vaccine. Einstein (Sao Paulo) 2015; 13(2): 238-42. Doi: 10.1590/S1679-45082015AO2967.
• 12. Zengin M, Yayan EH, Düken ME. The effects of a therapeutic play/play therapy program on the fear and anxiety levels of hospitalized children after liver transplantation. Journal of PeriAnesthesia Nursing 2021; 36(1): 81-85. Doi: 10.1016/j.jopan.2020.07.006
• 13. Liu MC, Chou FH. Play effects on hospitalized children with acute respiratory infection: an experimental design study. Biol Res Nurs 2020; 23(3):430-44. Doi: 10.1177%2F1099800420977699.
• 14. Campos MC, Rodrigues KCS, Pinto MCM. Evaluation of the behavior of the preschool one just admitted in the unit of pediatrics and the use of the therapeutic toy. Einstein 2010; 8(1): 10-17.
• 15. Aytaş G, Uysal B. Oyun kavramı ve sınıflandırılmasına yönelik bir değerlendirme. MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi 2017; 15(1):675-690. Doi: 10.18026/cbayarsos.298146.
• 16. Aça M. Trabzon yöresi geleneksel çocuk oyunlarından bazılarının halk bilimsel incelemesi. Motif Akademik Halk Bilimi Dergisi 2018; 11:22: 49-68.
• 17. Kök EE. Anaokuluna devam eden çocukların ebeveynleri ile ilişkilerinin çocukların oyun davranışlarına yansımasının incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 2017. 18. Türk Dil Kurumu sözlükleri, URL: https://sozluk.gov.tr/
• 19. Kesavelu D, Sheela K, Abraham P. Stages of psychological development of child-an overview. Int J Cur Res Rev 2021; 13(13): 74-78. Doi: 10.31782/IJCRR.2021.131320.
• 20. Saghir A, Ch, AH., Ayesha B, Khadija S, Misbah M. Play and Cognitive Development: Formal Operational Perspective of Piaget's Theory. Journal of Education and Practice, 2016; 7(28), 72-79.
• 21. Fink, RS. Role of imaginative play in cognitive development. Psychological Reports 1976; 39(3), 895-906.doi: 10.2466/pr0.1976.39.3.89.
• 22. Yayan EH, Zengin M. Çocuk kliniklerinde terapötik oyun. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2018; 7(1):226-233.
• 23. Xu Y. Children’s social play sequence: Parten’s classic theory revisited. Early Child Dev Care 2010; 180(4): 489-498.
• 24. Yalom ID. Okul-çağı çocuklarının terapisi. Şallı YÖ, çeviren. İstanbul, Prestij Yayınları. 2014. 25. Goldstein F. Play in children’s development, health, well-being. ABD: An Imprint of Addison Wesley Lognman Inc; 2012.
• 26. Aslan H. İnvaziv girişimler için kullanılan materyallerden oluşturulan oyuncaklar ile oyun oynama deneyiminin kanserli çocuklarda invaziv girişim ağrısına etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Doktora Tezi. 2018.
• 27. Zabelina DL, Robinson MD. Child’s play: facilitating the originality of creative output by a priming manipulation. Psychol Aesthet Creat Arts 2010; 4(1): 57-65. Doi:10.1037/a0015644.
• 28. Orak S, Karademir E, Artvinli E. Orta Asya’daki zekâ ve strateji oyunları destekli öğretime dayalı uygulamaların akademik başarıya ve tutuma etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi 2016; 1(1):1-18.
• 29. Kol S. Erken çocuklukta bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011; 21: 1-21.
• 30. Yıldırım A, Karadana M. Covid-19 Pandemisinde online oyun saati uygulamalarının, çocukların stres ve mutluluk düzeyine etkisi: Oynayalım, oynatalım, mutlu olalım projesi. Tubitak 2209/A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destek Programı Sonuç Raporu. 2022.
• 31. Li HCW, Lopez V. Effectiveness and appropriateness of therapeutic play intervention in preparing children for surgery: A randomized controlled trial study. JSPN 2008; 13(2):63–73. doi: 10.1111/j.1744-6155.2008.00138.x.
• 32. Isenberg JP, Jalongo MR. Creative thinking and arts-based learning. New Jersey: Merrill Prentice Hall; 2006. 33. Ellis MJ. Why people play? Urbana: Sagamore Publishing; 2011.
• 34. Özdemir M, Topuz R, Bozkurt İ, Çağlayan HS. Engelli çocuklarda ergoterapide oyun. İçinde: Ilkım M, Karataş Ö, editör. Spor Bilimlerinde Güncel Çalışmalar. Ankara, Akademisyen Kitabevi, 2019.
• 35. Aksoy AB. Oyunun Tarihçesi ve Oyun Kuramları. İçinde: Aksoy AB, Çiftçi HD, editör. Erken Çocukluk Döneminde Oyun. 5. Basım. Ankara, Pegem Akademi, 2020.
• 36. Koçyiğit S, Tuğluk MN, Kök M. Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. KKEFD/JOKKEF 2007; 17: 324-342.
• 37. Frost KL, Wortham SC, Reifel S. Play and child development. New Jersey: Pearson Education; 2008.