KURAMLARLA PRENATAL EBELİK BAKIMI

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 3, 359 - 371, 19.12.2023

Hava Özkan , Merve Çakıl , Ayla Kanbur

Öz

Prenatal bakım istenilen her gebeliğin, anne sağlığını tehlikeye atmadan sağlıklı olarak geçirilmesini ve sağlıklı bir bebeğin doğumuyla sonlanmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Bakım, ebeler için evrensel bir kavramdır ve ebeliğin varlığının merkezinde yer alır. Tüm bakım modelleri, kolayca gebeliğe ve prenatal bakıma adapte edilebilir. Bu derlemenin amacı kuramsal bakış açısı ile prenatal bakımı ele almaktır. Gebelikte yaşanabilecek problem ya da gereksinimlerin kavramsallaştırılması ve önermelerin doğruluğunun araştırılmasında rehber olarak kuramlar kullanılmaktadır. Kuram ve modeller; değişkenlerin bakım üzerindeki etkilerini öngörebilmeyi, bilgi ve uygulamaları sistematize edebilmeyi sağlamaktadır. Ebelerin sağlık bakımında hedeflenen sonuçlara ulaşılabilmesi için uygun kuramları kullanmaları önem taşımaktadır. Ebelik hizmetlerinde kavram ve kuramlar kullanılarak kaliteli prenatal bakım hizmeti verilmesi gerekmekte ve gebe kadınların gebeliğe daha kolay uyumu sağlanabilmektedir. Meleis geçiş kuramı, gereksinim kuramları, yaşam modeli, bakım kuramı, sağlığı geliştirme modeli, sağlık inanç modeli, adaptasyon modeli, öz bakım modeli, planlı davranış teorisi, maternal bağlanma kuramı, anne-bebek etkileşimi kuramı, anne olma kuramı ve konfor kuramı prenatal bakımda kullanılabilecek kuramlardır. Ebeliğin mesleki gücü, kuramsal bilginin geliştirilmesi ve kullanılması ile artırılabilir. Mesleğe özgü bilginin üretim süreci, araştırmalarda kuramların test edilmesi ya da geliştirilmesiyle gerçekleşebilmektedir. Bunun için de ebelerin, gebelerin ihtiyaçlarına ve beklentilerine yönelik bakım vermesi son derece önemlidir. Model ve kurama dayalı ebelik yaklaşımları bireye uygulanan bakım kalitesini ve niteliğini yükseltmektedir.

Anahtar Kelimeler

Prenatal bakım, ebe, kuram

Kaynakça

• 1. Çatak B, Öner C, Gülay M, Baştürk S, Oğuz İ, Özbek R. Doğum öncesi bakım hizmetlerinin sahada izlemi ve değerlendirilmesi: Bursa örneği. Türk Aile Hek Derg, 2014;18(2):63-9.
• 2. Demirbaş H, Kadıoğlu H. Prenatal dönemdeki kadınların gebeliğe uyumu ve ilişkili faktörler. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2014;4(4):200-6.
• 3. Başar F, Çiçek S. Annelerin yeterli prenatal bakım alma durumları ve etkileyen faktörler. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 2018;9(16):2574-96. DOI: 10.26466/opus.499987.
• 4. Shaghaghi F, Abedian Z, Asgharipour N, Esmaily H, Forouhar M. Effect of positive psychology interventions on the quality of prenatal care offered by midwives: A field trial. Iranian J Nursing Midwifery Res 2020;25:102-10.