İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN KADIN ÜREME SAĞLIĞINA OLAN ETKİLERİNE YÖNELİK KADINLARA VERİLEN EĞİTİMİN BİLGİ DURUMUNA VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIĞINA ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 242 - 256, 30.11.2024

Beyza Bilgiç , Rukiye Demir

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı, iklim değişikliğinin kadın üreme sağlığına olan etkilerine yönelik kadınlara verilen eğitimin bilgi durumuna ve iklim değişikliği farkındalığına etkisini incelemektir.
Yöntem: Araştırma, ön-test ve son-test modelli deneysel olarak, Nisan 2023-Şubat 2024 tarihleri arasında bir kamu hastanesinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini bu hastaneye başvuran kadınlar, örneklemini toplam 80 kadın oluşturmuştur (eğitim grubu n=40 ve kontrol grubu n=40). Veriler “Kişisel Bilgi Formu ve İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği” ile toplanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan eğitim grubundaki kadınların İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği ön ve son test toplam puan ortalamaları (1,78±6,16 ve 3,35±4,98) arasında anlamlı bir fark olduğu, eğitimle birlikte kadınların iklim değişikliğinin etkilerine yönelik farkındalıklarının anlamlı düzeyde yükseldiği saptanmıştır (p<0,05). Bunun yanında, kontrol grubundaki kadınların İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği ön ve son test puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olmadığı (1,80±10,16 ve 1,73±8,90), kadınların ön ve son test puan ortalamalarının hemen hemen benzer olduğu belirlenmiştir (p>0,05). Eğitim ve kontrol grubundaki kadınlar arasında İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği ön test toplam puan ortalamaları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmazken (1,78±6,16 ve 1,80±10,16), eğitim grubundaki kadınların son test toplam puan ortalamalarının kontrol grubundaki kadınlara göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu (3,35±4,98 ve 1,73±8,90) saptanmıştır (p<0,05). Eğitim sonrası kadınların iklim değişikliğinin üreme sağlığına etkilerine ve iklim değişikliğini önlemeye yönelik bilgi durumlarının daha iyi olduğu bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç: Kadınlara iklim değişikliğinin kadın üreme sağlığına olan etkilerine yönelik verilen eğitimin olumlu etkisinin olduğu, kadınların bilgi ve farkındalıklarını artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Farkındalık, İklim Değişikliği, Kadın, Üreme Sağlığı.

Etik Beyan

Araştırmanın uygulanabilmesi için XXX Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Etik Kurulu’ndan etik kurul izni (sayı: E-84026528-050.01.04-2200250268) ve XXX Devlet Hastanesi’nden kurum izni (E-97769597-799-214178529) alınmıştır. Ölçeğinin kullanımı için e-posta yoluyla izin alınmıştır. Çalışmanın her aşamasında Helsinki Bildirgesine uyulmuştur.

Destekleyen Kurum

Bu çalışmada 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında TÜBİTAK tan (Başvuru Numarası: 1919B012213241) finansal destek alınmıştır.

Kaynakça

• Kınık Z, Toprak ZF. Halkın iklim değişikliğine bakışı: Diyarbakır için bir alan çalışması. DÜMF Mühendislik Dergisi 2016; 7:329–42.
• Crimmins AJ, Balbus JL, Gamble CB, Beard JE, Bell D, Dodgen RJ et al. The impacts of climate change on human health in the united states: a scientific assessment. Washington DC 2016; 332. doi:10.1007/BF00635537.
• Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Environmental and nutritional diseases. In Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease Elseiver. 2015; 9:403–50.
• United Nations Framework Convention on Climate Change. Climate change ımpacts human health 2017. Available from: https://unfccc.int/news/climate-change-impacts-human-health. Accessed 9 December 2019.
• Dal B, Alper U, Özdem-Yilmaz Y, Öztürk N, Sönmez D. A model for pre-service teachers' climate change awareness and willingness to act for pro-climate change friendly behavior: adaptation of awareness to climate change questionnaire. International Research in Geographical and Environmental Education 2015; 24(3):184-200.
• Ağıralan E. Sadioğlu U. İklim değişikliği farkındalığı ve toplum bilinci: İstanbul örneği Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 21(2):627-654.
• World Health Organization. COP24 special report: health and climate change. Available from: https://www.who.int/globalchange/publications/COP24-report-health-climate-change/en/ Accessed 20 January 2023.
• Kelly M. The causes of climatic change. http://www.cru.uea.ac.uk/documents/421974/1295957/Info+sheet+%232.pdf/8bfcc043-5c7c-47f0-9469-8b3c867e56e4. Accessed 22 December 2023.
• Kaddo JR. Climate change: causes, effects, and solutions. A with Honors Projects 2016; 164:14.
• United Nations Developed Programme. Sürdürülebilir kalkınma amaçları. https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html. Accessed 9 April 2023.
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. İklim değişikliği. https://iklim.csb.gov.tr/. Accessed 8 January 2023.
• Riphah US. Global warming: causes, effects and solutions. Durreesamin J 2015; 1:1–7.
• Aksay CS, Ketenoğlu O, Kurt L. Küresel ısınma ve iklim değişikliği. SÜ Fen Ed Fak Fen Dergisi 2015; 25:29–41.
• Kumar A, Omidvarborna H, Shandilya KK. Air Pollution and Climate Change: Relationship Between Air Quality and Climate Change EISBN13: 9781668436875 doi: 10.4018/978-1-6684-
• Molina O. Saldarriaga V. The perils of climate change: ın utero exposure to temperature variability and birth outcomes in the andean region the perils of climate change: ın utero exposure to temperature variability and birth outcomes in the andean region. Economics & Human Biology 2016; 24:111-24.
• Robledo CA, Mendola P, Yeung E, Männistö T, Sundaram R, Liu D, et al. Preconception and early pregnancy air pollution exposures and risk of gestational diabetes mellitus. Environ Res 2015; 137:316–22.
• Lakshmanan A, Chiu YM, Coull BA, Just AC, Maxwell SL, Schwartz J. et al. Associations between prenatal traffic-related air pollution exposure and birth weight: Modi fi cation by sex and maternal pre-pregnancy body mass index. Environ Res 2015; 137:268–77.
• Besnili Memiş, O. Kadınların iklim değişikliği ile ilgili algılarının belirlenmesi. Journal of Academic Value Studies 2019; 5(4):700-718.
• Hunter MS, Gupta P, Chedraui P, Blümel JE, Tserotas K, Aguirre W, Palacios SSW. The international menopause study of climate, altitude, temperature and vasomotor symptoms. Climacteric 2012; 15:1–9
• Triebner K, Markevych I, Hustad S, Benediktsdóttir B, Forsberg B, Franklin KA et al. Residential surrounding greenspace and age at menopause: A 20-year European study Environ Int 2019; 132:105088.
• Carré J, Gatimel N, Moreau J, Parinaud J, Léandri R. Does air pollution play a role in infertility? a systematic review. Environ Heal 2017; 16:1–16.
• Vizcaíno MAC, Mireia Gonzalez-Comadran BJ. Outdoor air pollution and human infertility: a systematic review. Fertil. Steril 2016; 106:897–904.
• Conforti A, Mascia M, Cioffi G, Angelis C, Coppola G, Rosa P et al. Air pollution and female fertility: a systematic review of literature. Reprod. Biol. Endocrinol 2018; 16: 117.
• Rylander C, Odland JØ, Sandanger TM. Climate change and the potential effects on maternal and pregnancy outcomes: an assessment of the most vulnerable_the mother, fetus, and newborn child. Glob Heal. Action 2013; 1:1–9.
• Schifano P, Asta F, Dadvand P, Davoli M, Basagana X, Michelozzi P. Heat and air pollution exposure as triggers of delivery: A survival analysis of population-based pregnancy cohorts in Rome and Barcelona. Environ Int 2016; 88:153–59.
• Mian LH, Namasivayam M. Sex, rights, gender in the age of climate change. Asian-Pacific Resource & Research Centre For Women (Arrow) 2017; 58.
• Dündar T, Özsoy S. İklim değişikliğinin kadın üreme sağlığına etkileri. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2020; 29(3):190-198 doi:10.17827/aktd.721528
• Paixão ES, Teixeira MG, Costa MCN, Rodrigues LC. Dengue during pregnancy and adverse fetal outcomes: A systematic review and meta-analysis. Lancet Infect Dis 2016; 16:857–65.
• Akbulut M, Kaya AA. The investigation of global climate change as a disaster and the global climate change awareness of primary school teachers: sample of Gümüşhane province. GÜSBD 2020; 9(2): 112-124.
• All, A., Nuñez Castellar, E. P., Van Looy, J. 2016. “Assessing the effectiveness of digital game-based learning: Best practices”. Computers and Education, 92–93. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2015.10.007