Research Article
BibTex RIS Cite

Aracı Kurumların Borsa Performanslarının Entropi ve CODAS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi

Year 2024, Volume: 31 Issue: 1, 183 - 202, 26.03.2024
https://doi.org/10.18657/yonveek.1271659

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Borsa İstanbul (BİST) Aracı Kurum Pay Endeksi’nde (XAKUR) yer alan 5 şirketin 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ait piyasa çarpanlarına dayalı borsa performanslarının Entropi ve CODAS yöntemleri ile incelenmesidir. Araştırmada, Fiyat/Kazanç oranı, Piyasa Değeri/Defter Değeri, Firma Değeri/FAVÖK, Firma Değeri/Satışlar ve Hisse Başı Kâr olmak üzere beş piyasa çarpanı kullanılmıştır. Araştırma bulgularında, 2020 yılında Firma Değeri/Satışlar, 2021 yılında Fiyat/Kazanç oranı ve 2022 yılında ise Hisse Başı Kâr rasyoları Entropi yöntemi ile en önemli kriterler olarak tespit edilmiştir. Ağırlıklandırma sonrası CODAS yöntemi ile aracı kurumlar yıllara göre performansları sıralanmıştır. Performanslar 2020 yılında OSMEN, ISMEN, GEDİK, GLBMD ve INFO; 2021 yılında ISMEN, OSMEN, INFO, GEDİK ve GLBMD; 2022 yılında ise ISMEN, OSMEN, GEDİK, GLBMD ve INFO şeklinde sıralanmıştır. Araştırma sonuçlarında, üç yılda da ISMEN ve OSMEN aracı kurumları yüksek performans göstermiştir. Bu durum, belirtilen yıllarda ISMEN ve OSMEN aracı kurumlarının diğer aracı kurumlara kıyasla yatırım yapılabilir pozisyonda olduğuna işaret etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Entropi, CODAS, Aracı Kurum
JEL Sınıflandırması: G00, C4

References

  • Abidin, M. Z., Rusli, R. and Shariff, A. M. (2016). Technique for Order Performance by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS)-Entropy Methodology for Inherent Safety Design Decision Making Tool. Procedia Engineering, 148, 1043-1050.
  • Acer, A., Genç, T. ve Dinçer, E. (2020). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Performansının Entropi ve COPRAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 153-169.
  • Akbalık, M., Yurttadur, M. ve Taşcı, M. Z. (2022). Entropi ve COPRAS Yöntemleriyle Finansal Performans Analizi: Mevduat ve Katılım Bankaları Karşılaştırması. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, 16, 13-27.
  • Akçakanat, Ö., Eren, H., Aksoy, E. ve Ömürbek, V. (2017). Bankacılık Sektöründe Entropi ve Waspas Yöntemleri ile Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 285-300.
  • Akgün, A. (2022). BIST Enerji Şirketlerinin CRITIC ve CODAS Bütünleşik Yaklaşımı ile Finansal Açıdan Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 48, 338-356.
  • Alao, M. A., Ayodele, T. R., Ogunjuyigbe, A. S. O. and Popoola, O. M. (2020). Multi-Criteria Decision Based Waste to Energy Technology Selection Using Entropy-Weighted TOPSIS Technique: The Case Study of Lagos, Nigeria. Energy, 201, 117675.
  • Alioğulları, E. ve Tüysüz, F. (2020). EDAS ve CODAS Yöntemiyle İstanbul İlinin Dış Ticaret Kapasitesinin İncelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Ejosat Özel Sayı, 240-248.
  • Alp, İ., Öztel, A. ve Köse, M. S. (2015). Entropi Tabanlı Maut Yöntemi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65-81.
  • Altintas, F. F. (2021). Ülkelerin Çevre Performanslarının CODAS ve TOPSIS Yöntemleri ile Ölçülmesi: G7 Grubu Ülkeleri Örneği. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 9(59), 544-559.
  • Apan, M. (2020). Kamu Sermayeli Ticaret Bankalarının Finansal Performans Ölçümü: Entropi, TOPSIS ve GİA Yöntemleri ile Bir Uygulama. Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi, 4(2), 137-157. 
  • Aras, G., Tezcan, N. ve Furtuna, O. K. (2018). Comprehensive Evaluation of the Financial Performance for Intermediary Institutions Based on Multi-Criteria Decision Making Method. Journal of Capital Markets Studies, 2(1), 37-49.
  • Arıkan Tezergil, S. (2018). Aracı Kurumların Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi ile İncelenmesi. Mali Çözüm Dergisi, 28, 43-58.
  • Aruldoss, M., Lakshmi, T. M., and Venkatesan, V. P. (2013). A Survey On Multi Criteria Decision Making Methods and its Applications. American Journal of Information Systems, 1(1), 31-43.
  • Ayçin, E. ve Orçun, Ç. (2019). Mevduat Bankalarının Performanslarının Entropi ve Mairca Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (42), 175-194.
  • Aydın Ünal, E. (2019). Bütünleşik Entropi ve Edas Yöntemleri Kullanılarak BİST Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (4), 555-566.
  • Badi, I. and Kridish, M. (2020). Landfill Site Selection Using A Novel FUCOM-CODAS Model: A Case Study in Libya. Scientific African, 9, e00537.
  • Badi, I., Alosta, A., Elmansouri, O., Abdulshahed, A. and Elsharief, S. (2023). An Application of A Novel Grey-CODAS Method to The Selection of Hub Airport in North Africa. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 6(1), 18-33.
  • Badi, I., Ballem, M. and Shetwan, A. (2018). Site Selection Of Desalination Plant in Libya By Using Combinative Distance-Based Assessment (CODAS) Method. International Journal for Quality Research, 12(3), 609-624.
  • Bakır, M. ve Alptekin, N. (2018). Hizmet Kalitesi Ölçümüne Yeni Bir Yaklaşım: CODAS Yöntemi ile Havayolu İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Business & Management Studies: An International Journal, 6(4), 1336-1353.
  • Bayram, E. (2022). Türkiye’deki Özel Sermayeli Bankaların Finansal Performans Analizi: SWARA Ağırlıklı CODAS Yöntemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24 (43), 992-1004.
  • Bayram, N. (2016). Veri Zarflama Analizi ve Toplam Faktör Verimliliği: Aracı Kurumlar Üzerine Bir Uygulama. Verimlilik Dergisi, (2), 7-44.
  • Biswas, S., Pamucar, D., Kar, S. And Sana, S. S. (2021). A New Integrated FUCOM–CODAS Framework with Fermatean Fuzzy Information for Multi-Criteria Group Decision-Making. Symmetry, 13(12), 2430.
  • Chambers, N. (2005). Firma Değerlemesi. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
  • Chen, C. H. (2020). A Novel Multi-Criteria Decision-Making Model for Building Material Supplier Selection Based on Entropy-AHP Weighted TOPSIS. Entropy, 22(2), 259.
  • Civan, M. (2010). Sermaye Piyasası Analizleri ve Portföy Yönetimi. Bursa: Ekin Yayınevi.
  • Çabuk, A. ve Lazol, İ. (2008). Mali Tablolar Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Çelik, İ. E. (2019). 2008 Global Krizi Sonrası Türkiye’de Aracı Kurumlarda Etkinlik ve Etkinliği Belirleyen Faktörler: 2008-2017 Dönemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 479-494.
  • Çınaroğlu, E. (2022). Entropi Destekli EDAS ve CODAS Yöntemleri ile Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Performans Değerlendirmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 325-345.
  • Çırak, R. (2018). Şirket Değerleme Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Dang, W. V. (2019). Multi-Criteria Decision-Making in the Evaluation of Environmental Quality of OECD Countries: The Entropy Weight and VIKOR Methods. International Journal of Ethics and Systems, 36(1), 119-130.
  • Dashore, K., Pawar, S. S., Sohani, N. and Verma, D. S. (2013). Product Evaluation Using Entropy and Multi Criteria Decision Making Methods. International Journal of Engineering Trends and Technology (IJETT), 4(5), 2183-2187.
  • Demir, G. (2021). Türk Bankacılık Sisteminin Finansal Performansının ROC-ITARA-CODAS Yöntemleriyle Analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 831-847.
  • Deveci, K., Cin, R. and Kağızman, A. (2020). A Modified Interval Valued Intuitionistic Fuzzy CODAS Method and its Application to Multi-Criteria Selection Among Renewable Energy Alternatives in Turkey. Applied Soft Computing, 96, 106660.
  • Diamond, D. W. (1984). Financial Intermediation and Delegated Monitoring. The Review of Economic Studies, 51(3), 393-414.
  • Eşiyok, S. ve Demircioğlu, M. (2022). OECD Ülkelerinin Endüstri 4.0 Düzeylerinin CRITIC ve CODAS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(43), 377-398.
  • Fazlollahtabar, H. (2010). A Subjective Framework for Seat Comfort Based on A Heuristic Multi Criteria Decision Making Technique and Anthropometry. Applied Ergonomics, 42(1), 16-28.
  • Forootan, E. and Seyedi, F. (2021). GIS-Based Multi-Criteria Decision Making and Entropy Approaches for Groundwater Potential Zones Delineation. Earth Science Informatics, 14, 333-347.
  • Garg, H., Agarwal, N. and Tripathi, A. (2015). Entropy Based Multi-Criteria Decision Making Method Under Fuzzy Environment and Unknown Attribute Weights. Global Journal of Technology and Optimization, 6(3), 13-20.
  • Gezen, A. (2019). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Katılım Bankalarının Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Performans Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (84), 213-232.
  • Günay, B. ve Kaya, İ. (2017). Borsa İstanbul’da Yer Alan Aracı Kurumların Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 141-164.
  • Gündüz, L., Yılmaz, M. K. Ve Yılmaz, C. (2001). Türkiye’deki Aracı Kurumların Performans Analizi (1993-1998): Kantitatif Bir Değerlendirme. Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(3), 38-53.
  • Işık, Ö. (2019). Türk Mevduat Bankacılığı Sektörünün Finansal Performanslarının Entropi Tabanlı Aras Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 90-99. İnam, M. (2007). Sermaye Piyasası. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Karadağ Ak, Ö., Hazar, A. and Babuşcu, Ş. (2022). Evaluation of the Financial Performance of Development and Investment Banks with Entropy-Based ARAS Method. Macroeconomics and Finance in Emerging Market Economies, 1-21.
  • Keleş, N. (2023). Türkiye'nin 81 İlinin Sağlık Performansının Güncel Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Dumlupinar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (75), 120-141.
  • Keshavarz Ghorabaee, M. K., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Hooshmand, R. and Antuchevičienė, J. (2017). Fuzzy Extension of the CODAS Method for Multi-Criteria Market Segment Evaluation. Journal of Business Economics and Management, 18(1), 1-19.
  • Keshavarz Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Turskis, Z. and Antucheviciene, J. (2016). A New Combinative Distance-based Assessment (CODAS) Method for MultiCriteria Decision-making. Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 50(3), 25-44.
  • Khorshidi, M. S., Nikoo, M. R., Taravatrooy, N., Sadegh, M., Al-Wardy, M. and Al-Rawas, G. A. (2020). Pressure Sensor Placement in Water Distribution Networks for Leak Detection Using A Hybrid Information-Entropy Approach. Information Sciences, 516, 56-71.
  • Köse, A. ve Akıllı, K. (2021). Aracı Kurumların Finansal Performanslarının VIKOR Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 168-192.
  • Kumar, R. and Ray, A. (2014). Selection of Material for Optimal Design Using Multi-Criteria Decision Making. Procedia Materials Science, 6, 590-596.
  • Laha, S. and Biswas, S. (2019). A Hybrid Unsupervised Learning and Multi-Criteria Decision Making Approach for Performance Evaluation of Indian Banks. Accounting, 5(4), 169-184.
  • Lei, F., Wei, G. and Chen, X. (2021). Model‐Based Evaluation for Online Shopping Platform with Probabilistic Double Hierarchy Linguistic CODAS Method. International Journal of Intelligent Systems, 36(9), 5339-5358.
  • Levine, R., Loayza, N. and Beck, T. (2000). Financial Intermediation and Growth: Causality and Causes. Journal of Monetary Economics, 46(1), 31-77.
  • Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), 2023. Veri Analiz Platformu. 20.03.2023 tarihinde https://www.vap.org.tr adresinden alınmıştır.
  • Mishra, A. R., Rani, P., Pardasani, K. R., Mardani, A., Stević, Ž. And Pamučar, D. (2020). A Novel Entropy and Divergence Measures with Multi-Criteria Service Quality Assessment Using Interval-Valued Intuitionistic Fuzzy TODIM Method. Soft Computing, 24, 11641-11661.
  • Müslümov, A. ve Aras, G. (2002). Sermaye Piyasası Gelişmesi ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: OECD Ülkeleri Örneği. İktisat İşletme ve Finans, 17, 90-100.
  • Ning, B., Lei, F. and Wei, G. (2022). CODAS Method for Multi-Attribute Decision-Making Based on Some Novel Distance and Entropy Measures Under Probabilistic Dual Hesitant Fuzzy Sets. International Journal of Fuzzy Systems, 24(8), 3626-3649.
  • Okay, G. and Köse, A. (2015). Financial Performance Analysis of Brokerage Firms Quoted on the Istanbul Stock Exchange Using the TOPSIS Method of Analysis. International Journal of Business and Social Science, 6(8), 68-77.
  • Organ, A., ve Kaçaroğlu, M. O. (2020). Entropi Ağırlıklı Topsis Yöntemi ile Türkiye’deki Vakıf Üniversiteleri’nin Değerlendirilmesi. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 7 (1), 28-45.
  • Ömürbek, N., Eren, H. ve Dağ, O. (2017). Entropi-Aras ve Entropi-Moosra Yöntemleri ile Yaşam Kalitesi Açısından AB Ülkelerinin Değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 29-48.
  • Özbek, A. (2016). BİM Mağazalar Zincirinin 2008-2015 Dönemi Finansal Performansının ELECTRE III Yöntemi ile Ölçümü. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 273-288.
  • Özdağoğlu, A., Keleş, M. K. ve Eren, F. Y. (2020). SWARA Tabanlı WSM ve CODAS Yöntemleri ile Biyokimya Hormon Cihazı Seçimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 371-396.
  • Özdemir, O. ve Kılıçarslan, Ş. (2021). Entropi Temelli Gri İlişkisel Analiz Tekniği ile Hayat ve Emeklilik Şirketlerinin Finansal Performansları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(4), 413-434.
  • Öztürk, H. (2009). Şirket Değerlemesinin Esasları, Teorik ve Pratik Yaklaşımlar. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
  • Pala, O. (2022). İMV ve WASPAS Tabanlı Aracı Kurum Performans Değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (3), 266-281.
  • Perçin, S. ve Sönmez, Ö. (2018). Bütünleşik Entropi Ağırlık ve Topsis Yöntemleri Kullanılarak Türk Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18. EYI Special Issue, 565-582.
  • Roy, S. and Das, A. (2018). Application of TOPSIS Method for Financial Performance Evaluation: A Study of Selected Scheduled Banks in Bangladesh. Journal of Commerce and Accounting Research, 7(1), 24-29.
  • Saraswat, S. K. and Digalwar, A. K. (2021). Evaluation of Energy Alternatives for Sustainable Development of Energy Sector in India: An Integrated Shannon’s Entropy Fuzzy Multi-Criteria Decision Approach. Renewable Energy, 171, 58-74.
  • Shannon, C. E. (1948). A Mathematical Theory of Communication. The Bell System Technical Journal, 27(3), 379-423.
  • Simic, V., Karagoz, S., Deveci, M. and Aydin, N. (2021). Picture Fuzzy Extension of the CODAS Method for Multi-Criteria Vehicle Shredding Facility Location. Expert Systems with Applications, 175, 114644.
  • Sipahi, B., Yanık, S., ve Aytürk, Y. (2011). Şirket Değerleme Yaklaşımları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Stiglitz, J. E. (1985). Credit Markets and the Control of Capital. Journal of Money, Credit and Banking, 17(2), 133-152.
  • Suifan, T., Alazab, M. and Alhyari, S. (2019). Trade-off Among Lean, Agile, Resilient and Green Paradigms: An Empirical Study on Pharmaceutical Industry in Jordan Using A TOPSIS-Entropy Method. International Journal of Advanced Operations Management, 11(1-2), 69-101.
  • Şeker, S. and Aydın, N. (2020). Sustainable Public Transportation System Evaluation: A Novel Two-Stage Hybrid Method Based On IVIF-AHP and CODAS. International Journal of Fuzzy Systems, 22, 257-272.
  • Temizel, F. ve Beyçelebi, B. (2015). Finansal Oranların TOPSIS Sıralaması ile Yıllık Getiriler Arasındaki İlişki: Tekstil İmalatı Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 159-170.
  • Topak, M. S. ve Çanakçıoğlu, M. (2019). Banka Performansının Entropi ve COPRAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 29, 107-132.
  • Torkayesh, S. E., Amiri, A., Iranizad, A. and Torkayesh, A. E. (2020). Entropy Based Edas Decision Making Model For Neighborhood Selection: A Case Study in İstanbul. Journal of Industrial Engineering and Decision Making, 1(1), 1-11.
  • Tuş, A. and Adalı, E. A. (2018). Personnel Assessment with CODAS and PSI Methods. Alphanumeric Journal, 6(2), 243-256.
  • Türkiye Sermaye Piyasası Birliği (TSPB), 2023. Türkiye Sermaye Piyasası Genel Görünümü (Mart 2023). 20.03.2023 tarihinde https://tspb.org.tr/wp-content/uploads/2023/03/Turkish_Capital_Markets-202303-TR.pdf adresinden alınmıştır.
  • Ulutaş, A. (2019). Entropi ve MABAC Yöntemleri ile Personel Seçimi. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 1552-1573.
  • Ulutaş, A. (2020). SWARA Tabanlı CODAS Yöntemi ile Kargo Şirketi Seçimi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1640-1647.
  • Ural, M., Demireli, E. ve Özçalık Güler, S. (2018). Kamu Bankalarında Performans Analizi: Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 129-141.
  • Vinodh, S. and Wankhede, V. A. (2021). Application of Fuzzy DEMATEL and Fuzzy CODAS for Analysis of Workforce Attributes Pertaining to Industry 4.0: A Case Study. International Journal of Quality & Reliability Management, 38(8), 1695-1721.
  • Wang, T. C. and Lee, H. D. (2009). Developing a Fuzzy TOPSIS Approach Based on Subjective Weights and Objective Weights. Expert Systems with Applications, 36(5), 8980-8985.
  • Wang, T. C., Lee, H. D. and Wu, C.C. (2007). A Fuzzy TOPSIS Approach With Subjective Weights and Objective Weights. Proceeding of the 6th WSEAS International Conference and Applied Computer Science. Hangzou, China, April 15-17.
  • Wang, Z., and Zhan, W. (2012). Dynamic Engineering Multi-Criteria Decision Making Model Optimized by Entropy Weight for Evaluating Bid. Systems Engineering Procedia, 5, 49-54.
  • Wei, C., Wu, J., Guo, Y. and Wei, G. (2021). Green Supplier Selection Based on CODAS Method in Probabilistic Uncertain Linguistic Environment. Technological and Economic Development of Economy, 27(3), 530-549.
  • Wu, J., Chen, X. and Lu, J. (2022). Assessment of Long and Short-Term Flood Risk Using the Multi-Criteria Analysis Model with the AHP-Entropy Method in Poyang Lake Basin. International Journal of Disaster Risk Reduction, 75, 102968.
  • Yüksekyıldız, E. (2020). Türkiye Kruvaziyer Limanlarının Performans Değerlendirmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 607-615.

Evaluation of Stock Market Performance of Intermediary Institutions with Entropy and CODAS Methods

Year 2024, Volume: 31 Issue: 1, 183 - 202, 26.03.2024
https://doi.org/10.18657/yonveek.1271659

Abstract

The purpose of this study is to analyse the stock market performances of 5 companies in the Borsa Istanbul (BIST) Brokerage House Equity Index (XAKUR) based on market multiples for the years 2020, 2021 and 2022 using Entropy and CODAS methods. Five market multipliers, namely Price/Earnings ratio, Market Capitalisation/Book Value, Firm Value/EBITDA, Firm Value/Sales and Earnings per Share, were used in the study. In the research findings, Firm Value/Sales in 2020, Price/Earnings ratio in 2021 and Earnings per Share ratios in 2022 were determined as the most important criteria by the Entropy method. After weighting, brokerage houses were ranked according to their performances by years with the CODAS method. The performances were ranked as OSMEN, ISMEN, GEDİK, GLBMD and INFO in 2020; ISMEN, OSMEN, INFO, GEDİK and GLBMD in 2021; ISMEN, OSMEN, GEDİK, GLBMD and INFO in 2022. According to the research results, ISMEN and OSMEN brokerage houses showed high performance in all three years. This indicates that ISMEN and OSMEN brokerage houses are in a favourable investment position compared to other brokerage houses in these years.
Key Words: Entropy, CODAS, Intermediary Institution
JEL Classification: G00, C4

References

  • Abidin, M. Z., Rusli, R. and Shariff, A. M. (2016). Technique for Order Performance by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS)-Entropy Methodology for Inherent Safety Design Decision Making Tool. Procedia Engineering, 148, 1043-1050.
  • Acer, A., Genç, T. ve Dinçer, E. (2020). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Performansının Entropi ve COPRAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 153-169.
  • Akbalık, M., Yurttadur, M. ve Taşcı, M. Z. (2022). Entropi ve COPRAS Yöntemleriyle Finansal Performans Analizi: Mevduat ve Katılım Bankaları Karşılaştırması. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, 16, 13-27.
  • Akçakanat, Ö., Eren, H., Aksoy, E. ve Ömürbek, V. (2017). Bankacılık Sektöründe Entropi ve Waspas Yöntemleri ile Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 285-300.
  • Akgün, A. (2022). BIST Enerji Şirketlerinin CRITIC ve CODAS Bütünleşik Yaklaşımı ile Finansal Açıdan Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 48, 338-356.
  • Alao, M. A., Ayodele, T. R., Ogunjuyigbe, A. S. O. and Popoola, O. M. (2020). Multi-Criteria Decision Based Waste to Energy Technology Selection Using Entropy-Weighted TOPSIS Technique: The Case Study of Lagos, Nigeria. Energy, 201, 117675.
  • Alioğulları, E. ve Tüysüz, F. (2020). EDAS ve CODAS Yöntemiyle İstanbul İlinin Dış Ticaret Kapasitesinin İncelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Ejosat Özel Sayı, 240-248.
  • Alp, İ., Öztel, A. ve Köse, M. S. (2015). Entropi Tabanlı Maut Yöntemi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65-81.
  • Altintas, F. F. (2021). Ülkelerin Çevre Performanslarının CODAS ve TOPSIS Yöntemleri ile Ölçülmesi: G7 Grubu Ülkeleri Örneği. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 9(59), 544-559.
  • Apan, M. (2020). Kamu Sermayeli Ticaret Bankalarının Finansal Performans Ölçümü: Entropi, TOPSIS ve GİA Yöntemleri ile Bir Uygulama. Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi, 4(2), 137-157. 
  • Aras, G., Tezcan, N. ve Furtuna, O. K. (2018). Comprehensive Evaluation of the Financial Performance for Intermediary Institutions Based on Multi-Criteria Decision Making Method. Journal of Capital Markets Studies, 2(1), 37-49.
  • Arıkan Tezergil, S. (2018). Aracı Kurumların Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi ile İncelenmesi. Mali Çözüm Dergisi, 28, 43-58.
  • Aruldoss, M., Lakshmi, T. M., and Venkatesan, V. P. (2013). A Survey On Multi Criteria Decision Making Methods and its Applications. American Journal of Information Systems, 1(1), 31-43.
  • Ayçin, E. ve Orçun, Ç. (2019). Mevduat Bankalarının Performanslarının Entropi ve Mairca Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (42), 175-194.
  • Aydın Ünal, E. (2019). Bütünleşik Entropi ve Edas Yöntemleri Kullanılarak BİST Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (4), 555-566.
  • Badi, I. and Kridish, M. (2020). Landfill Site Selection Using A Novel FUCOM-CODAS Model: A Case Study in Libya. Scientific African, 9, e00537.
  • Badi, I., Alosta, A., Elmansouri, O., Abdulshahed, A. and Elsharief, S. (2023). An Application of A Novel Grey-CODAS Method to The Selection of Hub Airport in North Africa. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 6(1), 18-33.
  • Badi, I., Ballem, M. and Shetwan, A. (2018). Site Selection Of Desalination Plant in Libya By Using Combinative Distance-Based Assessment (CODAS) Method. International Journal for Quality Research, 12(3), 609-624.
  • Bakır, M. ve Alptekin, N. (2018). Hizmet Kalitesi Ölçümüne Yeni Bir Yaklaşım: CODAS Yöntemi ile Havayolu İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Business & Management Studies: An International Journal, 6(4), 1336-1353.
  • Bayram, E. (2022). Türkiye’deki Özel Sermayeli Bankaların Finansal Performans Analizi: SWARA Ağırlıklı CODAS Yöntemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24 (43), 992-1004.
  • Bayram, N. (2016). Veri Zarflama Analizi ve Toplam Faktör Verimliliği: Aracı Kurumlar Üzerine Bir Uygulama. Verimlilik Dergisi, (2), 7-44.
  • Biswas, S., Pamucar, D., Kar, S. And Sana, S. S. (2021). A New Integrated FUCOM–CODAS Framework with Fermatean Fuzzy Information for Multi-Criteria Group Decision-Making. Symmetry, 13(12), 2430.
  • Chambers, N. (2005). Firma Değerlemesi. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
  • Chen, C. H. (2020). A Novel Multi-Criteria Decision-Making Model for Building Material Supplier Selection Based on Entropy-AHP Weighted TOPSIS. Entropy, 22(2), 259.
  • Civan, M. (2010). Sermaye Piyasası Analizleri ve Portföy Yönetimi. Bursa: Ekin Yayınevi.
  • Çabuk, A. ve Lazol, İ. (2008). Mali Tablolar Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Çelik, İ. E. (2019). 2008 Global Krizi Sonrası Türkiye’de Aracı Kurumlarda Etkinlik ve Etkinliği Belirleyen Faktörler: 2008-2017 Dönemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 479-494.
  • Çınaroğlu, E. (2022). Entropi Destekli EDAS ve CODAS Yöntemleri ile Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Performans Değerlendirmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 325-345.
  • Çırak, R. (2018). Şirket Değerleme Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Dang, W. V. (2019). Multi-Criteria Decision-Making in the Evaluation of Environmental Quality of OECD Countries: The Entropy Weight and VIKOR Methods. International Journal of Ethics and Systems, 36(1), 119-130.
  • Dashore, K., Pawar, S. S., Sohani, N. and Verma, D. S. (2013). Product Evaluation Using Entropy and Multi Criteria Decision Making Methods. International Journal of Engineering Trends and Technology (IJETT), 4(5), 2183-2187.
  • Demir, G. (2021). Türk Bankacılık Sisteminin Finansal Performansının ROC-ITARA-CODAS Yöntemleriyle Analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 831-847.
  • Deveci, K., Cin, R. and Kağızman, A. (2020). A Modified Interval Valued Intuitionistic Fuzzy CODAS Method and its Application to Multi-Criteria Selection Among Renewable Energy Alternatives in Turkey. Applied Soft Computing, 96, 106660.
  • Diamond, D. W. (1984). Financial Intermediation and Delegated Monitoring. The Review of Economic Studies, 51(3), 393-414.
  • Eşiyok, S. ve Demircioğlu, M. (2022). OECD Ülkelerinin Endüstri 4.0 Düzeylerinin CRITIC ve CODAS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(43), 377-398.
  • Fazlollahtabar, H. (2010). A Subjective Framework for Seat Comfort Based on A Heuristic Multi Criteria Decision Making Technique and Anthropometry. Applied Ergonomics, 42(1), 16-28.
  • Forootan, E. and Seyedi, F. (2021). GIS-Based Multi-Criteria Decision Making and Entropy Approaches for Groundwater Potential Zones Delineation. Earth Science Informatics, 14, 333-347.
  • Garg, H., Agarwal, N. and Tripathi, A. (2015). Entropy Based Multi-Criteria Decision Making Method Under Fuzzy Environment and Unknown Attribute Weights. Global Journal of Technology and Optimization, 6(3), 13-20.
  • Gezen, A. (2019). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Katılım Bankalarının Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Performans Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (84), 213-232.
  • Günay, B. ve Kaya, İ. (2017). Borsa İstanbul’da Yer Alan Aracı Kurumların Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 141-164.
  • Gündüz, L., Yılmaz, M. K. Ve Yılmaz, C. (2001). Türkiye’deki Aracı Kurumların Performans Analizi (1993-1998): Kantitatif Bir Değerlendirme. Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(3), 38-53.
  • Işık, Ö. (2019). Türk Mevduat Bankacılığı Sektörünün Finansal Performanslarının Entropi Tabanlı Aras Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 90-99. İnam, M. (2007). Sermaye Piyasası. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Karadağ Ak, Ö., Hazar, A. and Babuşcu, Ş. (2022). Evaluation of the Financial Performance of Development and Investment Banks with Entropy-Based ARAS Method. Macroeconomics and Finance in Emerging Market Economies, 1-21.
  • Keleş, N. (2023). Türkiye'nin 81 İlinin Sağlık Performansının Güncel Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Dumlupinar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (75), 120-141.
  • Keshavarz Ghorabaee, M. K., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Hooshmand, R. and Antuchevičienė, J. (2017). Fuzzy Extension of the CODAS Method for Multi-Criteria Market Segment Evaluation. Journal of Business Economics and Management, 18(1), 1-19.
  • Keshavarz Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Turskis, Z. and Antucheviciene, J. (2016). A New Combinative Distance-based Assessment (CODAS) Method for MultiCriteria Decision-making. Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 50(3), 25-44.
  • Khorshidi, M. S., Nikoo, M. R., Taravatrooy, N., Sadegh, M., Al-Wardy, M. and Al-Rawas, G. A. (2020). Pressure Sensor Placement in Water Distribution Networks for Leak Detection Using A Hybrid Information-Entropy Approach. Information Sciences, 516, 56-71.
  • Köse, A. ve Akıllı, K. (2021). Aracı Kurumların Finansal Performanslarının VIKOR Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 168-192.
  • Kumar, R. and Ray, A. (2014). Selection of Material for Optimal Design Using Multi-Criteria Decision Making. Procedia Materials Science, 6, 590-596.
  • Laha, S. and Biswas, S. (2019). A Hybrid Unsupervised Learning and Multi-Criteria Decision Making Approach for Performance Evaluation of Indian Banks. Accounting, 5(4), 169-184.
  • Lei, F., Wei, G. and Chen, X. (2021). Model‐Based Evaluation for Online Shopping Platform with Probabilistic Double Hierarchy Linguistic CODAS Method. International Journal of Intelligent Systems, 36(9), 5339-5358.
  • Levine, R., Loayza, N. and Beck, T. (2000). Financial Intermediation and Growth: Causality and Causes. Journal of Monetary Economics, 46(1), 31-77.
  • Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), 2023. Veri Analiz Platformu. 20.03.2023 tarihinde https://www.vap.org.tr adresinden alınmıştır.
  • Mishra, A. R., Rani, P., Pardasani, K. R., Mardani, A., Stević, Ž. And Pamučar, D. (2020). A Novel Entropy and Divergence Measures with Multi-Criteria Service Quality Assessment Using Interval-Valued Intuitionistic Fuzzy TODIM Method. Soft Computing, 24, 11641-11661.
  • Müslümov, A. ve Aras, G. (2002). Sermaye Piyasası Gelişmesi ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: OECD Ülkeleri Örneği. İktisat İşletme ve Finans, 17, 90-100.
  • Ning, B., Lei, F. and Wei, G. (2022). CODAS Method for Multi-Attribute Decision-Making Based on Some Novel Distance and Entropy Measures Under Probabilistic Dual Hesitant Fuzzy Sets. International Journal of Fuzzy Systems, 24(8), 3626-3649.
  • Okay, G. and Köse, A. (2015). Financial Performance Analysis of Brokerage Firms Quoted on the Istanbul Stock Exchange Using the TOPSIS Method of Analysis. International Journal of Business and Social Science, 6(8), 68-77.
  • Organ, A., ve Kaçaroğlu, M. O. (2020). Entropi Ağırlıklı Topsis Yöntemi ile Türkiye’deki Vakıf Üniversiteleri’nin Değerlendirilmesi. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 7 (1), 28-45.
  • Ömürbek, N., Eren, H. ve Dağ, O. (2017). Entropi-Aras ve Entropi-Moosra Yöntemleri ile Yaşam Kalitesi Açısından AB Ülkelerinin Değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 29-48.
  • Özbek, A. (2016). BİM Mağazalar Zincirinin 2008-2015 Dönemi Finansal Performansının ELECTRE III Yöntemi ile Ölçümü. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 273-288.
  • Özdağoğlu, A., Keleş, M. K. ve Eren, F. Y. (2020). SWARA Tabanlı WSM ve CODAS Yöntemleri ile Biyokimya Hormon Cihazı Seçimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 371-396.
  • Özdemir, O. ve Kılıçarslan, Ş. (2021). Entropi Temelli Gri İlişkisel Analiz Tekniği ile Hayat ve Emeklilik Şirketlerinin Finansal Performansları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(4), 413-434.
  • Öztürk, H. (2009). Şirket Değerlemesinin Esasları, Teorik ve Pratik Yaklaşımlar. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
  • Pala, O. (2022). İMV ve WASPAS Tabanlı Aracı Kurum Performans Değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (3), 266-281.
  • Perçin, S. ve Sönmez, Ö. (2018). Bütünleşik Entropi Ağırlık ve Topsis Yöntemleri Kullanılarak Türk Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18. EYI Special Issue, 565-582.
  • Roy, S. and Das, A. (2018). Application of TOPSIS Method for Financial Performance Evaluation: A Study of Selected Scheduled Banks in Bangladesh. Journal of Commerce and Accounting Research, 7(1), 24-29.
  • Saraswat, S. K. and Digalwar, A. K. (2021). Evaluation of Energy Alternatives for Sustainable Development of Energy Sector in India: An Integrated Shannon’s Entropy Fuzzy Multi-Criteria Decision Approach. Renewable Energy, 171, 58-74.
  • Shannon, C. E. (1948). A Mathematical Theory of Communication. The Bell System Technical Journal, 27(3), 379-423.
  • Simic, V., Karagoz, S., Deveci, M. and Aydin, N. (2021). Picture Fuzzy Extension of the CODAS Method for Multi-Criteria Vehicle Shredding Facility Location. Expert Systems with Applications, 175, 114644.
  • Sipahi, B., Yanık, S., ve Aytürk, Y. (2011). Şirket Değerleme Yaklaşımları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Stiglitz, J. E. (1985). Credit Markets and the Control of Capital. Journal of Money, Credit and Banking, 17(2), 133-152.
  • Suifan, T., Alazab, M. and Alhyari, S. (2019). Trade-off Among Lean, Agile, Resilient and Green Paradigms: An Empirical Study on Pharmaceutical Industry in Jordan Using A TOPSIS-Entropy Method. International Journal of Advanced Operations Management, 11(1-2), 69-101.
  • Şeker, S. and Aydın, N. (2020). Sustainable Public Transportation System Evaluation: A Novel Two-Stage Hybrid Method Based On IVIF-AHP and CODAS. International Journal of Fuzzy Systems, 22, 257-272.
  • Temizel, F. ve Beyçelebi, B. (2015). Finansal Oranların TOPSIS Sıralaması ile Yıllık Getiriler Arasındaki İlişki: Tekstil İmalatı Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 159-170.
  • Topak, M. S. ve Çanakçıoğlu, M. (2019). Banka Performansının Entropi ve COPRAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 29, 107-132.
  • Torkayesh, S. E., Amiri, A., Iranizad, A. and Torkayesh, A. E. (2020). Entropy Based Edas Decision Making Model For Neighborhood Selection: A Case Study in İstanbul. Journal of Industrial Engineering and Decision Making, 1(1), 1-11.
  • Tuş, A. and Adalı, E. A. (2018). Personnel Assessment with CODAS and PSI Methods. Alphanumeric Journal, 6(2), 243-256.
  • Türkiye Sermaye Piyasası Birliği (TSPB), 2023. Türkiye Sermaye Piyasası Genel Görünümü (Mart 2023). 20.03.2023 tarihinde https://tspb.org.tr/wp-content/uploads/2023/03/Turkish_Capital_Markets-202303-TR.pdf adresinden alınmıştır.
  • Ulutaş, A. (2019). Entropi ve MABAC Yöntemleri ile Personel Seçimi. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 1552-1573.
  • Ulutaş, A. (2020). SWARA Tabanlı CODAS Yöntemi ile Kargo Şirketi Seçimi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1640-1647.
  • Ural, M., Demireli, E. ve Özçalık Güler, S. (2018). Kamu Bankalarında Performans Analizi: Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 129-141.
  • Vinodh, S. and Wankhede, V. A. (2021). Application of Fuzzy DEMATEL and Fuzzy CODAS for Analysis of Workforce Attributes Pertaining to Industry 4.0: A Case Study. International Journal of Quality & Reliability Management, 38(8), 1695-1721.
  • Wang, T. C. and Lee, H. D. (2009). Developing a Fuzzy TOPSIS Approach Based on Subjective Weights and Objective Weights. Expert Systems with Applications, 36(5), 8980-8985.
  • Wang, T. C., Lee, H. D. and Wu, C.C. (2007). A Fuzzy TOPSIS Approach With Subjective Weights and Objective Weights. Proceeding of the 6th WSEAS International Conference and Applied Computer Science. Hangzou, China, April 15-17.
  • Wang, Z., and Zhan, W. (2012). Dynamic Engineering Multi-Criteria Decision Making Model Optimized by Entropy Weight for Evaluating Bid. Systems Engineering Procedia, 5, 49-54.
  • Wei, C., Wu, J., Guo, Y. and Wei, G. (2021). Green Supplier Selection Based on CODAS Method in Probabilistic Uncertain Linguistic Environment. Technological and Economic Development of Economy, 27(3), 530-549.
  • Wu, J., Chen, X. and Lu, J. (2022). Assessment of Long and Short-Term Flood Risk Using the Multi-Criteria Analysis Model with the AHP-Entropy Method in Poyang Lake Basin. International Journal of Disaster Risk Reduction, 75, 102968.
  • Yüksekyıldız, E. (2020). Türkiye Kruvaziyer Limanlarının Performans Değerlendirmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 607-615.
There are 87 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Capital Market, Financial Economy, Financial Statement Analysis
Journal Section Articles
Authors

Onur Şeyranlıoğlu 0000-0002-1105-4034

Mehmet Akif Kara 0000-0003-4308-9933

Publication Date March 26, 2024
Published in Issue Year 2024 Volume: 31 Issue: 1

Cite

APA Şeyranlıoğlu, O., & Kara, M. A. (2024). Aracı Kurumların Borsa Performanslarının Entropi ve CODAS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Journal of Management and Economics, 31(1), 183-202. https://doi.org/10.18657/yonveek.1271659