NARRATİVE TECHNIQUE IN MODERN TURKISH POETRY

Yıl 2017, Sayı: 17, 40 - 64, 30.06.2017

Sinan Bakır

Öz

Considering the historical
periods of Turkish poetry from Tanzimat Reform Era to today,
it is seen that each period conceived various pursuits and novelties in itself
and worked substantially on discovering new expressing ways/ techniques. As a natural consequence of this,
techniques that are fairly different from – and sometimes against- each other
emerged, facilities of language and expression in transmitting emotions, ideas
and events were developed. Given the severity of the techniques in the
historical course, it can be said that Turkish poetry’s main line is
intensified on image-centered poem; however “narrative technique” was also used
in an undeniable density, the elements of narrative-based genres (Event,
narrator, time, space, conflict etc.) were benefited from in this technique.
The aim of this article is to question facilities of narrative techniques
considering this fact, to present usage styles of the technique by different
poets. For the chosen examples to serve the purpose, poems that have the power
to represent each period from the Republic Era to today are studied. It is seen
that these poems mostly have a story built on an event with narrative voice. In
poems created with narrative technique, stayed distant from the logical
sentence structure of prose while narration the events, mostly aesthetic values
are prioritized with verses full of connotation. In these poems in which
observer, divine or heroic narrators and points of views are preferred;
including language, sentence organization and sometimes original imagery and
expressions, presentation style of events with indirect transfer based on
association and concretization distinguish narrative technique with exact lines
from other genres. Stories narrated with poem language became a means in poem
formation.    

Anahtar Kelimeler

Modern Turkish poetry, narrative technique, event, narrator

MODERN TÜRK ŞİİRİNDE ANLATIMCI TEKNİK

Öz

Tanzimat’tan
bugüne Türk şiirinin tarihi dönemlerine bakıldığında her dönemin kendi içinde
çeşitli arayışlara, yeniliklere açık olduğu, yeni anlatım yolları/teknikleri
keşfetme yolunda ciddi mesai harcadığı görülür. Bunun doğal sonucu olarak da
birbirinden oldukça farklı -bazen de karşıt- teknikler ortaya çıkmış;
duyguların, düşüncelerin ve olayların aktarılmasında dilin ve anlatımın
olanakları geliştirilmiştir. Tekniklerin tarihi seyir içerisindeki
ağırlıklarına bakıldığında Türk şiirinin ana damarının imge merkezli şiirde
yoğunlaştığı söylenebilir; buna rağmen “anlatımcı teknik” de yadsınamayacak bir
yoğunlukta kullanılmış, bu teknikte anlatmaya dayalı türlerin unsurlarından
(olay, anlatıcı, zaman, mekân, çatışma
vd.) yararlanılmıştır. Bu makalenin amacı bu gerçeklikten hareketle anlatımcı
tekniğin imkânlarını
sorgulamak, tekniğin farklı şairler tarafından kullanılış biçimini ortaya
koymaktır. Seçilen örneklerin amaca hizmet etmesi için Cumhuriyet’ten bugüne
her dönemi temsil gücü olan şiirler üzerinde durulmuştur. Bu şiirlerin çoğu
zaman bir olay örgüsü ile anlatıcı sese sahip olduğu görülmüştür. Anlatımcı
teknikle üretilen şiirlerde olaylar aktarılırken düzyazının mantıki cümle
yapısından uzak durulmuş, çağrışım yüklü dizelerle çoğu kez şiirsel unsurlar
öncelenmiştir. Gözlemci, ilahi ya da kahraman anlatıcıların ve bakış açılarının
tercih edildiği bu şiirlerde; dil, cümle kuruluşu, yer yer özgün imgemlere ve
ifadelere yer veriliş, çağrışım ve somutlamaya dayalı dolaylı aktarım ile
olayların sunuluş tarzı anlatımcı şiiri diğer türlerden kesin çizgilerle
ayırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Modern Türk Şiiri, anlatımcı teknik, olay, anlatıcı

Kaynakça

• Aksan, Doğan (2004). Cumhuriyet Döneminden Bugüne Örneklerle Şiir Çözümlemeleri. Ankara: Bilgi.
• Asiltürk, Bâki (2013). Türk Şiirinde 1980 Kuşağı. İstanbul: Yapı Kredi.
• Asiltürk, Bâki (2016), “2000 Kuşağı”, 2000’ler Şiiri Antolojisi (Haz. Cenk Gündoğdu), İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Beyatlı, Yahya Kemal (2016 ). Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti.
• Cansever, Edip (2017). Sonrası Kalır I. İstanbul: Yapı Kredi.
• Çamlıbel, Faruk Nafiz (2013). Han Duvarları, İstanbul: Yapı Kredi.
• Gündoğdu, Cenk (2012). Issız. İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Güneş, Mehmet (2014). “ ‘Mehlika Sultan’dan ‘Masal’a Yedi Doğulu Gencin Batı’yla İmtihanı”. Künye dergisi, 4: 52-56
• Güneş, Mehmet (2016). Servet-i Fünûn’dan Cumhuriyet’e Türk Edebiyatında Manzum Hikâye. Ankara: Hece.
• İlhan, Attilâ (2016). Sisler Bulvarı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Kanık, Orhan Veli (2014). Bütün Şiirleri. İstanbul: Yapı Kredi.
• Karakoç, Sezai (2015). Gün Doğmadan. İstanbul: Diriliş.
• Narlı, Mehmet (2015). Şiir Burcu. Ankara: Akçağ.
• Necatigil, Behçet (1999). Düzyazılar II. İstanbul: Yapı Kredi.
• Necatigil, Behçet (2014). Şiirler. İstanbul: Yapı Kredi.
• Özer, Nilay (1999). Zamana Dağılan Nar. İstanbul: Hera Kitaplığı.
• Sazyek, Hakan (2016). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Garip Hareketi. Ankara: Akçağ.
• Sümer, Mehmet (2010), Turgut Uyar Şiirinde Anlatımcı Teknik. (Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Tanyol, Tuğrul (2016). Toplu Şiirler (1971-2015). İstanbul: Yapı Kredi.
• Uyar, Turgut (2017). Göğe Bakma Durağı. İstanbul: Yapı Kredi.