Türkiye'de Eczacılık Alanında Lisansüstü Eğitiminin Bugünü ve Geleceği

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 200 - 206, 01.08.2018

Yağmur Kılıçdağı Gülbin Özçelikay

Öz

Türkiye'de lisansüstü eğitim, Cumhuriyet öncesi kurulan Eczacılık Okulu'nda başlamıştır. Ancak eczacılık fakülteleri kurulmaya başlandıktan sonra, ilk doktora tezi İstanbul Üniversitesi'nde yapılmıştır. Bu çalışmada, Türkiye'deki eczacılık alanında lisansüstü öğretim yapan programlara ve üniversitelere göre mezun ve mevcut öğrenci sayıları dağılımı belirlenerek, gelecekte eczacılık fakültelerinin akademik personel ihtiyacını karşılama durumları tartışılacaktır. Bu çalışmanın materyalini, Türkiye'de eczacılık alanında lisansüstü eğitim veren sağlık bilimleri enstitülerinden alınan veriler ve eczacılık fakültelerinden alınan mevcut akademik personel dağılımları oluşturmaktadır. Eczacılık alanında bugüne kadar, en fazla lisansüstü mezun veren üniversite, Ankara Üniversitesi; 2016 yılı itibari ile en fazla lisansüstü öğrencisi olan üniversite ise Marmara Üniversitesi'dir. En fazla lisansüstü eğitim veren program Farmasötik Kimya, şu anda en fazla öğrencisi olan ise Farmakognozi Anabilim Dalıdır. 2007 yılında eczacılık alanında lisansüstü öğrenci sayısı 763 iken 2016 yılı Mayıs ayında 3608'e ulaşmıştır. Mevcut akademik personel dağılımına bakıldığında ise yeni açılan ve açılacak eczacılık fakültelerine akademik personel yetiştirmenin acil ihtiyaç olduğu görülmektedir. Türkiye'de 2023 yılında 9500 eczacı fazlalığı olacağı düşünüldüğünde, yeni eczacılık fakültelerinin açılmaması, üniversitelerin eczacılık fakültelerinde özellikle ihtiyaç olan yeni lisansüstü programların açılması ve mevcut lisansüstü eğitim programlarının niteliğini artırmak üzere teşvik edici önlemlerin alınması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eczacılık, lisansüstü eğitim, öğretim üyesi

Postgraduate education in pharmacy in Turkey today and future

Öz

Postgraduate education in Turkey started with the establishment of the School of Pharmacy, which was established before the Republic period. However, the first doctorate thesis was done in the Istanbul University of pharmacy faculties started. In this study, the distribution of graduates and current student numbers in faculties, programs and universities in Turkey in the field of pharmacy will be determined and the academic staff requirements of pharmacy faculties will be discussed. The material for this study comprises of the data from health sciences institutes in Turkey that provide postgraduate education about pharmacy and the distributions of current academic staff obtained from Faculties of Pharmacy. To date, the most postgraduate education has been provided by the Ankara University of Faculty of Pharmacy and the faculty with the highest number of postgraduate students is the Marmara University of Faculty of Pharmacy as of 2016. The program with the highest number of postgraduate education is Pharmaceutical Chemistry while the Department of Pharmacognosy has the highest number of students at present. While the number of postgraduate students in the field of pharmacy was 763 in 2007, today it has reached 3608. When considering the current distribution of academic staff it is evident that there is an urgent need to train academic staff in newly opened faculties of pharmacy and those to be opened. Considering that 9500 pharmacists in Turkey are expected to increase in 2023, it may be advisable not to open new pharmacy faculties, to open new graduate programs specifically needed in the pharmacy faculties of universities, and to take measures to encourage the quality of existing post-graduate education programs.

Anahtar Kelimeler

Academical personal, pharmacy, postgraduate education

Kaynakça

• “9 bin 100 işsiz eczacı” (2015). Eczacının Sesi, 29.07.2015. 7 Temmuz 2017 tarihinde <eczacininsesi.com/?yon=haber&id=7950> adresinden erişildi.
• Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 36023 sayı ve 02.03. 2016 tarihli yazısı.
• Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Vizyon-Misyon (2016). 7 Temmuz 2017 tarihinde <http://pharmacy.en.ankara.edu.tr/vizyon-misyon/> adresinden erişildi.
• Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 1985 sayı ve 18.02.2016 tarihli yazısı.
• Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 30. Yıl Almanağı (1991). 7 Temmuz 2017 tarihinde <http://www.pharmacy.ankara.edu.tr/files/2016/01/ ezc_30.-y%C4%B1l_son.pdf> adresinden erişildi.
• Arslan, M., Şahne, B. S. ve Şar, S. (2013). History of Turkey’s graduate pro- grams in the field of pharmacy and the development of the last five years: review. Turkiye Klinikleri Journal of Pharmacy Sciences, 2(1), 21–33.
• Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 43180 sayı ve 18.02.2016 tarihli yazısı.
• Beardsley, R., Matzke, G. R., Rospond, R., Williams, J., Knapp, K., Kradjan, W., and Brazeau, D. (2008). Factors influencing the pharma- cy faculty workforce. American Journal of Pharmaceutical Education, 72(2), Article 34.
• Chanakit, T., Low, B. Y., Wongpoowarak, P., Moolasarn, S., and Anderson, C. (2014). A survey of pharmacy education in Thailand. American Journal of Pharmaceutical Education, 78(9), Article 161.
• Carter, O., Nathisuwan, S., Stoddard, G. J., and Munger, M. A. (2003). Faculty turnover within academic pharmacy departments. Annals of Pharmacotherapy, 37(2), 197–201.
• Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye Yükseköğreti- mi için bir yol haritası. Ankara: YÖK.
• Dölen, E. ve Usta, Ç. D. (2011). Türkiye’de eczacılık doktoralarının başlaması ve 1983 öncesinde İstanbul Üniversitesi’nde yapılan eczacılık doktoraları. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 12(2), 23–80.
• Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 11600 sayı ve 07.03.2016 tarihli yazısı.
• Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 2757 sayı ve 17.02.2017 tarihli yazısı.
• Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 9614 sayı ve 15.03.2016 tarihli yazısı.
• Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün (e-posta yoluyla alınan) 11.02.2016 tarihli yazısı.
• İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün (e-posta yoluyla alınan) 04.03.2016 tarihli yazısı.
• İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 5004 sayı ve 23.02.2016 tarihli yazısı.
• İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 28 sayı ve 23.02.2016 tarihli yazısı.
• İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 28716 sayı ve 25.02.2016 tarihli yazısı.
• Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün (e-posta yoluyla alınan) 04.03.3016 tarihli yazısı.
• Knapp, D. A., and Knapp, D. E. (2009). Attributes of colleges and schools of pharmacy in the United States. American Journal of Pharmaceutical Education, 73(5), Article 96.
• Knapp, D. A. (2002). Professionally determined need for pharmacy servic- es in 2020. American Journal of Pharmaceutical Education, 66(4), 421–429.
• Knapp, K. K., Manolakis, M., Webster, A. A. and Olsen, K. M. (2011). Projected growth in pharmacy education and research, 2010 to 2015. American Journal of Pharmaceutical Eeducation, 75(6), Article 108.
• Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün (e-posta yoluyla alınan) 11.03.2016 tarihli yazısı.
• Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün (e-posta yoluyla alınan) 14.02.2016 tarihli yazısı.
• Özçelikay, G. (2007). Türkiye’de eczacılık programlarında lisansüstü eğitim. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 36(4), 203–221.
• T.C. Resmi Gazete (2016). Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği. 20 Nisan 2016 tarihli Resmi Gazete, Sayı: 29690.
• Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 7104 sayı ve 22.02.2016 tarihli yazısı.
• Yeditepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün (e-posta yoluyla alınan) 14.03.2016 tarihli yazısı.
• Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün 3589 sayı ve 11.02.2016 tarihli yazısı.