Akademinin Sosyolojisine Dair Bir Derkenar: Akademia’nın Sosyo-Psikolojik Dinamikleri

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 1, 30 - 39, 01.04.2013

Muharrem Kılıç

Öz

Akademianın ontosunu kuran bir akıl/rasyonalite ve buna bağlı biçimde gelişen bir kavramsal şema söz konusudur. Bu kurucu aklın tarihsel süreçte varlık bulduğu bir formu, özgün tarihsel tecrübesi ve geleneğinden söz edebiliriz. Söz konusu tarihsel tecrübenin dayandığı kültürel ve davranışsal normlar bulunmaktadır. Bu normların akademiada tezahür ediş biçimlerinin analizi, üniversiteye ve akademik camiaya dair sosyolojik bir bakışı ifade etmektedir. Bu çalışma, akademiaya dair bir takım sorunsallaştırmalar üzerinden sosyolojik bir sorgulama niteliğindedir. Çalışma kapsamında belirlemiş olduğumuz sorunsallar şunlardır: Akademia-gelenek ilişkisi, kimlik bunalımı: akademisyen kimliği, bilimsel komünitenin dokusu: kapalı toplum, uzmanlaşma obsesyonu, akademi yönetimi.

Anahtar Kelimeler

Akademia, bilimsel komünite, kapalı toplum, onto-academicus, uzmanlaşma obsesyonu.

A sidenote on the sociology of academia: The socio-phsycological dynamics of academia

Öz

There is a rationality which establishes the ontos of academia and conceptual schema developed through this very onthology. This founding rationality had a form, a genuine historical experience and authentic traditions in which this ratio has been existed. There exist some culturel and behavioral norms which have depended on this genuine historical experience. The analysis of the visual forms of these norms imports the sociological interrogation over the university and academical society. This article is a kind of sociological interrogation on the conceptual problematics of academia. Some of the problematical points are: the relation between academia and tradition, identity crisis: the identity of academician, the fabric scientific community: closed society, the obsession of specialization, the management of academia.

Anahtar Kelimeler

Academia, onto-academicus, scientific community, closed society, the obsession of specialization.

Kaynakça

• Aristoteles (2010). Metafizik (A. Arslan, Çev.) İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Arslan, H. (1992). Epistemik cemaat. Bir bilim sosyolojisi denemesi. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Descartes, R. (2010). Metot üzerine konuşma (A. Altınörs, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Dölen E. (2010). Türkiye üniversite tarihi - 5. Özerk üniversite dönemi (1946- 1981). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Evans, G. R. (2007). Akademisyenler ve gerçek dünya (E. Kılıç, Çev.) İstan- bul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Gasset J. O. Y. (1998). Üniversitenin misyonu (N. G. Işık, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Goethe, (2012). Faust (İ. Cankorel, Çev.) İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Gökberk, M. (1996). Felsefe tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gulbenkian Komisyonu. (2009). Sosyal bilimleri açın. Sosyal bilimlerin yeniden yapılanması üzerine rapor (Ş. Tekeli, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Günay, D. ve Kılıç, M. (2011). Cumhuriyet Dönemi Türk Yükseköğreti- minde rektör seçimi ve atamaları. Yükseköğretim Dergisi, 1(1), 34-44.
• Habermas, J. (1997). Kamusallığın yapısal dönüşümü (T. Bora ve M. Sancar, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Heidegger, M. (2009). Düşünmek ne demektir? (R. Şentürk, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Heidegger, M. (1997). Tekniğe yönelik soru (D. Özlem, Çev.) İstanbul: Afa Yayınları.
• Herakleitos (2009). Fragmanlar (C. Çakmak, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Jacoby, R. (1987). The last intellectuals: American culture in the age of academe. New York: Basic Books.
• Kuhn, T. S. (1995). Bilimsel devrimlerin yapısı (N. Kuyaş, Çev.) İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Lipset, S. M., and Basu, A. (2012). Intellectual types and political roles. In L. A. Coser (Ed.), The idea of social structure (pp. 433-468). Piscataway, NJ: Transaction Publishers.
• Lively, J. (Ed.) (1965). The works of Joseph Demaistre. London: George Allen & Unwin Publisher.
• Malia, M. (1961). What is the intelligentsia? In R. Pipes (Ed.), The Russian intelligentsia (p. 5). New York: Columbia University Press.
• Maqdisi, G. (2012). Ortaçağ’da yükseköğretim (A. H. Çavuşoğlu ve T. Başoğlu, Çev.) İstanbul: Klasik Yayınları.
• Nietzsche, F. (2012). Putların alacakaranlığı (M. Tüzel, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Platon (2006). Devlet (S. Eyüboğlu ve M. A. Cimcoz, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Polanyi, M. (1998). The logic of liberty: Reflections and rejoinders. London: Routledge.
• Popper, K. R. (2000). Açık toplum ve düşmanları I-II (H. Rızatepe, Çev.) İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Popper, K. R. (2012). Bilimsel araştırmanın mantığı (İ. Aka ve İ. Turan, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Said, E. (1995). Entelektüel (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Salmi, J. (2009). The challenge of establishing world-class universities. Washington: The World Bank.
• Schopenhauer, A. (2008). Üniversiteler ve felsefe (A. Aydoğan, Çev.) İstan- bul: Say Yayınları.
• Tekeli, İ. (2003). Eğitim üzerine düşünmek. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
• Tekeli, İ. (2010). Tarihsel bağlamı içinde Türkiye’de yükseköğretimin ve YÖK’ün tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tekeli, İ. (2012). Yükseköğretim’de yeniden düzenleme arayışlarının nasıl temellendirilebileceği üzerine. Bülent Ecevit Üniversitesi Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(Özel Sayı 1), 6-10.
• Türkdoğan, O. (1987). Ziya Gökalp sosyolojisinin temel ilkeleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Widmann, H. (2000). Atatürk ve Üniversite Reformu. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Yurdakul, İ. (2008). Osmanlı İlmiye Merkez Teşkilatı'nda reform (1826- 1876). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Weber, A. (1993). Felsefe tarihi (H. V. Eralp, Çev.) İstanbul: Sosyal Yayın- ları.