Student-Centered Learning Dimension of the Bologna Process: Its Reflections in Education Faculty Curricula

Year 2020, Volume: 10 Issue: 1, 85 - 95, 20.04.2020

Nuray Kısa Funda Uysal Yüksel Kavak

https://doi.org/10.2399/yod.19.014

Cited By: 1

Abstract

Student-centered learning, one of the main foci of the Bologna process, involves the development of curricula on the basis of student's taking responsibility for their own learning process. The purpose of this study is to reveal the way the student-centered learning is reflected in the professional teaching knowledge course information packages of various education faculty curricula in Turkey. The research questions are: "In the course information packages of education faculties; (1) How is student-centered learning reflected in teaching and learning strategies/methods and techniques? (2) How is student-centered learning reflected in the evaluation system? (3) How is student-centered learning reflected in the student workload?". The study is designed as a document review. To reveal the way student-centered learning is handled by these faculties, the information packages of the professional teaching knowledge courses regarding the learning and teaching strategies/methods/techniques, evaluation systems and student workloads were analyzed. Of the 33 universities holding the European Credit Transfer and Accumulation System (ECTS) Label, 24 universities have a faculty of education. The web content of 2241 professional teaching knowledge courses of 264 programs offered by these 24 universities were examined. It was found out that most of the course information packages include strategies/methods/techniques for student-centered learning. However, the evaluation methods, which place a strong emphasis on midterms and general exams, were found to be mainly product-based. It can be said that the evaluation methods in current practice are not as diversified as required by student-centered learning, and administering the midterms and general exams takes much more time than allocated for other tasks.

Keywords

Bologna process, course information package, curriculum, ECTS, faculty of education, student-centered learning

Bologna Sürecinin Öğrenci Merkezli Öğrenme Boyutu: Eğitim Fakültesi Öğretim Programlarına Yansımalar

Abstract

Bologna sürecinin ana boyutlarından olan öğrenci merkezli öğrenme; temelinde öğretim programlarının geliştirilmesinde ve öğrenme sürecinde öğrencinin kendi öğrenmesiyle ilgili sorumluluk almasını içermektedir. Bu araştırmanın amacı, eğitim fakültesi öğretim programlarındaki öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin bilgi paketlerine öğrenci merkezli öğrenmenin yansımalarının nasıl olduğunu betimlemektir. Bu doğrultuda cevap aranan sorular; "Eğitim fakültesi öğretim programlarındaki öğretmenlik meslek bilgisi ders bilgi paketlerinde yer verilen; (1) öğretme ve öğrenme stratejisi, yöntem ve tekniklerine öğrenci merkezli öğrenmenin yansıması; (2) değerlendirme sistemine öğrenci merkezli öğrenmenin yansıması ve (3) öğrenci iş yüküne öğrenci merkezli öğrenmenin yansıması nasıldır?" şeklindedir. Araştırma belge tarama modelindedir. Öğrenci merkezli öğrenmenin eğitim fakültesi öğretim programlarına yansımalarını belirlemek üzere; öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin bilgi paketlerindeki öğretme ve öğrenme strateji, yöntem ve teknikleri, değerlendirme sistemi ve öğrenci iş yükü için var olan durum ortaya konmuştur. Araştırma kapsamında, Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) etiketi almış olan 33 üniversiteden, eğitim fakültesi bulunan 24 üniversitenin 264 öğretim programı yer almaktadır. Bu programlarda yer verilen 2241 öğretmenlik meslek bilgisi dersi web üzerinden taranmıştır. Bu taramalar sonucunda; ders bilgi paketlerinde çoğunlukla öğrenci merkezli öğrenmeye yönelik strateji, yöntem ve tekniklerin yer aldığı belirtilmiştir. Buna karşılık değerlendirme yöntemlerinin çoğunlukla ara sınav, genel sınav gibi ürün odaklı olarak belirlendiği gözlenmiştir. Öğrenci merkezli öğrenmenin bir boyutu olarak değerlendirme yöntemlerinin çeşitlendirilemediği söylenebilir. Değerlendirme yöntemlerindeki durum iş yüküne de yansımış, ara sınav ve genel sınavlara diğer işlere göre daha fazla zaman tanımlanmıştır.

Keywords

AKTS, Bologna süreci, ders bilgi paketi, eğitim fakültesi, öğrenci merkezli öğrenme, öğretim programı

References

• Abalı Öztürk, Y., & Şahin, Ç. (2013). Süreç odaklı ölçme-değerlendirme yöntemlerinin uygulanmasında yaşanacak güçlüklere ilişkin sınıf öğretmeni adaylarının görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 109–129.
• Aksoy, E., Akbaş, U., & Seferoğlu, G. (2018). Öğretme yaklaşımları envanterinin Türkçeye uyarlanması ve Türkiye’deki öğretim elemanlarının öğretme yaklaşımlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 43(194), 81–99.
• Altınkaynak, Ş., Uysal, H., Akman, B., & Durmuşoğlu, M. (2016). Öğretmen adayları ve öğretim elemanlarının Türk eğitim sistemindeki Bologna sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi: Hacettepe Üniversitesi örneği. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 43(43), 1–20.
• Berlin Bildirgesi (2003). Realising the European Higher Education Area. 13 Aralık 2019 tarihinde <http://www.ehea.info/Upload/document/ministerial_declarations/2003_Berlin_Communique_English_577284.pdf> adresinden erişildi.
• Bilgin, İ., & Bahar, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme ve öğretme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 19–38.
• Budapeşte-Viyana Bildirgesi (2010). Budapest-Vienna declaration on the European Higher Education Area. 13 Aralık 2019 tarihinde <http://www.ehea.info/Upload/document/ministerial_declarations/Budapest_Vienna_Declaration_598640.pdf> adresinden erişildi.
• Bükreş Bildirgesi (2012). Making the most of our potential: Consolidating the European Higher Education Area. 13 Aralık 2019 tarihinde <http://www.ehea.info/Upload/document/ministerial_declarations/Bucharest_Communique_2012_610673.pdf> adresinden erişildi.
• Çınkır, Ş., & Yıldız, S. (2018). Bir Bologna değerlendirme çalışması: Eğitim yönetimi lisansüstü program yeterliliklerine ilişkin kazanımların incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 8(1), 55–67.
• Demirel, Ö. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2012). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Dönmez, İ. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğrenme ortamlarının öğrenci merkezli eğitim açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• ECTS User’s Guide (2015). ECTS users’ guide 2015. 13 Aralık 2019 tarihinde <https://ec.europa.eu/education/ects/users-guide/docs/ects-users-guide_en.pdf> adresinden erişildi.
• Elmas, M. (2012). Bologna süreci: Uygulama veya uygulayamama. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(3), 137–141.
• Erivan Bildirgesi (2015). Yerevan Communiqué. 13 Aralık 2019 tarihinde <http://www.ehea.info/Upload/document/ministerial_declarations/YerevanCommuniqueFinal_613707.pdf> adresinden erişildi.
• Gelbal, S., & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135–145.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavak, Y., Kısa, N., & Uysal, F. (2017). Bologna sürecinin “kalite güvencesi” boyutu, Türkiye yükseköğretim sistemine ve eğitim fakültelerine yansımalar. 2. Uluslararası Yükseköğretim Çalışmaları Konferansı, 12–14 Ekim 2017, Antalya.
• Kavak, Y., Seferoğlu, S., Atalay, K., Şen, Z., & Uludağ, G. (2015). Eğitim alanındaki değişimler ve hukuk öğretimi: Bologna Süreci’ne dayalı örnek inceleme. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(1), 1–13.
• Kısa, N., Uysal, F., & Kavak, Y. (2018). Bologna sürecinin öğrenci merkezli öğrenme boyutu: Eğitim fakültesi öğretim programlarına yansımalar. 27. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi, 18–22 Nisan 2018, Antalya.
• Leuven ve Louvain-la-Neuve Bildirgesi (2009). The Bologna process 2020 - the European Higher Education Area in the new decade. 13 Aralık 2019 tarihinde <http://www.ehea.info/Upload/document/ministerial_declarations/Leuven_Louvain_la_Neuve_Communique_April_2009_595061.pdf> adresinden erişildi.
• Londra Bildirgesi (2007). Towards the European Higher Education Area: Responding to challenges in a globalised world. 13 Aralık 2019 tarihinde <http://www.ehea.info/Upload/document/ministerial_declarations/2007_London_Communique_English_588697.pdf> adresinden erişildi.
• Onurkan Aliusta, G., Alasya, M., & Özer, B. (2011). Öğretmen merkezli öğretimden öğrenci merkezli öğrenmeye: Gerçekten olanaklı mı? I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 5–8 Ekim 2011, Eskişehir.
• Saracaloğlu, A. S., & Karasakaloğlu, N. (2011). The opinions of Turkish teachers on teaching methods and techniques. Elementary Education Online, 10 (3), 951–960.
• Senemoğlu, N. (2015). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Süngü, H., & Bayrakçı, M. (2010). Bolonya süreci sonrası yükseköğretimde akreditasyon çalışmaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 895–912.
• Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A., & Şahin, B. (2004). Yükseköğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 113–128.
• Şen, Z., Uludağ, G., Kavak, Y., & Seferoğlu, S. S. (2016). Bologna süreciyle ilgili bir inceleme: Öğrenci başarısını değerlendirme yöntemleri ile öğrenci iş yükünün karşılaştırılması. Yükseköğretim Dergisi, 6(2), 84–94.
• Tan, Ş. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Timurcanday Özmen, Ö. N., Özdağoğlu, G., Damar, M., Akdeniz, E., Süral Özer, P., Duygulu, E., ... Topoyan, M. (2015). Bologna süreci kapsamında Dokuz Eylül Üniversitesi bilgi paketi tasarım sürecine makro bakış. Yükseköğretim Dergisi, 5(3), 162–169.
• Uysal, F., Kısa, N., & Kavak, Y. (2017). Bologna süreci bağlamında üniversitelerdeki kalite güvencesi/ akreditasyon uygulamaları. 26. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi, 20–23 Nisan 2017, Antalya.
• Yalçın İncik, E., & Tanrıseven, I. (2012). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının ve öğretmen adaylarının öğrenci merkezli eğitime ilişkin görüşleri (Mersin Üniversitesi örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 172–184.
• YÖK (2014). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ilişkin usul ve esaslar. 13 Aralık 2019 tarihinde <http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/7052802> adresinden erişildi.