KADINLARIN YEREL YÖNETİMLERE GİRİŞ KAPISI “MUHTARLIK” KURUMU: BİR KAPI’DA SEN AÇ KAMPANYASI ÖRNEĞİ

Year 2022, Volume: 4 Issue: 1, 4 - 16, 28.06.2022

Ayşe Kaşıkırık Hilal Dokuzcan

https://doi.org/10.48118/yykentcevre.1053611

Abstract

Demokrasi yerelden başlar. Eşitlikçi ve kapsayıcı demokrasilerin en temel göstergesi seçimle ve atama ile gelinen tüm karar alma mekanizmalarında kadınların eşit temsilidir. Nüfusun yarısını oluşturan kadınların karar alma mekanizmalarında eşit temsil edilmesi temel bir insan hakkıdır ve demokrasinin özüdür. Yüzyıllardır var olan toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri yüzünden kadınlar hayatın her alanında ayrımcılıklara maruz kalmaktadır. Bu eşitsizlikler dünya genelinde ulusal ve yerel yönetimlerdeki temsile yansımaktadır. Ülkemizde de benzer bir tablo söz konusudur. Kadınlar seçimle ve atama ile gelinen tüm karar alma mekanizmalarında eksik temsil edilmektedir. Yerel yönetimlerde kadınların temsilinin azlığı ise ayrıca dikkat çekmektedir.2019 yerel seçimlerinde kadın oranı belediye başkanlığında %3, meclis üyeliğinde%11,68ve il genel meclis üyeliğinde sadece %3,7 olmuştur. Aynı şekilde muhtarlık kurumunda kadın temsili 2019 seçimleri sonucuna göre sadece %2,14’tür.Oysaki, kadınlara yerel yönetimlerde yer açmanın kapısı muhtarlıklardır. Kadın temsilinin bu kadar düşük olması bu konuda çalışma yapılması ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Kadınların yerel yönetimlerde eşit temsil edilmesinde muhtarlık kurumu kritik öneme sahiptir. Muhtarlık kurumunun kadınların yerel yönetimlere katılımı ve temsili noktasında etkin bir rol oynayabileceği açıktır. Bu çalışmada, hak temelli bir sivil toplum kuruluşu olan Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı’nın, “Bir kapı da sen aç” kampanyasının kadın muhtar sayısının artmasına olan etkisi analiz edilmektedir. Araştırmanın gelecek seçimlerde daha fazla kadının muhtar aday olmasına ve seçilebilmesine katkıda bulunması beklenmektedir. Aynı zamanda, bu çalışma ile kadınların muhtarlık kurumlarındaki temsiline yönelik literatürdeki boşluğun doldurulması hedeflenmektedir.

Keywords

Kadın muhtarlar, mahalle, muhtarlık, yerel yönetimler, eşit temsil

References

• Alkan, A. (2004). Yerel Siyaset Kadınlar İçin Neden Önemli? http://kasaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/34/2013/03/ayten-h.yerel_siyaset_kadinlar_icin_neden_onemli.pdf (Erişim Tarihi: 05.09.2021).
• Arıkboğa, E. (2018). Mahalle Muhtarlığı ve Muhtarlık-Belediye İlişkileri, Yerel Yönetimler ve İyi Yönetişim (s.19-36) içinde, Argüden Yönetişim Akademisi Yayınları, No:13/2018, İstanbul.
• Cerit Mazlum, S. (2008). Kadınlarla ve Kadınlar İçin Yerel Yönetim, KA.DER Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
• Dokuzcan, H. (2021). Yerelde Eşitlik Mücadelesi: Muhtar Kadınlar, Küreselleşen Dünyada Kadın ve Siyaset II (1. Baskı) içinde (s. 67-80), Transnational Press London.
• Heywood, A. (2018). Siyasi İdelojiler, Çeviren: Prof. Dr. Levent Köker, 11. Baskı, BB101 Yayınları.
• Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı (2021a), Basın Bülteni 1, Eşitlikçi ve Kapsayıcı Mahalleler için Bir Kapı da Sen Aç, https://bianet.org/bianet/kadin/244876-esitlikci-mahalleler-icin-bir-kapi-da-sen-ac (Erişim Tarihi: 30.05.2021)
• Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı (2021b), Basın Bülteni 2, Gelecek Seçimler İçin Bir Kapı da Sen Aç, https://ankahaber.net/haber/detay/kadin_muhtar_sayisi_1119a_yukseldi_46744 (Erişim Tarihi: 26.07.2021.
• Kaşıkırık, A. (2021).6 Haziran 2021: Kadınlara Daha Çok Muhtarlık Kapısı Açmanın Tam Zamanı,ULESAM,https://ulesam.org%2F6-haziran-2021-kadinlara-daha-cok-muhtarlik-kapisi-acmanin-tam-zamani.html (Erişim Tarihi: 06.09.2021).
• Kaşıkırık, A. ve İzci, İ. (2019). Kapsayıcı Belediye Yönetişim Karnesi, Kadın Adayları Destekleme Derneği Yayınları ve Argüden Yönetişim Akademisi Yayınları.
• Kaşıkırık, A., Dokuzcan, H., Akpınar, İ.E. ve Karaoğlu, N. (2020). 2019 Yerel Seçimlerine Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Bakmak, Kadın Adayları Destekleme Derneği Yayınları.