Dönüşümsel Öğrenme Kuramına Dayalı Çevre Eğitiminin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum ve Duyarlılığa Etkisi

Year 2016, Volume: 13 Issue: 1, 760 - 784, 01.06.2016

Gökhan Uyanık

Abstract

Bu araştırmanın amacı, dönüşümsel öğrenme kuramına dayalı çevre eğitiminin sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarına ve çevreye duyarlı davranışlarına etkisini araştırmaktır. Araştırmada öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılı güz döneminde, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği A.B.D. lisans programında dördüncü sınıf düzeyinde iki farklı şubede öğrenim gören toplam 47 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Şubelerden biri deney (N=24), diğeri kontrol (N=23) grubu olarak rasgele belirlenmiştir. Deney grubunda dersler dönüşümsel öğrenme kuramına dayalı olarak işlenmiştir. Kontrol grubunda ise geleneksel yöntem ile ders işlenmiştir. Verilerin toplanmasında Şama (2003) tarafından geliştirilen çevre sorunlarına yönelik tutum ölçeği ve Çimen (2013) tarafından geliştirilen çevreye duyarlı davranış ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız t-testi uygulanmış ve Pearson Korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Araştırmanın sonunda, dönüşümsel öğrenme kuramına dayalı çevre eğitiminin uygulandığı deney grubunun, hem çevre sorunlarına yönelik tutum ölçeği hem de çevreye duyarlı davranış ölçeği son-test puanlarının, kontrol grubunun son-test puanlarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, deney grubunun çevre sorunlarına yönelik tutum ölçeği ile çevreye duyarlı davranış ölçeği son-test puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, dönüşümsel öğrenme kuramına dayalı çevre eğitiminin, çevre sorunlarına yönelik olumlu tutum ve çevreye duyarlı davranışların geliştirilmesinde etkili olduğu söylenebilir

Keywords

Çevre sorunları, çevre eğitimi, dönüşümsel öğrenme kuramı, sınıf öğretmeni adayları

Effect of the Environmental Education Based on Transformational Learning Theory to Sensitivity and Attitudes towards Environmental Problems

Abstract

The purpose of this research was to investigate the effect of environmental education based on transformational learning theory to sensitivity and attitudes towards environmental problems of elementary teacher candidates. Pretest-posttest quasi-experimental design was used in this study. The study group, consist of 47 teacher candidates who have been studying in two different classes at fourth grade inKastamonu University Faculty of Education, Elementary Teaching degree program in fall semester of 2015-2016 academic year. One of these classes was determined randomly as an experimental group (N=24) and the other as a control group (N=23). Lessons in the experimental group were processed based on the transformational learning theory. The traditional method was applied in the control group. The attitude scale towards environmental problems developed by Şama (2003) and sensitivity behavior scale to the environment developed by Çimen (2013) were used as data collection tools. For analyzing the data independent t-test was used and pearson correlation coefficient was calculated. At the end of the study, it was concluded that the experimental groups’ both attitude scale towards environmental problems and sensitivity behavior scale to the environment post-test scores were statistically significantly higher than the scores of control group. Besides, it was determined that a positive and significance relationship between the attitude scale and sensitivity scales’ post-test scores of the experimental group. According to these results, environmental education based on the transformational learning theory, it is said to be effective to development of environmentally conscious behavior and positive attitudes towards environmental problems

Keywords

Elementary teacher candidates, environmental problems, environmental education, transformational learning theory

References

• Akçay, R. C. (2012). Dönüşümsel öğrenme kuramı ve yetişkin eğitiminde dönüşüm. Milli Eğitimi Dergisi, 196, 5-19.
• Akpınar, B. (2010). Transformatif öğrenme kuramı: Dönüşerek ve değişerek öğrenme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(2), 185-198.
• Artun, H., & Özsevgeç, T. (2014). Çevre eğitimi modüler öğretim programının akademik başarı üzerindeki etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-1(23), 9-22.
• Artun, H., & Özsevgeç, T. (2015). Ortaokul öğrencilerinin çevre eğitimine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 29-50.
• Artun, H., & Okur, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin çevre kavramına yönelik bilgi ve çevreyi anlama düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 277-293.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Collins, T.D., Gaved, M.B., Mulholland, P., Kerawalla, L.J., Twiner, A., Scanlon, E., Jones, A., Littleton, K., Conole, G., & Tosunoglu, C. (2008). Supporting location-sased
• inquiry learning across school, field and home contexts’. In Proceedings of the 7 th
• World Conference on Mobile and Contextual Learning (mLearn-2008), Telford, UK.
• Çimen, O. (2013). Dönüşümsel öğrenme kuramına dayalı çevre eğitiminin biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik algılarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çimen, O. ve Yılmaz, M. (2014). Dönüşümsel öğrenme kuramına dayalı çevre eğitiminin biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik algılarına etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 339-359.
• D'Amato, L. G., & Krasny, M. E. (2011). Outdoor adventure education: Applying transformative learning theory to understanding instrumental learning and personal growth in environmental education. The Journal of Environmental Education, 42(4), 237-254.
• Deniş, H. ve Genç, H. (2007). Çevre bilimi dersi alan ve almayan sınıf öğretmenliği öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumları ve çevre bilimi dersindeki başarılarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(13), 20- 26.
• Dettman-Easler, D., & Pease, J. (1999). Evaluating the effectiveness of residential environmental education programs in fostering positive attitudes toward wildlife. The Journal of Environmental Education, 31(1), 33-39.
• Dirkx, J. M. (1998). Transformative learning theory in the practice of adult education: An overview. Journal of Lifelong Learning, 7, 1-14.
• Dresner, M., & Gill, M. (1994). Environmental education at summer nature camp. The Journal of Environmental Education, 25(3), 3541.
• Feinstein, B. C. (2004). Learning and transformation in the context of Hawaiian traditional ecological knowledge. Adult Education Quarterly, 54(2), 105-120.
• Hungerford, H. R., & Volk, T. L. (1990). Changing learner behavior through environmental education. The Journal of Environmental Education, 21(3), 8-21.
• Jordan, J. R., Hungerford, H. R., & Tomera, A. N. (1986). Effects of two residential environmental workshops on high school students. The Journal of Environmental Education, 18(1), 15–23.
• Keleş, Ö., Uzun, N. ve Varnacı-Uzun, F. (2010). Öğretmen adaylarının çevre bilinci, çevresel tutum, düşünce ve davranışlarının doğa eğitimi projesine bağlı değişimi ve kalıcılığının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 384-401.
• McWhinney, W., & Markos, L. (2003). Transformative education across the threshold. Journal of Transformative Education, 1(1), 16-37.
• Mezirow, J. (1994). Understanding transformation theory. Adult Education Quarterly, 44(4), 222-44.
• Mezirow, J., & Associates. (2000). Learning as transformation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Milton, B., Cleveland, E., & Bennett-Gates, D. (1995). Changing perceptions of nature, self, and others: A report on a park/school program. Journal of Environmental Education, 26(3), 32-42.
• Neuman, T. (1996). Critically reflective learning in a leadership development context. Unpublished doctoral dissertation, University of Wisconsin, Madison, Wisconsin.
• Oweini, A. & Houri, A. (2006). Factors effecting environmental knowledge and attitudes among lebanese college students. Applied Environmental Education and Communication, 5, 95-105.
• Ramsey, C. E., & Rickson, R. E. (1976). Environmental knowledge and attitudes. Journal Environmental Education, 8, 10–18
• Smith-Sebasto, N. J., & Semrau, H. J. (2004). Evaluation of the environmental education program at the New Jersey school of conservation. Journal of Environmental Education, 36(1), 3-18.
• Şama, E. (2003), Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 23(2), 99-110.
• Şimşekli, Y. (2004). Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çevre eğitimi etkinliklerine ilköğretim okullarının duyarlılığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 83-92.
• Uyanık, G. (2016). Birleştirme tekniğine dayalı öğretimin çevre sorunlarına yönelik tutum, akademik başarı ve kalıcılığa etkisi. Turkish Journal of Education, 5(2), 60-71.
• Williamson, D., & Lynch-Wood, G. (2001). A new paradigm for some environmental practice. The TQM Magazine. 13(6), 424-432.
• Wynveen, C., Kyle, G. T., & Tarrant, M. A. (2012). Study abroad experiences and global citizenship fostering proenvironmental behavior. Journal of Studies in International Education, 16(4), 334-352.