Engelli Öğrencilerin Üniversite Eğitimi Sürecinde Karşılaştığı Güçlükler: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Örneği

Year 2019, Volume: 16 Issue: 1, 147 - 170, 25.12.2019

Abdurrahman Mengi

Abstract

Bu araştırma ile Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde kayıtlı olan engelli öğrencilerin eğitim sorunlarını tespit etmek ve beklentilerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu çalışma, nitel veri toplama ve değerlendirme tekniklerinin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Araştırma, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinin kampüsünde bulunan yüksekokul ve fakültelerde eğitim gören toplam 25 katılımcıyla on aylık bir saha çalışması ile gerçekleşmiştir. Araştırmada odak grup ve derinlemesine görüşmeler yoluyla katılımcıların üniversite yaşamlarına dair bilgi, görgü, yaşantı, temel algı ve yaklaşımlarına başvurulmuştur. Katılımcılardan elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Elde edilen veriler sorunlar ve beklentiler şeklinde 2 farklı kategoride değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, eğitim-öğretim, beslenme-barınma, erişebilirlik-ulaşabilirlik, akademi-idari personel ve boş zaman gibi farklı alt kategorilere ayrılarak sunulmuştur. Ayrıca araştırma verileri ışığında çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Dolayısıyla bu araştırma, sosyolojik bağlamda çok az incelenmiş bir konuyu ele alması, verilerin ilk elden toplanması, önemli bulgu ve sonuçlara ulaşılması bakımından son derece özgün bir çalışma olmuştur. Ayrıca, sosyolojik bakış açısıyla engelli öğrencilerin üniversite eğitiminde karşılaştığı temel sorunlarına işaret ettiği için de önemli bir çalışma olmuştur. Araştırma sonunda elde edilen bulgular tartışılmış ve ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Engellilik, Engelli Öğrenci, Üniversite eğitimi

Difficulties Faced by Disabled Students During University Education: The Case of Van Yüzüncü Yıl University

Abstract

The aim of this study is to determine the educational problems of disabled students registered in Van Yüzüncü Yıl University and to reveal their expectations. This study is a descriptive study using qualitative data collection and evaluation techniques. The research was carried out with a field study of 10 months with a total of 25 participants studying in the faculties and colleges in the campus of Van Yüzüncü Yıl University. In the research, the participants` knowledge, experience, basic perceptions and approaches about the university life are collected via focus groups and in-depth interviews. The data obtained from the participants were decrypted analysis. The data were evaluated in two different categories as problems and expectations. Research findings are presented in different sub-categories such as; education-instruction, nutrition-housing, accessibility-availability, academia-administrative staff and leisure time. In addition, some suggestions were made in the light of research data. Therefore, this research has become a very original study in terms of addressing a subject which has been studied very little in a sociological context, gathering the data from the first hand, and reaching striking findings/results. Also, it has been an important study since it points to the main problems faced by students with disabilities in university education from a sociological point of view. At the end of the research, the findings were discussed and recommendations were made for further research.

Keywords

Disability, Disabled Students, university education

References

• Burcu, E. (1999). Üniversitede Okuyan Özürlü Öğrencilerin Sorunları: Hacettepe -Beytepe Kampüsü Öğrencileri Örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 19(1). s. 83-103.
• Clarke, M. M., J. Riach ve W. M. Chyne (1977). Handicapped Children and Pre-School Education, Report to the Warnock Committee on Special Education, University of Strathclde.
• Cohen, L. H. (1994). Train Go Sorry-inside Deaf World. Boston: Houghton Miffiin.
• Dökmen, Z. Y., ve Kışlak, Ş. T. (2004). Engelli Olan ve Olmayan Üniversite Öğrencilerinin Demografik ve Psikolojik Özellikleri ile Sorunlarının Karşılaştırılması. Kriz Dergisi, 12 (2), 33-47.
• Lane, H. (1992). The Mask of Benevolence: Disabling the Deaf Community. New York: Vintage.
• Mengi, A. (2014). Sosyolojik Boyutlarıyla Otizm. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlamamış Doktora Tezi.
• Muuss, R. (1971), “The Philosophical and Historical Roots of Theories of Adolescence”, R.E. Muuss (ed.), Adolescent Behavior and Society, New York.-Random House.
• ÖSYM, (2017). http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2017/OSYS/KILAVUZ18042017. pdf (erş.tar.: 04.11.2018).
• I. Özürlüler Şurası, (1999). Çağdaş Toplum Yaşam ve Özürlüler Komisyon Raporları Genel Kurul Görüşmeleri, Ankara: Türkiye Cumhuriyetti Başbakan Özürlüler İdaresi Başkanlığı.
• Sevinç, İ., ve Çay M. (2017). “Fiziksel Engelli Bireylerin Üniversite Eğitimi Sırasında Karşılaştıkları Sorunlar (Akdeniz Üniversitesi Örneği)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 13, 2017, ss. 219-238.
• Shapiro, J. (1993). No Pity.'People with Disabilities Forging a New Civil Rights Movements. New York: Times/Random House.
• Thomas, A. P., M.C. Bax ve D. P. Smyth (1989). The Health and Social Needs of Young Adults with Physical Disabilities, London: Mac Keith Press.
• Weitz, R. (1996). The Sociology of Health, Illness and Health Care, Belmont. CA: Wadsworth.
• WHO (1980), International Classification of impairments, Disabilities and Handicaps, Geneva: World Health Organisation.
• Younghusband, E. (1970), Living with Handicap: Report o f a Working Party on Children with Special Needs. London: National Children's Bureau.
• http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/06123056_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2017_2018.pdf (Erş. Tarihi: 25.10.2018)
• http://yok.gov.tr/web/ engelsizyok /anasayfa. 2 Mayıs 2017’deki YÖK “Engelsiz Erişim Çalıştayı” (Erş. Tarihi: 25.10.2018)
• 5378 sayılı (2005). “Engelliler Hakkında Kanunun”, (Erş. Tarihi: 04.11.2018).