Citrillus lanatus var. lanatus ve Citrillus lanatus var. citroides Kaynaklı Bazı Karpuz Genotiplerinin Tuza Tolerans Düzeylerinin Belirlenmesi*

Year 2016, Volume: 21 Issue: 1, 24 - 38, 30.06.2016

Musa Seymen , Mohammed Hazim Askar Alsabbagh Önder Türkmen

Abstract

Bu çalışmada 10 Citrillus lanatus var. citroides, 8 Citrillus lanatus var. lanatus kaynaklı karpuz genotipi ile 1 ticari karpuz (Bera) çeşidinin tuza tolerans düzeylerini belirlemek amacıyla, 2015 yılında Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne ait iklimlendirme odalarında tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrülü olarak yürütülmüştür. Bu amaç doğrultusunda tohum ekiminden 27 gün sonra, her uygulamada 50 mM olmak üzere toplamda 200 mM NaCl uygulaması yapılmıştır. Tuz stresi belirtileri görüldüğünde karpuz fidelerinde, sürgün uzunluğu, sürgün yaş ve kuru ağırlığı, kök uzunluğu, kök yaş ve kuru ağırlıkları ölçümleri yapılmıştır.

Araştırmada elde edilen sonuçlara göre,  Citrillus lanatus var. lanatus genotiplerinden 1, 4 ve 6 numaralı genotipler, Citrillus lanatus var. citroides genotiplerinden 5 ve 8 numaralı genotipler  diğerlerine göre daha tolerant bulunmuştur. En hassas genotipler ise Citrillus lanatus var. citroides genotiplerinden 1, 3, 4, 7 ve 9 numaralı genotipler olmuştur.

Determination of Salt Tolerance in the Citrilluslanatus var. lanatus and Citrilluslanatus var. citroidesOriginated Watermelon Genotypes

Abstract

 

Abstract:In the present research, 10 varieties of Citrilluslanatus var. citroides, 8 varieties ofCitrilluslanatus var. lanatusgenotypes and 1 commercial standard (Bera) watermelon cultivar were used to determine response to salt stress in Selcuk University Agricultural Faculty climate rooms according to the randomized plots design with 3 replications during 2015 year. For this purpose, 50mM NaCl dose was applied 27 days after seed sowing which was consisted 200 mMNaCl in total. Stem elongation, wet and dry weight of stem, root length, wet and dry weight of root was measured when the salt stress was appeared.

According to the results of the study, the genotypes of Citrilluslanatus var. lanatus with number 1, 4 and 6, the genotypes of Citrilluslanatus var. citroideswith number 5 and 8 were determined as tolerant. The most sensitive genotypes were obtained from the Citrilluslanatus var. citroideswith number 1, 3, 4, 7 and 9 tagged genotypes.

References

• Ayoub, A.T., 1974. Causes of intervarietal differences in susceptibility to sodium toxicity injury in Phaseolus vulgaris, J.Agric. Sci., Camb, 83: 339-342.
• Bayuelo-Jimenez, J.S., Debouck, D.G. Lynch, J.P., 2002. Salinity tolerance in Phaseolus species during early vegetative growth. Crop Science. 42: 2184–2192.
• Budak, M., 2012. Tuzlu Alkali Toprakların Oluşumu, Sınıflandırılması Ve Klasik Toprak Etüd Ve Jeoistatistik Yöntemlerle Haritalanması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Osman Paşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enistitüsü. Tokat.
• Çiftçi, V., Şensoy, S., Türkmen Ö., 2009. Van-Gevaş’ta yaygın olarak yetiştirilen yalancı dermason fasulye populasyonunun seleksiyon yöntemiyle ıslahı. TÜBİTAK-TOVAG, Proje no:106 O 346.
• Demir, S., 2009. Tuz gölü çevresinde yetiştirilen yöresel kavun populasyonunun (Koçhisar kavunu) tuza tolerans özellikleri bakımından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 96 s. Ankara.
• Dölarslan, M., Gül, E. 2012. Toprak Bitki İlişkileri Açısından Tuzluluk. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 5;2: 56-59.
• Dölek, M.N., Eker, S., 2010. Değişik Karpuz Genotiplerinin Tuz Stresine Tolerans Düzeylerinin Belirlenmesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü 22;3.
• Eker, S., Cömertpay, G., Konuşkan, Ö., Ülger, A.C., Öztürk, L., Çakmak, İ., 2006. Effect of salinity stress on dry matter production and ion accumulation in hybrid maize varieties. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 30: 365-373.
• Geçer, M.K., 2003. Dometeste Farklı tuzluluk Seviyelerinin Fide Kalitesi, Bitki Gelişimi ve Verim Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 42s, Van.
• Güldüren, Ş., 2012. Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi ve Çoruh Vadisi’nden Toplanan Bazı Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Tuza Toleransı. Yüksek Lisansı, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kaya, E., 2011. Erken bitki gelişme aşamasında kuraklık ve tuzluluk streslerine tolerans bakımından fasulye genotiplerinin taranması, (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 213 s Adana.
• Kayış, S.U., 2014. Bazı mercimek (lens culinaris medic.) çeşitlerinin çimlenme ve fide döneminde tuza toleransı. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 54 s Konya.
• Kına, A., 2008. Farklı tuz konsantrasyonlarının, iki farklı çilek (Fragaria x ananassa) çeşidinde bazı bitkisel ve kimyasal özelliklerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 66 s Van.
• Koç, D.L., 2011. Aşağı Seyhan Ovası Tuzlu-Sodyumlu Topraklarının Farklı Yöntemlerle İyileştirilmesi, Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enistitüsü. Adana.
• Koçak, A., 2012. Bazı Yerel Taze Fasulye Genotiplerinin Tuza (Nacı) Tolerans Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enistitüsü, Konya.
• Kuşvuran, Ş., 2011. Bamya (Abelmoschus esculentus L.)da Tuz Stresine Tolerans Bakımından Genotipsel Farklılıklar Ve Tarama Parametrelerinin Araştırılması. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 28;2: 55-70
• Kuşvuran, Ş., 2010. Kavunlarda kuraklık ve tuzluluğa toleransın fizyolojik mekanizmaları arasındaki bağlantılar, (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 356 s Adana.
• Maas, E.V., 1990. Crops Salt Tolerance. Agriculture Salinity Assessment and Management, American Society Civil Engineers, In: K.K. Tanji, New York, 262-334
• Özcan, H., Turan, M.A., Taban. S., 1999. Tuz stresinde bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin gelişimi ve prolin, sodyum, klor, fosfor ve potasyum konsantrasyonlarındaki değişmeler. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24: 649-654.
• Rastgeldi, Z.H.A., 2010. Biberde farklı tuz konsantrasyonlarının bazı fizyolojik parametreler ile mineral madde içeriği üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, , 67 s Şanlıurfa.
• Süyüm, K,. 2011, Karpuz genetik kaynaklarının tuzluluk ve kuraklığa tolerans seviyelerinin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enistitüsü. 145 s Konya.
• Taban, S., Güneş, A., Alpaslan, M., Özcan, H., 1999. Değişik mısır (Zea Mays L. cvs.) çeşitlerinin tuz stresine duyarlılıkları. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23;3: 625-633.
• Üzen, N., 2009. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Koşullarında Yetiştirilen Kimi Pamuk Çeşitlerinin Farklı Seviyelerdeki Tuz Stresine Gösterdikleri Tepkilerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enistitüsü, Adana.
• Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri. Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir.