Van ili Ovapınar Bölgesinde Bodur ve Yarı Bodur Anaçlarına Aşılı Elma Çeşitlerinin Beslenme Durumu

Year 2025, Volume: 30 Issue: 2, 830 - 838, 31.08.2025

Sibel Boysan Canal , Mehmet Ali Bozkurt

https://doi.org/10.53433/yyufbed.1632472

Abstract

Bu çalışma, Van ili Muradiye ilçesi Ovapınar Mahallesindeki üretici elma bahçelerinden toplanan toprak ve yaprak örnekleri ile ağaçların beslenme durumu değerlendirilmiştir. Bodur M9 anacına aşılı, Braeburn, Fuji, Mondial Gala, Granny Smith , Golden ve Jonathan elma çeşitleri ile Yarı bodur MM106 anacına aşılı Fuji, Jonagored, Red Chief, Modial Gala ve MM111 anacına aşılı Scarlet Spur elma çeşitlerinin beslenme durumu ele alınmıştır. Bodur ve yarı bodur elma ağaçlarının yetiştiği derinliklerden alınan toprak örneklerinde, pH, tuz, kireç, tekstür, organik madde, katyon değişim kapasitesi, makro ve mikro besin elementleri analiz edilmiştir. Bitki örneklerinde, makro ve mikro besin elementleri analizleri yapılmıştır. Elde dilen tüm verilere göre, bodur ve yarı bodur elma ağaçları için toprak özellikleri orta bünyeli, pH' sı kuvvetli alkali, tuzsuz, orta kireçlidir. Organik madde yüzey topraklarında orta, derinlerde az bulunmuştur. Azot (N) yeterli, yarayışlı fosfor (P) yeterli, potasyum (K) ve kalsiyum (Ca) fazla, magnezyum (Mg) yeterlidir. Mikro besin elementleri, ise Fe (demir) içeriği fazla, Mn (mangan) yeterli, Cu (bakır) yeterli ancak Zn (çinko) az olduğu bulunmuştur. Bodur ve yarı bodur anaçlara aşılı elma çeşitlerinde N, P içeriği yeterli düzeyde bulunmuştur. Bodur M9anacına aşılı, Golden ve Jonathan elma çeşitlerinde K yeterli düzeyde bulunurken, Braeburn, Fuji, Mondial Gala, Granny Smith çeşitlerinde az düzeyde bulunmuştur.Yarı Bodur anacına aşılı elma çeşitlerinde MM106 anacına aşılı Modial Gala elma çeşidinde K yeterli Fuji, Jonagored, Red Chief çeşitlerinde K yetersiz bulunmuştur. Bununla birlikte bodur ve yarı bodur tüm elma çeşitlerinde kalsiyum ve magnezyum noksan düzeydedir. Bodur M9anacına aşılı elma çeşitlerinde ve yarı bodur MM106ve MM111 anaçlarına aşılı elma çeşitlerinde Fe, Cu ve Mn içeriği yeterli, ancak Zn içeriği noksan yetersiz olduğu bulunmuştur. Toprak analiz sonuçlarına göre, çinko düzeylerinin yetersiz olması, ağaçlarda beslenmeyi olumsuz etkileyerek Zn noksanlığına yol açmaktadır. Zn noksanlığının giderilmesi için yapraktan yapılan gübrelemeler tekrarlanmalıdır. Elma ağaçlarının kök çinko ihtiyacının giderilmesi için topraktan gübreleme mutlaka yapılmalıdır. Toprakta kalsiyum ve magnezyum eksikliklerinin giderilmesi amacıyla, pH seviyesinin kontrollü bir şekilde düşürülmesi, için, toprak düzenleyicilerin kullanılması ve organik gübre uygulamaları uygun olabilir.

Keywords

Bodur , Elma , Mikro elementler , Makro elementler , Yarı bodur

The Nutritional Status of Apple Varieties Grafted onto Dwarf and Semi-Dwarf Rootstocks in the Ovapınar Region of Van Province

Abstract

This study evaluated the nutritional status of trees using soil and leaf samples collected from producer apple orchards in the Ovapınar neighborhood of the Muradiye district in Van province. The nutritional status of apple varieties grafted onto the dwarf M9 rootstock, including Braeburn, Fuji, Mondial Gala, Granny Smith, Golden, and Jonathan, as well as those grafted onto the semi-dwarf MM106 rootstock, including Fuji, Jonagored, Red Chief, Mondial Gala, and those grafted on to the MM111 rootstock, including Scarlet Spur, has been examined. In soil samples taken from areas where dwarf and semi-dwarf apple trees are grown, pH, salt, lime, texture, organic matter, cation exchange capacity, macro and micro nutrient elements were analyzed. In plant samples, macro and micronutrient element analyses were conducted. According to the findings, the soil characteristics of dwarf and semi-dwarf grafted apple trees are medium-textured, strongly alkaline pH, salt-free, and moderately calcareous. Organic matter was moderate in surface soils and low in deeper layers, while nitrogen (N) and phosphorus (P) were sufficient, potassium (K) and calcium (Ca) were excessive, and magnesium (Mg) was sufficient. Micronutrients were found to have high iron (Fe) content, sufficient manganese (Mn) content, and adequate copper (Cu) content, but low zinc (Zn) content. In apple varieties grafted onto dwarf and semi-dwarf rootstocks, the N and P content was found to be at sufficient levels. Grafted onto the dwarf M9 rootstock, the Golden and Jonathan apple varieties had sufficient levels of K, while the Braeburn, Fuji, Mondial Gala, and Granny Smith varieties had low levels. In semi-dwarf rootstock grafted apple varieties, K was sufficient in the Modial Gala apple variety grafted onto the MM106 rootstock, while K was insufficient in the Fuji, Jonagored, and Red Chief varieties. Moreover, all dwarf and semi-dwarf apple varieties have deficient levels of calcium and magnesium. In apple varieties grafted onto the dwarf M9 rootstock and semi-dwarf MM106 and MM111 rootstocks, the Fe, Cu, and Mn content was found to be sufficient, but the Zn content was found to be insufficient. According to soil analysis results, insufficient zinc levels negatively affect tree nutrition, leading to zinc (Zn) deficiency. Both soil and foliar fertilizers should be used to treat apple trees' zinc deficiencies. The use of organic fertilizers, the application of suitable soil conditioners, and regulated pH reduction are advised to lessen calcium and magnesium deficits.

Keywords

Apple , Dwarf , Micro nutrients , Macro nutrients , Semi dwarf

References

• Akça, Y. (2000). Meyve türlerinde kullanılan anaçlar (R. C. Rom & R. F. Carlson, Çeviri kitap). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Basımevi, Tokat.
• Akgül, H., Dolunay, E. M., Özongun, Ş., Özyiğit, S., Atasay, A., Demirtaş, İ., Pektaş, M., Öztürk, G., Karamürsel, Ö. F., Sesli, Y., Göktaş, A., Gür, İ., Sarısu, H. C., & Karaarslan, Z. (2005). Meyve çeşit kataloğu. Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 12, Isparta, 360 s.
• Anonim (2009). Muradiye Kaymakamlığı. Erişim Tarihi: 15.08.2000. www.muradiye.gov.tr
• Anonim. (2023). İstatistik veri portalı: Bitkisel üretim istatistikleri, DATA. Türkiye İstatistik Kurumu http://www.tuik.gov.tr
• Alkan, A. (2018). Van ili Erciş ilçesinde yarı bodur starkrimson delicious çeşidindeki elma ağaçlarının beslenme durumunun belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi), Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Alpaslan, M., Güneş, A., & İnal, A. (1998). Deneme tekniği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1501, Ders Kitabı:423, Ankara.
• Bouyoucus, G. D. (1951). A recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of soils. Agronomy Journal, 43(9), 434-438.
• Bozbuğa Ceylan, F. (2008). Bodur ve yarı bodur anaçlar üzerine aşılı bazı elma çeşitlerinin Niğde ekolojik şartlarında fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. (Yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Bozkurt, M. A., Yarılgaç, T., & Çimrin, K. M. (2001). Çeşitli meyve ağaçlarında beslenme durumlarının belirlenmesi. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 11(1), 39-45.
• Dousti, S. (2010). Braeburn, Fuji, Gala, Granny Smith, Jonagold ve Top Red elma çeşitlerinde M9 anacı üzerindeki genç ağaçların verim ve bazı meyve özelliklerinin yaz ayları düşük nemli karasal iklim koşullarında incelenmesi. (Yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara.
• Eren, İ., Özongun, Ş., Bayav, A., & Karakuş, A. (2005, Eylül). MM106 anacı üzerine aşılı Starkrimson Delicious elma çeşidi ve bazı mutantlarının kalite kriterleri bakımından yarıştırılması. III. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, Hatay.
• Güçdemir, İ. H. (2006). Türkiye gübre ve gübreleme rehberi (Güncelleştirilmiş ve genişletilmiş 5. Baskı). Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 231, Ankara.
• İbrikçi, H., Gülüt, K. Y., Güzel, N., & Büyük, G. (1994). Gübrelemede bitki analiz teknikleri. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 95.
• Kacar, B. (1994). Bitki ve toprağın kimyasal analizleri: III Toprak Analizleri. A. Ü. Z. Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No:3 Ankara.
• Kacar, B., & İnal, A. (2008). Kadmiyum (Bölüm: 20). Bitki Analizleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
• Karakuş, A. (2009). Bazı elma çeşitlerinde kimyasal ve elle seyreltme uygulamalarının meyve kalitesi üzerine etkileri. (Yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Küçükyumuk, Z., & Erdal, İ. (2009). Anaç ve çeşidin elmanın mineral beslenmesine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(2), 8-16.
• Müftüoğlu, N. M., Türkmen, C., & Çıkılı, Y. (2014). Toprak ve bitkide verimlilik analizleri. Nobel Yayınları No: 994, Ankara,
• Olsen, S. R., Cole, C. V., Watanabe, F. S., & Dean, L. A. (1954). Estimation of available Phosphorus in soils by Extractions with Sodium Bicarbonates. U.S.Dept.Of Agric.Cric. 939-941.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., & İsfendiyaroğlu, M. (2004). Ilıman iklim meyve türleri: Yumuşak çekirdekli meyveler (Cilt:2). Ege Üniversitesi, Ziraat Fak., Yayın No: 556, İzmir.
• Şen, F. A. (2008). Ankara ili Gölbaşı ilçesinde M9 anacı üzerine aşılı golden delicious, mondial gala ve fuji elma çeşitlerinin yıllık gelişimi, meyve verim ve kalitesi üzerine araştırmalar. (Yüksek lisans tezi), Ondokuzmayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Şimşek, M. (2007). M.9 anacı üzerine aşılı elma çeşitlerinde modern terbiye sistemlerinin vegetatif ve generatif gelişmeye etkisi. (Yüksek lisans tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Şeker, M., Sakaldaş, M., Akçal, A., Gündoğdu, M. A., Dardeniz, A., & Özcan, H. (2009). Çanakkale’de bulunan bodur elma bahçelerinin beslenme durumlarının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(2), 31-36.
• Taş, M. T. (2008). Van ekolojik koşullarında M27 üzerine aşılı Granny Smith ve M9- üzerine aşılı Fuji elma çeşitlerinin (Malus communis l.) gelişim periyotlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi), Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Türkoğlu, A. (2009). Van ili saray ilçesinde elma ağaçlarının beslenme durumunun belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Uçgun, K., & Gezgin, S. (2013). Isparta ilinde bulunan elma bahçelerinin bitki besleme yönünden değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2), 59-65.
• Walkley, A. (1947). A. critical examination of a rapid metod for determining organic carbon in soils: Effect of variation in digestion conditions and inorganic soil constituent. Soil Science, 63(4), 251-264.
• Wie, T., Simko, V., Levy, M., Xie, Y., Jin, Y., & Zemla, J. (2017). Package‘corrplot’. Statistician, 56: e24.
• Wickham, H. (2016). Programming with ggplot2. In: ggplot2: Elegant graphics for data analysis (pp. 241-253). Springer International Publishing.
• Yıldız, Ü., & Çelik, F. (2011). Muradiye (Van) yöresinde doğal olarak yetişen kuşburnu (rosa spp.) genetik kaynaklarının bazı fiziko-kimyasal özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2), 45-53.
• Zabunoğlu, S., & Karaçal, İ. (1983). Gübreler ve gübreleme. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Teksir No:105, Ankara.