Research Article
BibTex RIS Cite

“İSTİRAHAT-I RAİYYET VE TE’YİD-İ RABITA-I PAYİTAHT” BAĞLAMINDA OSMANLI DEVLETİNDE AŞİRET VE MEKTEP İLİŞKİSİ (1880-1908)

Year 2018, Issue: 42, 345 - 358, 30.12.2018

Abstract

Eğitim
ve öğretim faaliyetlerinin kurumsal tezahürlerini teşkil eden mektepler,
müesses nizamın mevcudiyetini muhafaza edip müstakbele taşıma misyonu ile
mükellef müesseseler olarak teşkilatlandırılmışlardır. Osmanlı Devleti, bu tür
bir teşkilatlanmayı mensubu olduğu medeniyet havzasından tevarüs ederek mekânın
ve zamanın kıymetleri üzerinden güncellemiş ve bahse konu yapıları kendi
mukadderatının muvazzaf müesseseleri haline getirmiştir. XIX. yüzyılın ikinci
yarısında mekteplerin farklı formasyonlar üzerinden yeniden anlamlandırılarak
yaygınlaştırılması bu tespitin bir tezahürüdür.



XIX. yüzyılda
siyasi hafızasının hafakanlarını teşkil eden ideolojik jargonlar Osmanlı
Devleti gibi ittihad-ı anasıra istinat eden teşekkülleri tehdit etmiştir.
Yüzyılın ilk
çeyreğinden itibaren azınlıkların rahatsızlıklarını
ifade eden bağımsızlık mücadelelerine benzer homurdanmaların yüzyılın son
çeyreğinde Müslim aşiretlerden gelmesi, devleti uzun
vadeli çözümler üretmeye sevk etmiştir. Bu bağlamda kendi dindaşlarından gelen
tehditleri tedib ve tenkil etmek maksadıyla payitaht odaklı siyasi, i
çtimai, askeri ve iktisadi enstrümanlar
geliştirilmiştir. Zikredilen enstrümanlardan biri de mektepleri, aşiretlerin
yoğunlaştığı yerlerde yaygınlaştırmak olmuştur. Maarif merkezli bu politik tavı
r, arşiv vesikaları başta olmak üzere ikinci
el kaynaklar üzerinden anlamlandırmaya
çalışmıştır. 

References

  • 1.Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA. BEO. 3894/292031) (BOA. BEO. 3552/266387) (BOA. DH. MKT. 1028/46) (BOA. DH. MUİ. 23/20) (BOA, İ.DH., 353/23335) (BOA. İ.DH. 1231/96384) (BOA. İ.HUS. 6/60) (BOA. İ. MMS. 33/1363) (BOA. A. MKT. MHM. 94/42) (BOA. A. MKT. MHM. 419/77) (BOA. A. MKT. MHM. 448/53) (BOA. MF. MKT. 147/54) (BOA. MF. MKT. 81/108) (BOA. MF. MKT. 83/84) (BOA. MF.MKT. 1163/20) (BOA. MF..MKT. 1196/61) (BOA. MV. 35/49) (BOA. MVL. 845/37) (BOA. ŞD. 209/11) (BOA. ŞD. 2546/36) (BOA. Y.EE. 10/53) (BOA. Y.MTV. 49/17) (BOA. Y.MTV. 89/130) 2.Araştırma Eserler Aziz B. Erdeşir-i Esterabadi. (1990). Bezm u Rezm. Mürsel, Ö. (Çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Devellioğlu, F. (2016). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi. Kodaman, B. (1991). Abdülhamid Dönemi Eğitim Sistemi. Ankara: Türk Tarih Kurumu. Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiye. (1317). Matbaa-i Amire, Darü’l-Hilafetü’l-Aliyye . Tekin, T. (2006). Orhon Yazıtları. Ankara: TDK Yayınları. Yasin, Y. (2014). 8-13. Yüzyıllarda Uygurlarda Eğitim. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, 4 (152), 151-159.
Year 2018, Issue: 42, 345 - 358, 30.12.2018

Abstract

References

  • 1.Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA. BEO. 3894/292031) (BOA. BEO. 3552/266387) (BOA. DH. MKT. 1028/46) (BOA. DH. MUİ. 23/20) (BOA, İ.DH., 353/23335) (BOA. İ.DH. 1231/96384) (BOA. İ.HUS. 6/60) (BOA. İ. MMS. 33/1363) (BOA. A. MKT. MHM. 94/42) (BOA. A. MKT. MHM. 419/77) (BOA. A. MKT. MHM. 448/53) (BOA. MF. MKT. 147/54) (BOA. MF. MKT. 81/108) (BOA. MF. MKT. 83/84) (BOA. MF.MKT. 1163/20) (BOA. MF..MKT. 1196/61) (BOA. MV. 35/49) (BOA. MVL. 845/37) (BOA. ŞD. 209/11) (BOA. ŞD. 2546/36) (BOA. Y.EE. 10/53) (BOA. Y.MTV. 49/17) (BOA. Y.MTV. 89/130) 2.Araştırma Eserler Aziz B. Erdeşir-i Esterabadi. (1990). Bezm u Rezm. Mürsel, Ö. (Çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Devellioğlu, F. (2016). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi. Kodaman, B. (1991). Abdülhamid Dönemi Eğitim Sistemi. Ankara: Türk Tarih Kurumu. Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiye. (1317). Matbaa-i Amire, Darü’l-Hilafetü’l-Aliyye . Tekin, T. (2006). Orhon Yazıtları. Ankara: TDK Yayınları. Yasin, Y. (2014). 8-13. Yüzyıllarda Uygurlarda Eğitim. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, 4 (152), 151-159.
There are 1 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Issue
Authors

Ercüment Topuz

Publication Date December 30, 2018
Submission Date October 17, 2018
Published in Issue Year 2018 Issue: 42

Cite

APA Topuz, E. (2018). “İSTİRAHAT-I RAİYYET VE TE’YİD-İ RABITA-I PAYİTAHT” BAĞLAMINDA OSMANLI DEVLETİNDE AŞİRET VE MEKTEP İLİŞKİSİ (1880-1908). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(42), 345-358.

Journal of Yüzüncü Yıl University Graduate School of Social Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).