FRİG VADİSİ’NİN SANATSAL DIŞAVURUMU VE ESER ANALİZLERİ

Yıl 2018, Sayı: 39, 185 - 206, 27.03.2018

Selma Şahin

Öz

Frigler, Antik Çağ boyunca Anadolu topraklarında kendine özgü üslup

anlayışlarıyla kültürel ve sanatsal anlamda bir çok eser bırakmış olan büyük

bir uygarlıktır. Frig Uygarlığının izlerine, günümüzde Frig Vadisi olarak

bilinen coğrafi bölgede rastlanmaktadır. Frig Vadisi kaya anıtları, kültleri,

anıtları süsleyen zengin motif ve bezemeleri ile keşfedilmesi gereken gizemli

bir bölgedir. Bu gizemli bölgenin keşfedilmesi ve sanatsal yorumlara

dönüştürülerek ele alınması; bireylerin yaşadıkları şehrin tarihi ve kültürel

mirasına dikkatlerinin çekilmesi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı,

Frig Vadisi’nin tanıtılması, kaya anıtları, tanrı ve tanrıça imgelerinin, anıtları

süsleyen kabartmaların, yazıtların ve motiflerin baskı resim teknikleri ile

yorumlanması ve analiz edilmesidir. Bu çalışma, betimsel ve nitel olarak

tasarlanmıştır. Bu çalışmada gezi, inceleme, uygulama ve eser analizi

yöntemleri kullanılmıştır. Dumlupınar Üniversitesi bilimsel araştırma projesi

ile desteklenen çalışmanın uygulama örnekleri, 2016-2017 yılları arasında

Dumlupınar Üniversitesi'nde linolyum ve gravür teknikleri kullanılarak

üretilen 29 eserden, okulda Yüksek Lisans eğitimi gören 14 öğrenci tarafından

alınmıştır. Güzel Sanatlar Bölümü, "Bilimsel Araştırma Projeleri" tarafından

desteklenen projeyi "Frig Sanatı ile Sanat Yoluyla Dokunmak" başlığı altında

desteklemektedir (proje no. 2016-13). Bu çalışmada 7 öğrenciye ait 13 eserin

ikonografik ve plastik yaklaşımla analizi yapılmıştır. Eserlerde, Frig

Vadisi’nin doğal doku etkileri baskı resim teknikleri ile başarılı bir şekilde

verilmiş, kaya anıtları ve onları süsleyen imgeler estetik bir bakış açısı ile

yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Frig Vadisi, Sanatsal Dışavurum, Eser Analizleri

Kaynakça

• Akurgal, E. (2014). Anadolu Kültür Tarihi. Ankara: Phoenix Yayınevi. Algan, E. ve Ongar, İ. (1990). Kral Midas’ın Ülkesi Frigya. Eskişehir: Esbank Kültür Yayınları. Büyük işleyen, Z ve Özsezgin, K. (1993). Sanat Eserlerini İnceleme. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını. Güngör, Y. (2014). İlk Çağ Anadolu Medeniyetleri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları. Kortanoğlu, E. R. (2012). Dağlık Frigya Bölgesi Hellenistik ve Roma Dönemi Kaya Mezarlarında Frig Etkileri. Frigler Midas’ın Ülkesinde Anıtların Gölgesinde ( Ed. Taciser Tüfekçi Sivas ve Hakan Sivas). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Kuban, D. (2017). Çağlar Boyunca Türkiye Sanatının Anahatları. Ankara: Yapı Kredi Yayınları, 5.Baskı. Muscarella, W. O. (2007). Frig Fibulaları. Friglerin Gizemli Uygarlığı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Roller, L. E. (2007). Frig Dini ve Kült Uygulamaları. Friglerin Gizemli Uygarlığı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Sams, K. G. (2007a). Gordion ve Frigler. Friglerin Gizemli Uygarlığı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Sams, K. G. (2007b). Frigyalı Midas. Friglerin Gizemli Uygarlığı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı,İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Sevin, V. (2003). İletişim Anadolu Uygarlıkları, Eski Anadolu ve Trakya Başlangıcından Pers Egemenliğine Kadar. İstanbul: İletişim Yayınları. Sivas, T. T. (1999). Eskişehir- Afyonkarahisar- Kütahya İl Sınırları İçindeki Phryg Kaya Anıtları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1156. Sivas,T. T. (2007). Frigler ve Frig Uygarlığı. Friglerin Gizemli Uygarlığı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Sivas, T. T. (2012). Frig Vadileri ve Kutsal Yazılıkaya-Midas Kenti. Frigler Midas’ın Ülkesinde Anıtların Gölgesinde (Ed. Taciser Tüfekçi Sivas ve Hakan Sivas). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Sivas, H. (2012). Frig Kaya Mezarları. Frigler Midas’ın Ülkesinde Anıtların Gölgesinde ( Ed. Taciser Tüfekçi Sivas ve Hakan Sivas). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Uçankuş, H.T. (2002). Ana Tanrıça Kybele’nin ve Kral Midas’ın Ülkesi Phrygia (Kültür Rehberi). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,137898/daglik-frigya-vadisikutahya- afyon-ve-eskişehir-2015.html (Erişim Tarihi : 05.01.2018).