SUÇ VE MEKAN BAĞLAMINDA GÜVEN ALGISI: VAN ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Sayı: 44, 293 - 323, 30.06.2019

Esra Arpa Aysu Uğurlar

Öz

Suç olgusu birçok farklı disiplin tarafından ele alınan çok
boyutlu bir kavramdır. Literatürde özellikle kent ile ilgili çalışmalarda, kentsel
mekanda kullanıcıların birbirleriyle (sosyal çevre) ve çevresiyle (fiziksel
çevre) olan ilişkilerinin mekandaki güvenlik ve suç ile doğrudan ilişkili
olduğu görülmüştür. Günümüzde kentler, özellikle toplumun sıklıkla kullandığı
kent merkezleri giderek “suç” veya “güvensizlik” kavramları ile anılmaktadır. Çünkü
kent merkezi gibi toplumun sıklıkla kullandığı alanlar ve çok fazla kalabalık
mekanlar ile suç olayları arasında ilişki bulunmaktadır. Kentsel mekan ve suç
olgusu birbiri ile ilişkili olduğundan mekanın suça neden olan etmenlerinin
algısal tespiti problemin önemli ölçüde belirlenmesine sebep olmaktadır. Bu
noktadan hareketle bu makale tüm kentlinin kullandığı Van kent merkezi özelinde,
suç istatistikleri (2017 yılı) ve 400 (2018 yılı) kullanıcı (kentli) ile
gerçekleştirilen anketlerden elde edilen veriler çerçevesinde oluşturulmuştur.
Kent merkezinin önemli ana cadde ve sokaklarının gece ve gündüz saatlerinde
kullanımlarının kadın ve erkek üzerindeki güven algısı ve değişimi ortaya
konulmuştur. Çalışmanın bulguları sadece suç istatistiklerinin değil mekandaki
fiziksel olanakların da güven algısını değiştirdiği ve güven algısının
cinsiyete göre değiştiği yönündedir.

Anahtar Kelimeler

güven algısı, suç, cinsiyet, Van kent merkezi

Kaynakça

• Abbotsford, (2013). Crime prevention through environmental design. https://www.abbotsford.ca/Assets/2014+Abbotsford/Communications/Master+Plans+and+Strategies/2013+Crime+Prevention+Through+Environmental+Design.pdf. City of Abbotsford CPTED. Erişim tarihi: 12.05.2017. Aksoy, E. (2007). Suç ve Güvenli Kent Yaklaşımı. TMMOB Mimarlar Odası Bülteni; Kent ve Suç Dosyası, 6, 11-15. Aktaş, G. (2017). Kadın Açısından Kente İlişkin Mekan Pratikleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 27, 136-149. Ataç, E. (2007). Suçun Kentsel Mekandaki Algısı; Güvensizlik Hissi. TMMOB Mimarlar Odası Bülteni; Kent ve Suç Dosyası, 6, 16-23. Ataç, E. ve Gürbüz, D. (2009). Kentsel Mekanda Gelişen Suça Müdahale Etmede Disiplinlerarası Güvenlik Politikaları. Polis Bilimleri Dergisi, 11(1), 25-47. Aydın, A. (2010). Kentsel Mekan, Suç ve Suçluluk; Kadıköy Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Brantingham, P. J. (1995). Criminality of Place: Crime Generators and Crime Attractors. European Journal of Criminal Policy and Research. 8, 263-288. Cicerali, E. E. (2016). Çevre ve Suç: Şehir Güvenliğini Arttırmada Çevre Psikoloji Yaklaşımı. İstanbul Güvenlik Konferansı Tam Metini içinde (s. 1-12). Cohen, L.E. ve Felson, M. (1979). Social Change ande Crime Rate Trends a Routine Activity Approach. American Sociological Review. 44(4), 588-608. Crowe, T. D. ve Zahm, D. L. (1994). Crime Prevention Through Environmental Design. Land Development Magazine. 7(1), 22-27. Felson, M. ve Clarke, R.V. (1998). Opportunity Makes The Thief, Crime Detection and Prevention Series. http://www.popcenter.org/library/reading/ PDFs/Thief.pdf. Police Research Group. London. Erişim Tarihi: 03.04.2019. Garofalo, J. (1981). The Fear Of Crime: Causes And Consequenses. Journal of Criminal Law and Criminology. 72(2), 839-857. Gökulu, G. (2010). Kent Güvenliği Kentleşme Ve Suç İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 24(1), 209-226. Gündoğdu, M. (2014). Mekan Dizimi Analiz Yöntemi Ve Araştırma Konuları. Art-Sanat Dergisi. 2, 251-274. Kaypak, Ş. (2015). Toplumsal Cinsiyet Açısından Kadın ve Kentli Hakları. Ağrıdağ, G. (Ed.). Türkiye’de Kadın Araştırmaları içinde (482-489), Adana, Çukurova Üniversitesi Basımevi. Kaypak, Ş. (2016). Kentsel Bir Sorun Olarak Kentsel Güvenlik. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(33), 35-50. Missiauga CPTED Prenciples. (2013). Missiauga Crime Prevention Through Environmental Design Prenciples, http://www6.mississauga.ca/onlinemaps/planbldg/ UrbanDesign /CPTED- 2012Dec19.pdf, The Missiauga CPTED Advisory Committee, Erişim tarihi: 01.04.2019. Newman, O. (1996). Creating Defensible Space. https://www.huduser.gov/publications /pdf/def.pdf. U.S. Department of Housing and Urban Development Office of Policy Development and Research, Washington, Erişim tarihi: 19.04.2019. NCPC. (2003). Crime Prevention Through Environmental Design Guidebook. http://www.ncpc.org.sg/cpted.html. National Crime Prevention Council, Singapore. ODPM. (2004). Safer Places: The Planning System And Crime Prevention. http://www.securedbydesign.com/wp-content/uploads/2014/02/Safer-Places-The-Planning-System-And-Crime-Prevention.pdf. Office of the Deputy Prime Minister, London, Erişim tarihi: 19.04.2019. SDPD. (2015). Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) For Urban Village Centers.https://www.sandiego.gov/sites/default/files/legacy/police/pdf/CPTEDvillagesmay2005.pdf. San Diego Police Department Neighborhood Policing Resource Team, Erişim tarihi: 15.03.2019. Sokullu-Akıncı F. (2002). Suç nedenleri. https://www.kriminoloji.com/Sucun _Nedenleri_Genel-Fusun_Sokullu.htm. Erişim tarihi: 10.04.2019. Uğurlar, A. Arpa, E. 2018. Tasarımın Güven Algısı Üzerindeki Etkileri: Van Örneği. 3. Kent Araştırmaları Kongresi.Tam Metini içinde (451-471). Ulutürk, B. (2006). Kentleşme ve Suç İlişkisi: Adana ve Çanakkale Araştırması(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Polis Akademisi Başkanlığı/ Güvenlik Bilimleri Enstitüsü. Yılmaz, G. (2006). Suç ve Mekan: Suçun Temsili Üzerine Düşünceler. Mimarlık 328. Erişim: http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=46&RecID=1108#