TURİZM EKSENİNDE KADIN GAZETESİ YAZARLARININ GEZİ NOTLARI (1950-1960)

Yıl 2019, Sayı: 46, 427 - 446, 31.12.2019

Canan Sarıyar

Öz

Kadın Gazetesi, İffet Halim Oruz tarafından ilk sayısını 1 Mart 1947 yılında İstanbul’da çıkarmıştır. Gazeteyi dönemindeki diğer yayınlardan ayıran özellik sahibi ve yazarlarının kadınlardan oluşmasıdır. Alışılmış süslü kadın dergilerinden farklı olarak memleket sorunlarıyla ilgilenmiştir. Sosyal, siyasi ve kültürel açıdan kadınlar için adeta bir rehber görevi ihya eden gazete, çok gezen mi bilir? Çok yaşayan mı? Tabirinden hareketle bir memleketin çeşitli zenginliklerinden, tabiat ve kültür değerlerinden seyahat yolu ile yararlanmayı ilke edinmiştir. Turizmin ülke içinde ve dışında geniş bir gelir kaynağı oluşturduğunu öne süren Kadın Gazetesi yazarları, hem ekonomi hem de kültürel mana da turizmin özellikleri üzerinde durmuştur. Bu çalışmanın amacı, yurt içinde ve yurt dışında gezip görülen şehirlerin o dönemki şartlarını kadınların bakış açısıyla gözler önüne sermektir. Kadın Gazetesi ile ilgili yapılmış çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Bunlardan birisi Sezen Çoğun tarafından hazırlanan “Türk Basınında Kadın Gazetesinin Yeri” ve Birsen Ünal tarafından hazırlanan “Türk Kadınlığı İçin Çağdaş Bir Adım: Kadın Gazetesi (1947-1951)” isimli yüksek lisans tezidir. Bu çalışmalar Kadın Gazetesi’ni genel hatlarıyla değerlendirirken, Türkiye’de kadınların çağdaşlaşması üzerinde durmuşlardır. Bu makalede ise daha özel bir konu olarak sadece turizm açısından değerlendirilmiştir. Ayrıca Demokrat Parti Dönemi’ne denk gelen 10 yıl içerisinde gazetenin çıkan bütün sayıları eksiksiz taranmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kadın Gazetesi, gezi notları, İffet Halim Oruz, Hasene Ilgaz

TRAVEL NOTES OF WOMEN’S NEWSPAPERS IN TOURISM AXIS (1950-1960)

Öz

The first issue of Women Newspaper by Iffet Halim Oruz was published on March 1, 1947 in Istanbul. What distinguishes the newspaper from other publications in its period is the fact that its writers consist of women. Unlike the usual fancy women’s magazines, she has dealt with country problems. Using the principle of “who does know better? does the man who travels much? or does the man who reads a lot ?” The newspaper has adopted the principle of making use of various riches, natural and cultural values of a country through travel. The Women Newspaper authors who claim that tourism constitutes a large source of income both inside and outside the country, have emphasized the characteristics of tourism in both economic and cultural terms. The aim of this study is to expose the conditions of the cities seen in Turkey and abroad from the perspective of women. “The Place of the Women’s Newspaper in the Turkish Press” prepared by Sezen Çoğun and “A Contemporary Step for Turkish Femininity: Woman Newspaper (1947-1951)” prepared by Birsen Ünal, Çağdaş are the Master thesis about the Women's Newspaper. These studies assessing the Women’s Newspaper, the general line, they stood on the modernization of women in Turkey. In this article, it is evaluated as a more specific issue only in terms of tourism. In addition, all issues of the newspaper were scanned thoroughly within the 10 years of the Democrat Party Period.

Kaynakça

• Süreli Yayınlar
• Kadın Gazetesi (1950-1960)
• Arşiv Belgeleri
• Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı (Hasene Ilgaz Özel Arşivi)
• Kitap ve Makaleler
• Çoğun, S. (2003). Türk Basınında Kadın Gazetesi’nin Yeri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi /Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İzmir.
• Gülen, N. (2015). Anılarımda 27 Mayıs ve Yassıada, İstanbul: Kastaş Yayınevi.
• Hasene I. (1991). 1915’den 1921’e Kadar Yatılı Bir Kız Okulunun Öyküsü, İstanbul: Özyürek Yayınevi
• ______. (1950a). Safranbolu Notları. Kadın Gazetesi, 18 Eylül, 5.
• _______. (1950b). Edirne İntibaları. Kadın Gazetesi, 30 Ekim, 1-7.
• ______. (1950c). Safranbolu Notları. Kadın Gazetesi, 2 Ekim, 1-2.
• ______. (1951). Gaziantep’te Geçen 2 Gün. Kadın Gazetesi, 4 Aralık, 1.
• ______. (1957). Turizm ve Ehemmiyeti. Kadın Gazetesi, 1 Haziran, 1.
• ______. (2011). Okuduklarım Gördüklerim Yazdıklarım, İstanbul: Türk Şehitlikleri İmar Vakfı Yayınları.
• İffet, H.O. (1950a). Eskişehir’de Bir Gün. Kadın Gazetesi, 2 Ocak, 2.
• ______. (1950b). Eskişehir Öğretmenleri Arasında Kadın Gazetesi, 20 Şubat, 5.
• _______. (1951d). Arap Memleketlerinde Bir Gezi. Kadın Gazetesi, 28 Mayıs, 1.
• ______. (1951a). Konya. Kadın Gazetesi, 20 Ağustos, 1-5.
• ______. (1951b). Pakistan Kadınlığı Arasında. Kadın Gazetesi, 12 Şubat, 1.
• ______. (1951c). Pakistan’ın Kalkınması. Kadın Gazetesi, 19 Şubat, 1.
• _______. (1952). İtalya Yolculuğu. Kadın Gazetesi, 23 Ekim, 5.
• _______. (1953). Berlin. Kadın Gazetesi, 9 Temmuz, 1.
• _______. (1954). Erzurum. Kadın Gazetesi, 16 Ocak, 1.
• _______. (1957). İsviçre’de İlk İntibalar. Kadın Gazetesi, 23 Şubat, 2.
• ______. (1957). Kadınların Aradığı. Kadın Gazetesi, 23 Şubat, 2.
• _______. (1957). Sosyal Hareketler. Kadın Gazetesi, 20 Nisan, 5.
• _______. (1959). Konya. Kadın Gazetesi, 19 Aralık, 1.
• Karabulut, S. (2011). 1950’lerde Kadının Sosyalleşmesinde Basının Önemi: “Kadın Gazetesi Örneği” Belgi,1, 87-97.
• Koçer, D. (2009). Demokrat Parti Döneminde Kadın: 1950-1960 Arası Kadın Dergilerinde Kadın İmajı. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Köse, E. (2006). İffet Halim Oruz’un Hayatı, Sanatı, Eserleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Mehmet, Ö. (1951). Tarihi Anıtların Korunması. Yeni Meram, 23 Ağustos, 1.
• Peltekoğlu, Z.F. (1988). Cumhuriyet Dönemi’nde Türk Basınında Kadın Gazeteciler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Pınar, M. (2017). 1950-1951 Bulgaristan’dan Türkiye’ye Göçler ve Demokrat Parti’nin Göçmen Politikası. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 30(89), 64-94.
• Sami, Ş. (1996). Kadınlar. İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Değerli, E. S. ve Karakuzu, H. (2016). 1950-1951 Yıllarında Bulgaristan’dan Türkiye’ye Türk Göçü , Akademik Bakış Dergisi, 57, 313-342.
• Ünal, B. (2010). Türk Kadınlığı İçin Çağdaş Bir Adım: Kadın Gazetesi (1947-1951). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.