Dolar Kuru ile Seçili Bist Şehir Endeksleri Arasında Getiri ve Volatilite Yayılımı: Çok Değişkenli Var-Egarch Uygulaması

Yıl 2020, Sayı: 49, 441 - 466, 30.09.2020

Sevilay Sayın Ercüment Doğru , Samet Gürsoy

Öz

Son dönemlerde küresel ölçekteki yatırımcılar tarafından üzerinde çok durulan volatilite kavramı, yatırımcıların yatırım kararları alırken dikkat ettikleri noktalardan biri haline gelmiştir. Gerek ulusal gerekse de uluslararası yatırımcılar şeffaf, güvenilir ve öngörülebilir bir finansal çıktı elde etmek istemektedirler. Finansal tabloların analizleri sonucunda elde edilemeyen fakat yapılan detaylı analizler neticesinde ortaya çıkan volatilite kavramı yapılan yatırımın getirisini direkt etkileyen bir durumdur. Bu etkileşimin önemine göz önüne bulundurularak bu çalışmada şehir endekslerinin 2010-2017 yılları arasındaki getiri ve volatilite yayılımı çok değişkenli VAR-EGARCH modeli ile incelenmiştir. 2010-2017 yılları arasında kesintisiz veriye sahip olan 5 şehir endeksi analize dahil edilmiştir. Analizi yapılan şehir endeksleri yatırımcıya hangi şehirdeki hangi işletme için yatırım yapmaları gerektiği konusunda yol göstermektedir. Kurulan tüm modellerin sonuçları genel olarak incelendiği zaman; dolar değişkeni, Adana, Ankara, İzmir, Kayseri ve Kocaeli şehir endekslerinin tamamının kendi gecikmeli getirilerinden ve dolar kurunun gecikmeli getirilerinden etkilendiği görülmektedir. Ayrıca dolar kurunun geçmiş şoklarının, yapılan çalışmadaki şehir endekslerini etkilediği görülmektedir. Sonuç itibariyle dolar kurunun söz konusu şehir endeksleri üzerine anlamlı bir volatilite yayılımı bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Döviz Piyasaları, Şehir Endeksleri, VAR-EGARCH

Kaynakça

• Aggarwal, R. (1981). Exchange Rates and Stock Prices: A Study of U.S. Capital Market under Floating Exchange Rates. Akron Business and Economic Review, 12(2), 7-12.
• Akar, C. (2007). Volatilite Modellerinin Öngörü Performansları: ARCH, GARCH ve SWARCH Karşılaştırması. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 201-217.
• Akdi, Y. (2010). Zaman Serileri Analizi (Birim Kökler ve Kointegrasyon). Ankara: Gazi Kitap Evi.
• Alacahan, N. D. ve Akarsu, Y. (2019). Döviz Kuru Riskinin Borsa İstanbul 100 Endeksi Üzerindeki Etkisi Zaman Serisi Analizi: Türkiye Örneği. Journal of Life Economics, 6(2), 133-150.
• Belen, M. ve Karamelikli, H. (2016). Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri ile Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Yaklaşımı. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1), 34-42.
• Berke, B. (2012). Döviz Kuru ve İMKB 100 Endeksi İlişkisi: Yeni Bir Test. Maliye Dergisi, 163, 243-257.
• Bollerslev, T. (1986). Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity, Journal of Econometrics, (31), 307-327.
• Boyacıoğlu, M. ve Çürük, D. (2016). Döviz Kuru Değişimlerinin Hisse Senedi Getirisine Etkisi: Borsa İstanbul 100 Endeksi Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 143-156.
• Ceylan, S. ve Şahin, B. Y. (2015). Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru İlişkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, (37), 399-408.
• Çabuk, H. A., Özmen, M. ve Kökcen, A. (2011). Koşullu Varyans Modelleri: İMKB Serileri Üzerine Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(2), 1-18.
• Çağlayan, E. ve Dayıoğlu, T. (2009). Döviz Kuru Getiri Volatilitesinin Koşullu Değişen Varyans Modelleri İle Öngörüsü. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (9), 1-16.
• Çakır, Z. (2016). Şehir Endekslerinin Finansal Performanslarının Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Çorum.
• Demirgil, H. ve Gök, İ. Y. (2014). Türkiye ve Başlıca AB Pay Piyasaları Arasında Asimetrik Volatilite Yayılımı, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, (23). 315-340.
• Engle, R. F. (1982). Autoregressive Conditional Heteroscedasticity with Estimates of the Variance of United Kingdom Inflation. Econometrica, 50 (4), 987-1007.
• He J.ve Ng L.K. (1998). The Foreign Exchange Exposure of Japanese Multinational Corporation. Journal of Finance, 53, 733-753.
• İşçioğlu, F. ve Gülay, E., (2018), ABD Doları/Türk Lirası Döviz Kurunun Otoregresif Koşullu Değişen Varyans Modelleri ile İncelenmesi: Türkiye Örneği, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 20, 151-168.
• Kayral, İ. E. (2020). BİST Şehir Endeksleri ile Döviz Kurları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir ARDL Sınır Testi Uygulaması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 272-284.
• Kendirli, S. ve Çankaya, M. (2016). Dolar Kurunun Borsa İstanbul-30 Endeksi Üzerindeki Etkisi ve Aralarındaki Nedensellik İlişkisinin İncelenmesi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 308-323.
• Kılıç, R. ve Dilber, C. (2017). Türkiye’deki Enflasyon ve Dolar Kuru Volatilitesinin BİST-100 Endeksi Oynaklığı Üzerindeki Etkisi. ÇAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 164-174.
• Koutmos, G. (1996), Modeling the Dynamic Interdependence of Major European Stock Markets, Journal of Business, Finance and Accounting, 23 (7), 975-988.
• Kula, V. ve Baykut, E. (2018). BİST Şehir Endekslerinin Volatilite Yapıları ve Rejim Değişimlerinin Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 38-59.
• Kuzu, S. (2018). Borsa İstanbul Endeksi (BİST100) Getiri Volatilitesinin ARCH ve GARCH Modeli İle Tahmin Edilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 608-624.
• Mazıbaş, M. (2005). İMKB Piyasalarındaki Volatilitenin Modellenmesi ve Öngörülmesi: Asimetrik GARCH Modelleri ile Bir Uygulama. VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu (1-29).
• Songül, H. (2010). Otoregresif Koşullu Değişen Varyans Modelleri: Döviz Kurları Üzerine Uygulama. (Yayınlanmış Uzmanlık Tezi). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Ural, M. (2010). Yatırım Fonlarının Performans ve Risk Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Wang, P. (2009) Financial Econometrics, 2nd Edition, Oxon: Routledge.
• Yapraklı, S., Bozma, G. ve Akdağ, M. (2018). BİST Şehir Endekslerinde Oynaklığın Ölçülmesi: Alternatif Ekonometrik Modellerin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Finans Politik&Ekonomik Yorumlar, 67-86.
• Yavuz, N. Ç. (2004). Durağanlığın Belirlenmesinde KPSS ve ADF Testleri: İMKB Ulusal-100 Endeksi ile İlgili Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 54(1), 239-564.
• https://www.borsaistanbul.com/ (Erişim Tarihi: 26.10.2018).
• https://www.kap.org.tr/tr/ (Erişim Tarihi: 26.10.2018).