TSE Öncü Çocuk Dergisi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Sayı: 53, 155 - 182, 30.09.2021

Muhammed Tunagür

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1003456

Cited By: 2

Öz

Süreli yayınlar kapsamında ele alınan çocuk dergilerinin çocukların bilişsel ve duyuşsal becerilerine uygun bir şekilde ele alınması önem taşımaktadır. Bu kapsamda çocuk dergilerinin hazırlanmasında gereken birtakım ölçütler bulunmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından yayımlanan Öncü Çocuk Dergisi’nin çocuk dergilerinde bulunması gereken içerik ve biçimsel özelliklere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma materyalini TSE Öncü Çocuk Dergisi’nin 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait 12 sayısı oluşturmaktadır. Derginin sayıları; biçimsel kapsamda boyut (büyüklük), kâğıt, sayfa düzeni, harfler, resimler, kapak ve cilt açısından incelenirken içerik kapsamında tema, konu, üslup ve dil anlatım bakımından incelenmiştir. Araştırmanın veri analizinde içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre incelenen sayıların genel olarak ebat, kullanılan kâğıt türü, sayfa düzeni, satır aralıkları, harflerin puntoları, görsellerin oranı, kapak seçimi, yazım ve noktalama, tercih edilen metin türü, işlenen temalar, konu ve dil anlatım açısından çocuklara uygun olduğu belirlenmiştir. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda birtakım öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk edebiyatı, TSE Öncü Çocuk, çocuk dergileri, içerik, biçimsel boyut

A Review on TSE Pioneer Children's Magazine

Öz

It is important that children's magazines, which are included in the periodicals of children's literature, be handled in accordance with the cognitive and affective skills of children. In this context, a number of criteria have been established for the preparation of children's magazines. In this direction, it is aimed to examine Öncü Çocuk Magazine, published by the Turkish Standards Institute (TSE), according to the content and formal features that should be found in children's magazines. In this direction, the document analysis method was used in the research. The study material of the research consists of 12 issues belonging to 2018, 2019, and 2020 in Öncü Children's Magazine. Journal issues; while examining in terms of size (size), paper, page layout, letters, pictures, cover and volume in the formal context, theme, subject, heroes, plan, style, and language were examined in terms of expression. The content analysis method was used in the data analysis of the research. According to the results obtained from the research, it has been determined that the numbers examined are generally suitable for children in terms of size, type of paper used, page layout, line spacing, font size of letters, the proportion of images, cover selection, spelling and punctuation, preferred text type, themes covered, subject, and language expression. Some suggestions were made in line with the results obtained.

Anahtar Kelimeler

Children, TSE Vanguard Child, children, content, formal dimension

Kaynakça

• Atmaca, G. (2011). Çocuklara Mahsus Gazete’de Değerler Eğitimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, K. (2015). Türkiye’de Çocuk Dergiciliği: Diyanet Çocuk Dergisinin İçerik Analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Kocaeli Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Aytaş, G. ve Yalçın, A. (2016). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Aytan, T. ve Çalıcı, A. M. (2020). İsa ile Nisa Adlı Çocuk Dergisi Üzerine Bir Değerlendirme. Türkiye Eğitim Dergisi, 5 (1), 250-267
• Akbaba, S. R., Kökçü, Y. ve Demirel Ş. (2018). “Bilim Çocuk” Adlı E-Dergi Üzerine Bir İnceleme. Tarih Okulu Dergisi (TOD) XXXVII-2, 704-728.
• Ağan, S. (2020). Meraklı Minik Adlı Çocuk Dergisinin Yapısal Özellikler Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Başaran Taş, E. (2008). Türkiye’de Çocuk Dergilerinin Çocuk Eğitimine Katkısı ve Milliyet Kardeş Dergisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Barutçu, T. (2010). Çocuklara Kıraat (1881) ve Sevimli Mecmua (1925) Dergilerindeki Çeviri Metinler ve Dış Dünya Üzerine Bir İnceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Dedeoğlu, H., Ertem, İ. S., Şahin, A. E. ve Ulusoy, M. (2011). Çocuk Dergileri Üzerine Bir İçerik Analizi: Bilim Çocuk ve National Kids. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9, 27-38.
• Demirdal, A. (2019). Çocuk Dergilerinin Çocuk Edebiyatının Temel İlkeleri Bağlamında İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Demiryürek, G. (2012). TRT Çocuk Dergisi’nin Yapısal Özellikler Bakımından Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (3) 1017-1034.
• Dilidüzgün, S. (2012). Çağdaş Çocuk Yazını Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Geçgel, H. ve Güleç Çakmak, H. (2006). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Gezmen, B. (2019). Bir Eğitim Aracı Olarak Çocuk Dergileri: Mavi Kırlangıç Çocuk Dergisi. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), 59-80.
• Gümüşkılıç, Z. (2016). Bahçe Dergisinin (1880-1881) Çocuk Edebiyatı ve Eğitimine Katkısı Bakımından İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Güran Yiğitbaşı, K. (2014). Türkiye’de Çocuk Dergiciliği: TRT Çocuk Dergisi Örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 37-56.
• Gürel, Z., Temizyürek, F. ve Şahbaz, N.K. (2007). Çocuk edebiyatı. Ankara: Öncü Kitap.
• Kahraman, M. E. ve Fidan, E. (2019). Dergi Tasarımında Tipografi: TSE Öncü Çocuk Dergisi Örneği Üzerine Bir İnceleme. Akademik İncelemeler Dergisi, 14 (1), 117-150.
• Kaptan, A. Y. ve Sürmeli, K. (2011). Çocuk Dergilerinde Karşılaşılan Tipografi Sorunları ve Çözüm Önerileri. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 183-197.
• Kaya, D. (2015). Çocuklara Yönelik Dergi ve Kitaplarda Tipografi Sorunları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kırış, F. (2007). Türkiye Çocuk ve Ebe-Sobe Dergilerinin Edebiyat ve Eğitim Değerleri Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Kıymaz, M. S. (2011). İleri Yavrutürk dergisinin çocuk edebiyatı açısından incelenmesi (1976-1977). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Küçük, S. (2010). İlk Türkçe Çocuk Dergileri ve Çocuklara Mahsus Gazete. Edebiyat Fakültesi Dergisi. 4, 221-257.
• Latifoğlu, N. (2013). Çocuklara Mahsus Gazete’de Değerler Eğitimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2015). Genişletilmiş Bir Kaynak Kitap: Nitel Veri Analizi. Altun, S. A. ve Ersoy, A. (Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Oğuzkan, A. F. (2001). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Oruç, Ş. ve Ateş, H. (2019). Ders Materyali Olarak TRT Çocuk Dergisinin Sosyal Bilgiler Programı Açısından İncelenmesi. Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi, 2 (1), 76-103.
• Över, S. (2013). “Çocuk Dostu” İsimli Eski Harfli Çocuk Dergisinin Yeni Alfabeye Aktarımı ve İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sever, S. (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Sever, S. (1995). Çocuk Kitaplarında Bulunması Gereken Yapısal ve Eğitsel Özellikler. ABECE Eğitim, Ekin ve Sanat Dergisi, 107, 14-15.
• Sever, S. (2015). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. İzmir: Tudem.
• Sever, S. (2017). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem.
• Şahin, G. (2009). Mektepli Gazetesi’nin İçerik ve Biçim Özellikleri İle Gazetedeki Hikâyelerin Çocuğa Sunduğu Bilişsel ve Ahlaki İletiler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Tunagür, M. (2021). Tarihi seyir içerisinde çocuk ve çocuk edebiyatı. Muhammed Tunagür ve Mehmet Nuri Kardaş (Ed.). Çocuk Edebiyatı içinde (s. 1-22) Ankara: Pegem Akademi
• Turan, E. D., Kurt, E. ve Arslan, N. (2016). Mini Kumbara Dergisi'nin Popüler Bilim Kaynakları Kapsamında Biçim ve İçerik Bakımından İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(3), 326-336.
• Tanrıkulu, F. (2008). Mehmet Şemseddin’in Çocuk Dergiciliği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Tanrıkulu, F. (2014). Medya Okuryazarlığı Bağlamında Çocuk Dergileriyle Zenginleştirilmiş Türkçe Dersinin Etkililiği: Bir Eylem Araştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çanakkale Üniversitesi / Eğitim Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Tanrıkulu, F. (2020). Çocuk Dergisi İçeriklerinin Derslerle İlişkilendirilebilirliği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 837-852.
• Ungan, S. ve Yiğit, F. (2014). Geçmişten günümüze Türkiye'de Süreli Çocuk Yayınları. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(10), 184-189.
• Ünlü, S. (2011). Mektebli Dergisindeki Şiir ve Manzûmelerin Çocuk Edebiyatı Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Yalçın A. ve Aytaş G. (2016). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yay.
• Yıldız, D. ve Karaca, Ş. (2020). Çocuk Dergileri Üzerine Bir İnceleme. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 455-477.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, H. (2006). Doğan Kardeş Dergisinde Yer Alan Metinlerin Tür, İçerik ve Anlatım Özelliklerinin Çocuk Eğitimine Katkısı Açısından İncelenmesi (76-150. Sayı). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Yıldırım, İ.O. (2013). Eski Harfli Çocuk Dergilerinden Resimli Dünya Dergisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kilis.
• Yollu, P. (2010). Bir Çocuk Yayını Olan Yeni Harfli Mektepli Gazetesi Nüshalarındaki Manzumelerin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.