İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu'nun Unutulmuş Romanı Batak

Yıl 2022, Sayı: 56, 159 - 168, 30.06.2022

Fikri Kula

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1107938

Cited By: 1

Öz

İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu (1886-1978) pedagojiden sosyolojiye, felsefeden sanata birçok konuda eser neşretmiş fikir ve sanat adamıdır. 1910’da pedagoji araştırmaları için Avrupa’ya gidişi onun hayatında dönüm noktalarındandır. Avrupa’daki tecrübelerinin yeni ufuklar açmasıyla sonraki yaşamını âdeta pedagojiye adayan Baltacıoğlu, 1911’de yurda döner dönmez eğitim sisteminde yapılan yeniliklerin öncüsü olur. Avrupa’nın eğitim kurumlarındaki yöntemleri kendi ülkesine uyarlamaya çalışıp uyguladığı yenilikleri de yazıları ve konferanslarıyla yaymaya çabalar. İçtimaî Mektep adlı pedagoji alanındaki temel eserinde “şahsiyet pedagojisi” anlayışına dayalı yeni bir eğitim modeli kurar. Talim ve Terbiyede İnkılâp, Toplu Tedris, Rüyamdaki Okullar, Pedagojide İhtilâl gibi eserleriyle de pedagoji alanında hizmetler yapar. Düşünceleri ve eserleriyle kendinden sonrakilere kaynaklık eden Baltacıoğlu, uzun yıllar boyunca Yeni Adam dergisini çıkararak ideal bir nesil için çalışır. İdealindeki “Yeni Adam” tipinin oluşması adına birçok konu ve türde eser verir. Eğitimde tiyatronun önemli bir işlevi olduğunu düşünen Baltacıoğlu, tiyatro hakkında teorik eserler yazmanın yanında birçok oyun kaleme alır. Dergiciliği ve tiyatroculuğunun yanı sıra deneme ve hikâyeler yazan Baltacıoğlu’nun tek romanı ise Batak adını taşır. Yazıldığı tarihten bugüne fazla ilgi görmeyen Batak, Baltacıoğlu’nun eğitimci kişiliğini yansıtması ve biyografik unsurlar içermesi açısından önemli bir romandır. Bu çalışmada yazarın hatıralarından ve pedagojik çalışmalarından hareketle hayatının ve eğitimci kişiliğinin Batak romanına nasıl yansıdığı incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, eğitim, pedagoji, Türk romanı, biyografi

Batak, the Forgotten Novel of Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu

Öz

İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu (1886-1978) is an intellectual and artistic man who has published works on many subjects from pedagogy to sociology, from philosophy to art. One of the turning points in his life is going to Europe for pedagogical research in 1910. With his experiences in Europe opening new horizons, Baltacıoğlu, who devoted his later life to pedagogy, became the pioneer of innovations in the education system as soon as he returned home in 1911. He tries to adapt the methods in the educational institutions of Europe to his own country and tries to spread the innovations he implements with his articles and conferences. In his main work in the field of pedagogy called İçtimaî Mektep, he establishes a new education model based on the understanding of "personality pedagogy". He also provides services in the field of pedagogy with his works such as Talim ve Terbiyede İnkılâp/Revolution in Education and Discipline, Toplu Tedris/Collective Education, Rüyamdaki Okullar/Schools in My Dream, and Pedagojide İhtilâl/Revolution in Pedagogy. Baltacıoğlu, who became a source for the next generations with his thoughts and works, works for an ideal generation by publishing Yeni Adam/New Man journal for many years. He produces works on many subjects and genres in order to create the ideal "New Man" type. Baltacıoğlu, who thinks that theater has an important function in education, writes many plays besides writing theoretical works about theatre. The only novel of Baltacıoğlu, who wrote essays and stories as well as being a magazine and theater actor, is called Batak. Batak, which has not attracted much attention since its writing, is an important novel in terms of reflecting Baltacıoğlu's educational personality and containing biographical elements. Baltacıoğlu's educational personality, contains biographical elements and has experimental features. In this study, based on the memories and pedagogical studies of the author, it will be examined how his life and educator personality are reflected in the Batak novel.

Anahtar Kelimeler

İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, education, pedagogy, Turkish novel, biography

Kaynakça

• Aksak, A. (2012). İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu’nun edebî eserlerindeki eğitici unsurlar (Tez No. 317048). [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aytaç, K. (1984). İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 17 (1), 237-248.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1942). İçtimaî Mektep, Maarif Matbaası.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1943). Batak, Sebat Basımevi.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1995). Talim ve Terbiyede İnkılâp, Canım, R.-Kıncal, R. Y. (Haz.). Millî Eğitim Basımevi.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1998). Hayatım, Baltacıoğlu, A. Y. (Haz.). Dünya Yayınevi.
• Meşeci-Giorgetti, F. (2008). İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu: Bir ömür pedagoji, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6 (12), 713-726.
• Kaçmazoğlu, H. B, Bir halk adamı olarak aydının portresi: İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Doğu Batı, 16, 199-218.
• Özcan, R. (2014). Türk Romanında Aşk (1872-1900), Kitabevi Yayınları.
• Tozlu, N. (1980). İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu’nun eğitim sistemi üzerine bir araştırma (Tez No. 367300). [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ülken, H. Z. (1994). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, Ülken Yayınları.