The Evaluation of The Ratifications in Terms of Illustration Found in Antalya Ethnography Museum

Yıl 2022, Sayı: 58, 232 - 244, 31.12.2022

Zülbiye Sevgili Polat

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1206147

Öz

Ratifications, have an important place in Islamic culture Ratifications have been seen not only as a kind of diploma given to individuals after receiving education in arts, crafts and various sciences for a certain period of time, but also as a document that they have the authority to produce and sign a work and even to transfer their knowledge. In general, in the Ottoman Empire or other Islamic countries, the trainings in all kinds of fields are made in the context of the master-apprentice relationship, so the certificates are civil. It has been found that it is given to people who deal with calligraphy in general, especially in Islamic arts. Although very little information has been reached, it is stated that since the 18th century, other branches of art such as illumination and marbling have been given ratifications. It is known thatratifications in museums or private collections have historical information value. With these documents, which are a kind of biography, it is possible to reach some information about the period. The Antalya Ethnography Museum, which dates back to the 19th century, is located in the Kaleici district of Antalya. The museum consists of two separate concepts which are the lower and upper mansions. While the Turkish-Islamic Artifacts in general are exhibited in the mansion number 1, the house life of Antalya in the Ottoman period is reflected in the mansion number 2.On the second floor of the mansion number 1, examples of calligraphy such as hilya and ratifications are exhibited. In this study, it is aimed to examine the examples of ratifications that belongs to the 17th and 19th century in terms of illumination art. In the study, the stylistic features, patterns and motifs of fourratifications were examined.

Anahtar Kelimeler

Antalya Museum, Illumatıon, raficatıon

Antalya Etnografya Müzesinde Bulunan İcazetnamelerin Tezhip Bakımından Değerlendirilmesi

Öz

İcazetnameler İslam kültüründe önemli bir yere sahiptir. Sanat, zanaat ve çeşitli bilim dallarında belirli bir zaman diliminde eğitim aldıktan sonra kişilere verilen bir çeşit diploma, eser üretme ve altına imza atma yetkisi, bilgilerini aktarabilme donanımına sahip olduğunun belgesi olarak görülmüştür. Genel olarak Osmanlı İmparatorluğunda ya da diğer İslam ülkelerinde her türlü alandaki eğitimler usta-çırak ilişkisi özelinde yapılmasından dolayı icazetnameler sivil olmaktadır. Özellikle İslam sanatlarında genel olarak hat sanatı ile uğraşan kişilere verildiği yönünde bilgilere ulaşılmıştır. Çok az bilgiye ulaşılabilmiş olsa da 18.yüzyıldanberi tezhip, ebru gibi diğer sanat dallarına da icazetname verildiği belirtilmektedir. Müzelerde ya da özel koleksiyonlarda bulunan icazetnameler tarihi bilgi değeri taşıdığı bilinmektedir. Bir çeşit biyografi değerinde olan bu belgeler ile dönemle ilgili bazı bilgilere ulaşmak mümkün olmaktadır. 19. yüzyılla tarihlenen Antalya Etnografya Müzesi Antalya’nın Kaleiçi semtinde yer almaktadır. Müze Alt ve Üst Konak olmak üzere iki ayrı konsepten oluşmaktadır. 1 no’ lu konakta genel olarak Türk-İslam Eserleri sergilenirken, 2 no’lu konakta ise Antalya’nın Osmanlı Dönemi ev yaşamı yansıtılmıştır. 1nolu konağın ikinci katında hilye ve icazetname gibi hat sanatı örnekleri sergilenmektedir.17. ve 19. yüzyıla ait olan icazetname örneklerinin tezhip sanatı açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada dört adet icazetnamenin üslup özellikleri, desen ve motifleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Antalya Müzesi, İcazetname, Tezhip

Kaynakça

• Akdağ, H. (2008). İcâzetnâmeler ve Erzurum’da Ahmet Şevki Efendi’ye verilen bir hat icâzetnâmesi. EKEV Akademi Dergisi - Sosyal Bilimler, 12 (35), 99-112.
• Akpınar, C. (2000). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Alparslan, A. (2012). Osmanlı hat sanati tarihi. Yapı Kredi Kültür Yayınları.
• Alparslan, A. (2021). Sanatın ve sanatkârın izinde. S. Cantemir (Ed.), Dünden Bugüne İki Usta Fatma Rikkat Kunt, Ali Alparslan (s. 18- 43) içinde. Kuveyt Türk Katılım Bankası Kültür Yayınları Dizisi.
• Çekin, A. (2021). Osmanlı eğitim geleneğinde Kur’an hattı ile İslam kitap sanatlarının öğretimine hasredilmiş bir eğitim kurumu: Medresetü’l-Hattatin. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 192-201.
• Çevik, S. (2011). Vefatının 35. yılında Hattat Necmeddin Okyay. M. Y. Yılmaz (Ed.), Necmeddin Okyay ve Hat Sanatımız (s. 1381- 1391) içinde. Kültür Sanat Basımevi.
• Derman, Ç. (2015). Antik Çağ’dan XXI. yüzyıla büyük İstanbul tarihi. Ç. Yılmaz (Ed.), İstanbul’da Tezhip Sanatı içinde. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
• Derman, Ç. (2010). Doğumunun 100. yılında Feyzullah Dayıgil. İsmek El Sanatları Dergisi, 9, 52- 58.
• Derman, Ç. (2002). Türkler Ansiklopedisi. Yeni Türkiye Yayınları.
• Derman, M. U. (1997). Türk Hat Sanatı: İncelikleri ve Bedii Değerleri. Ariş Dergisi, 3, 54-67. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/664465
• Develioğlu, F. (1998). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. Aydın Kitabevi Yayınları.
• Duran, G. (2018). Osmanlı tezhip sanatında natüralist üslûpta çiçekler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(31), 177- 199.
• Ertunç, Ç. Ö. (2019). Geleneksel sanatlarda eğitim modeli ve icazet geleneği. İstem, 17(34), 477-487. https://doi.org/10.31591/istem.633307
• Fettahoğlu, S. (2013). Gümüşhanevi Dergâhında icazetname geleneği. I. Uluslararası Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (3-5 Ekim 2013) (s. 885- 892) içinde. Gümüşhane Üniversitesi Yayınları.
• Gören, İ. E. (2021). Sanatın ve sanatkârın izinde. S. Cantemir (Ed.), Geleneksel Sanatlarımızda İcazet Geleneği (s. 9- 17) içinde. Kuveyt Türk Katılım Bankası Kültür Yayınları Dizisi.
• İdriz, M. (2003). İslam eğitim yaşamında icazet geleneği. Eğitimi Dergisi, 1(3), 169-188.
• Karaman, F. (2018). Eğitimde bilimsel bir belge: İcâzetnâme ve içeriği. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(1), 9-20.
• Kilercik, A. A. (2012). Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Kitap Sanatları ve Hat Koleksiyonu. A. Ayşen (Ed.), Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Kitap Sanatları ve Hat Koleksiyonu (s. 29-35) içinde. Kitap Yayınevi.
• Köle, B. (2016). Şeyh Zeynelabidin El-Abiri ve icazetnamesi. Turkish Studies Dergisi, 11(5), 431-446.
• Memiş, M. (2018). Osmanlıda hat sanatını zirveye çıkaran eğitim yöntemi: Meşk ve icazet geleneği. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 53-77.
• Okumuş, A. (2016). Türk süsleme sanatlarında Barok ve Rokoko. İlke Kitap Yayım.
• Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı tarih deyimleri ve terimleri sözlüğü. II. Milli Eğitim Yayınları.
• Schick, İ. C. (2017). İslâmî kitap san’atlarında standartlaşma: Usta-çırak ilişkisi ve icazet geleneği. Osmanlı Araştırmaları, 49(49), 231-266. https://doi.org/10.18589/oa.590891
• Taşkale, F. (2009). Hat ve tezhip sanatı kitabı. A. R. Özcan (Ed.), 20. Yüzyıl tezhip santıi (s. 416-435) içinde. Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayınları.