Türkiye’de Yeni Sınır Güvenliği Paradigması: Göç, Güvenlik ve Göç Yönetimi

Yıl 2023, Sayı: 61, 469 - 487, 01.10.2023

Ferhat Çağrı Aras

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1347595

Öz

Gelişen teknoloji, ulaşım olanakları ve küreselleşme sürecinin etkisiyle ulus devletlerin sınır güvenliği yapılarında ve uygulamalarında, asimetrik yeni tehditler karşısında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Özellikle 11 Eylül saldırıları ve Arap Baharı sonrasında, başta ABD olmak üzere birçok ülkede sınır güvenliği ciddi bir dönüşüme uğramış ve uluslararası sınır güvenliği anlayışını büyük ölçüde etkileyerek değiştirmiştir. Soğuk Savaş sonrası küreselleşme süreci ve 11 Eylül saldırıları öncesinde, geleneksel sınır güvenliği anlayışı genellikle gümrük ve göç denetimine dayalı olarak ele alınıyordu. Ancak bu süreçle birlikte politika yapıcılar, sınırları potansiyel terörist giriş noktaları olarak görmeye başlamışlardır. Kuzey Afrika ve Ortadoğu'da başlayan Arap Baharı’nın tetiklediği gerginlik ortamından kaçan sığınmacılar, özellikle Türkiye olmak üzere tüm Avrupa'nın sınır güvenliği anlayışını yeniden gözden geçirmesine neden olmuştur. Avrupa Birliği (AB), mülteci krizini yalnızca bir güvenlik sorunu olarak değil, aynı zamanda bir insanlık meselesi olarak algılayarak buna yönelik önlemler almıştır. Diğer yandan, Türkiye bu krizi daha çok insani boyutlarıyla ele alarak “açık kapı politikası” izlemiştir. 2015 yılından itibaren Türkiye sınırlarında yeni bir güvenlik sistemi ve stratejisi benimsemiştir. Bu yeni fiziki sınır güvenlik politikaları, yerel ve bölgesel düzeyde önemli etkilere yol açmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’deki yeni sınır güvenliği anlayışının yerel, bölgesel ve küresel düzeydeki etkileri ile ele alınan sığınmacı akınının yönetimi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Sınır Güvenliği, Bölgesel Sınır Politikaları, Sınır Fiziki Güvenlik Sistemleri, Türkiye’de Sınır Güvenliği, Sığınmacı Krizi

A New Border Security Paradigm in Turkey: Migration, Security and Management

Öz

With the advancement of technology, the evolution of transportation infrastructure, and the ongoing process of globalization, substantial transformations have materialized in the border security frameworks and methodologies of nation-states in response to emerging asymmetric threats. Notably, in the aftermath of events like the September 11 attacks and the Arab Spring, the approach to border security in numerous countries, prominently the United States, has undergone a profound reconfiguration, significantly altering the paradigm of international border security. Preceding the post-Cold War era of globalization and the September 11 attacks, the conventional conception of border security predominantly revolved around customs and immigration control. Nonetheless, this trajectory shifted as policymakers began to perceive borders as potential entry points for terrorist activities. The displacement of refugees escaping the turmoil arising from the Arab Spring across North Africa and the Middle East prompted a comprehensive reconsideration of European border security, particularly in Turkey. In response, the European Union (EU), acknowledging the refugee crisis as a security concern and a humanitarian predicament, initiated measures to address it. Conversely, Turkey adopted an “open door policy,” addressing the crisis through the lens of humanitarian imperatives. However, in 2015, the Turkish government instituted a novel security framework and strategy at its borders, ushering in new physical border security measures and policies that have exerted substantive repercussions at local and regional echelons. This study seeks to scrutinize the localized, regional, and global ramifications of Turkey’s redefined border security paradigm and its management of the inflow of refugees. The examination encompasses a spectrum of themes, including border security dynamics, regional border policies, physical security systems at borders, the specific context of border security in Turkey, and the intricate interplay with the ongoing refugee crisis.

Anahtar Kelimeler

Border Security, Regional Border Policies, Border Physical Security Systems, Border Security in Turkey, Refugee Crisis

Kaynakça

• Akkaş, İ., & Laleli̇, O. (2019). Türkiye’deki kırdan kente göçün sosyal ve ekonomik nedenleri: Erzincan ili Merkez ilçesi örneği. Muhakeme Dergisi, 2(1), Article 1. https://doi.org/10.33817/muhakeme.533176
• Aras, F. Ç., & Kandemi̇r, E. (2023). An evaluation of India’s central asian policy in the context of regional interests. Bilig, 105, 159-181. https://doi.org/10.12995/bilig.10507
• Asar, A. (2006). Türk yabancılar mevzuatında yabancı ve hakları (3. Baskı). Turhan Kitabevi.
• Aydın, H. (2015, Temmuz 23). Suriye Sınırına 2 Milyarlık Proje. Milliyet https://www.milliyet.com.tr/gundem/suriye-sinirina-2-milyarlik-proje-2091340
• Başkan, B. (2022). Zorunlu göç, toplumsal cinsiyet ve mülteci kadınlar. B. Başkan & M. E. Kula (Ed.), Uluslararası Göç ve Mültecilik (s. 115-134) içinde. Ankara: Siyasal Kitabevi. Bölükbaşi, Y. Z. (2023). Milliyetçilik-Göç ilişkisi üzerine teorik bir perspektif. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(1), 44-65. https://doi.org/10.17153/oguiibf.1189787
• Canpolat, H., & Arıner, H. O. (2012). Küresel göç ve Avrupa Birliği ile Türkiye’nin göç politikalarının gelişimi. ORSAM. Castles, S., & Miller, M. J. (1998). The next waves: the globalisation of international migration. S. Castles & M. J. Miller (Ed.), The age of migration: International population movements in the modern world (s. 104-140) içinde. Macmillan Education UK. https://doi.org/10.1007/978-1-349-26846-7_5
• Demir, R. (2015, Ağustos 30). “Sınır güvenliğine 203 milyon lira aktarıldı”. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/sinir-guvenligine-203-milyon-lira-aktarildi/15996
• Duruel, M. (2017). Avrupa Birliği göç politikası ve kitlesel göç akınları karşısındaki durumu. Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 3(3), Article 3.https://doi.org/10.25272/j.2149-8539.2017.3.3.01
• Ekici, S., & Tuncel, G. (2016). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), Article 1. https://doi.org/10.20493/bt.71783
• Erçakar, M. E., & Güvenoğlu, H. (2020). TR22 bölgesinde göç olgusu ve ortanca yaşın bölge ekonomisi üzerine etkisi. EKEV Akademi Dergisi, 83, Article 83.
• European Commission. (2022). Developing a multiannual stratgic policy for European Integrated Border Management in accordance with Article 8(4) of Regulation (EU) 2019/1986 (Policy Document COM(2022)/303; s. 33). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52022DC0303
• Frontex. (2010). Ethics of border security (Frontex/64/2010; s. 67). Centre for the Study of Global Ethics. https://frontex.europa.eu/assets/Publications/Research/Ethics_of_Border_Security_Report.pdf
• Geddes, A. (2008). Borders, territory, and migration in the European Union. In Schmidtke, O., Ozcurumez, S. (Eds.) Of states, rights, and social closure. Palgrave Macmillan, New York. https://doi.org/10.1057/9780230610484_10
• Güneş, A. F. (2014). Türk Silahlı Kuvvetleri’nin görünürlüğü ve demokratik sivil kontrolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(26), Article 26.
• Karakaya, İ. (2020). Küresel terörizmle mücadele: Yerel, bölgesel ve küresel güçlerin Işid ile mücadele politikaları. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 92-108.
• Kaya, A. (2013). Sınır güvenliği paradigmalarındaki değişim ve Türkiye’nin sınır güvenliği yapısının analizi. Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, 4(2), Article 2.
• Kaya, Y. C., & Kiprizli, G. (2019). Does Democratic Peace Theory genuinely envision global peace? A critical approach. Journal International Studies, 15, 73-86. https://doi.org/10.32890/jis2019.15.5
• Koçak, O., & Gündüz, R. D. (2016). Avrupa Birliği göç politikaları ve göçmenlerin sosyal olarak içerilmelerine etkisi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 66-91. https://doi.org/10.17828/yalovasosbil.288377
• Koçak, Y., & Terzi, E. (2012). Türkiye’de göç olgusu, göç edenlerin kentlere olan etkileri ve çözüm önerileri. Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(3), 163-184.
• Laitinen, K. (2003). Geopolitics of the Northern dimension: A critical view on security borders. Geopolitics, 8(1), 20-44. https://doi.org/10.1080/714001013
• MFA. (t.y.). Almanya Federal Cumhuriyeti’nin siyasi görünümü. Türkiye Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı. Geliş tarihi 18 Ağustos 2023, gönderen https://www.mfa.gov.tr/almanya-siyasi-gorunumu.tr.mfa
• Nelson, R. O., Conley, H. A., Schaffer, T. C., Bodurian, B., Kraut, J., Cipoletti, T. J., Dukkipati, U., Walker, R. J., & Rajca, A. (2010). Border security in a time of transformation (s. 46). CSIS. https://www.csis.org/analysis/border- security-time-transformation
• Öcal, D. (2021). Ulusal göç mevzuatı bağlamında Suriyelilere yönelik eğitim ve istihdam politikalarına ilişkin bir değerlendirme [Doktora Tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Özcan, E. D. E. (2017). Çağdaş göç teorileri üzerine bir değerlendirme. İş ve Hayat, 2(4), Article 4.
• Petersen, W. (1958). A general typology of migration. American Sociological Review, 23(3), 256. https://doi.org/10.2307/2089239
• Sinha, V. N. P., & Ataullah, M. (1987). Migration: An interdisciplinary approach. Seema Publications.
• Steinmeier, F.-W., & Gabriel, S. (2016, Ağustos 26). A 10-Point plan to solve Europe’s refugee crisis. https://www.huffpost.com/entry/europe-refugee-crisis-plan_b_8042658
• Taşcı, İ. (2015, Temmuz 23). 10 soruda: Türkiye’nin sınır güvenliği sağlanabilir mi? BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/07/150723_turkiye_sinir_guvenligi_10_soru
• Tekin, F. (2014). Sınırın sosyolojisi: Ulus, devlet ve sınır insanları. Açılım Kitap.
• Tunca, H. Ö., & Karadağ, A. (2020). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılara yönelik toplumun güvenlik algısı ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 9(2), 525-554. https://doi.org/10.28956/gbd.830089
• UNDP. (2022, Temmuz 8). Yeni UNDP Raporu kalkınma kazanımlarındaki küresel gerilemeyi durdurmak için acil dayanışma çağrısında bulundu. https://www.undp.org/tr/turkiye/press-releases/yeni-undp-raporu- kalkinma-kazanimlarindaki-kuresel-gerilemeyi-durdurmak-icin-acil-dayanisma-cagrisinda-bulundu
• United Nations. (1998). Recommendations on statistics of international migration (Statistical Papers, s. 105) [Economic & Social Affairs]. https://unstats.un.org/unsd/publication/SeriesM/SeriesM_58rev1e.pdf
• Uzman, N. (2016). Türkiye’nin sınır güvenliği açısından Suriyeli sığınmacılar meselesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 5(15), Article 15.
• Yeşiltaş, M. (2015). İç savaşa komşu olmak: Türkiye’nin Suriye sınır güvenliği siyaseti (s. 40) [Analiz]. SETA. http://file.setav.org/Files/Pdf/20150827110513_sinir-guvenligi.pdf
• Yürük, E. (2021). Border security in the fertile crescent: A case study of operation euphrates shield. In D. Kumar (Ed.), International Relations and Contemporary Security Issues: Pandemic, World Order, Chinese Virus, Outer-Space, EU, Gender, Conflicts and Issue of Water (ss. 162-182). Sarup Book Publishers.
• Zhanadi̇lova, A. (2018). Farklı kuramlar çerçevesinde uluslararası göç sorunu. Muhakeme Dergisi, 1(2), 116-122. https://doi.org/10.33817/muhakeme.475073