Bir Şehir Bir Katma Değer: Almus Barajı

Yıl 2023, Sayı: Cumhuriyet Özel Sayısı, 335 - 347, 30.10.2023

Yasemin Elik

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1323243

Öz

Yaşam birimleri olarak tanımlanan şehirler; coğrafi sınırlılıklarını sahiplendikleri kadar çevreledikleri bu coğrafi alanın pekçok özelliğini topluma aktarabilen önemli oluşumlardır, toplumsal düzlemde yaratmış oldukları katma değerler yadsınamaz. Şehirlerin yarattığı katma değerlerin en önemlilerinden bir tanesi de sosyoekonomik düzeyde görülen katma değerlerdir. Bu bağlamda çalışma kapsamında şehir olarak Tokat İli seçilmiştir. Tokat İli’nin şeçilmiş olma sebebi, Almus İlçesi’de kurulmuş olan cumhuriyet dönemi önemli kazanımlarından bir tanesi olan Almus Barajı’nın il düzeyinde yarattığı sosyoekonomik katma değeri ortaya koyabilmektir. Bu katma değeri ortaya koyabilmek için Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nden elde edilen orijinal belgeler ile online platformda yer alan gazete haberleri içerik analizi yöntemi ile titizlikle incelenmiş, kendi aralarında derlenerek elde edilen değerli çıktılar okuyucuyla paylaşılmıştır. Çalışma; hem Cumhuriyet dönemi şehir tarihi çalışmalarının nicelik olarak daha az olmasından dolayı ve hem de doğrudan Almus Barajı ile ilgili yapılmış olan çalışmaların sınırlı sayıda olması sebebiyle literatürde önemli bir boşluğu doldurabilecek düzeydedir. Elde edilen sonuçlara göre Almus Barajı faaliyete geçtikten sonra; tarım, balıkçılık, istihdam ve enerji üretimi noktasında yadsınamaz düzeyde sosyoekonomik katma değer yaratmıştır. Çalışmanın literatüre sağlayacağı katkıyı artırabilmek için Almus Barajı ile ilgili sosyo ekonomik rakamsal çıktılara ulaşabilmek ve bu çıktıları ilçe ve il bazında değerlendirebilmek yapılabilecek en olağan öneridir.

Anahtar Kelimeler

Elektrik, Hidroelektrik Santral (HES), Tokat., Almus Barajı

One City One Added Value: Almus Dam

Öz

Cities defined as living units; They are important formations that can transfer to the society many features of this geographical area, which they surround as much as they own their geographical limitations, The added values that cities have created on the social area cannot be denied. One of the most important added values created by cities is the added value seen at the socioeconomic level. In this context, Tokat City was chosen as the city within the scope of the paper. The reason why Tokat was chosen is to present the socioeconomic added value created by the Almus Dam which was one of the important achievements of the republican period and which was established in the Almus District, at the city level. In order to reveal this added value, the original documents obtained from the Republic Archives of the Prime Ministry and the newspaper news on the online platform were studiously examined with the content analysis method, and the valuable outputs obtained by compiling among themselves were shared with the reader. Paper is at a level that can fill an important gap in the literature, both due to the fact that the studies on the city history of the Republican period are less in quantity and because of the limited number of studies directly related to the Almus Dam. According to the results obtained, after the Almus Dam enter into service; ıt has created an undeniable socio-economic added value in agriculture, fishery industry, employment and energy production. In order to increase the contribution of the paper to the literature, it is the most usual suggestion to reach the socio-economic numerical outputs related to the Almus Dam and to evaluate these outputs on the level of district and city

Anahtar Kelimeler

Almus Dam, Electricity, Hydroelectic Power Station (HPP), Tokat

Kaynakça

• Açıkel, A. (2012). Tokat / Fizikî yapı ve nüfus, ekonomik ve kültürel yapı, idarî yapı. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde, (V. 41, s. 219-223). Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) Yayınları.
• Akalın, Ş. H. (2010). Türkçe sözlük (11. baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Balcı, A. (2021). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi.
• Directorate of State Archives Republic Archives (Istanbul) (BCA). (31.05.1920). Institution: 30-18-1-1 / Kararlar Daire Başkanlığı (1920 – 1928), Location Info: 1-2-4, Attached File: 73 – 4.
• BCA. (07.10.1968). Institution: 30-1-0-0 / Prime Ministry Directorate of Private Secretariat, Location Info: 16-90-8, File Annex: A6.
• Bilgen Ç. (2014). Erken Cumhuriyet Dönemi’ ne ait bir kitap taslağı: Tokat kent tarihi çalışmaları / Tokat Müzesi örneği (Tez No. 355992) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Buhan, E., Aydın, M., Akın, Ş. ve Dal, T. (2016). Almus Baraj Gölünde yaşayan 9 balık türünün boy-ağırlık ilişkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(2), s. 48-55. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2080207.
• CNNTÜRK.com (2021, 23 November). Almus’ta yılda 6 bin 660 ton alabalık ve somon üretimi. https://www.cnnturk.com/ekonomi/almusta-yilda-6-bin-660-ton-alabalik-ve-somon-uretimi.
• Dicle, M. Oral, E. ve Şen H. (2018). Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Almus İlçe raporu. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı.
• Enerji Magazin (2016, 14 May). EÜAŞ’a ait 5 HES daha özelleştiriliyor. http://enerjimagazin.com/haber-4607- EUASa-Ait-Bes-HES-Daha-Ozellestiriliyor.html.
• Ergenç, Ö. (1988). Şehir tarihi araştırmaları hakkında bazı düşünceler. Belleten, 52(203), s. 667-684. https://belleten.gov.tr/tam-metin-pdf/2038/tur.
• İllere göre DSİ tarafından inşa edilen hidroelektrik santraller, 1955-2021, https://www.google.com/search? q=4.3.%C4%B0llere+G%C3%B6re+DS%C4%B0+Taraf%C4%B1ndan+%C4%B0n%C5%9Fa+Edilen+Hidroelektrik+Sant raller%2C+1955-2021
• Karcı, B. (2019). Demokrat Parti Dönemi’ nde Tokat (1950 – 1960) (Tez No. 597804) [Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kızılırmak, Z. (2021). Köklüce Hidroelektrik Santralinin Niksar’ın enerji ihtiyacını karşılamadaki rolü. Türk Hidrolik Dergisi, 5(1), 66-72. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1488660.
• Koçak, İ. ve Boran, K. (2019). Türkiye’deki illerin elektrik tüketim etkinliklerinin veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. Politeknik Dergisi 22(2), s. 351-365.
• Küçükaşcı, M. S. (2010). Şehir. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde, (V. 38, s. 441-446). TDV Yayınları.
• Nufusu.com (2023, 7 May). Tokat ilçeleri nüfusu. https://www.nufusu.com/ilceleri/tokat-ilceleri-nufusu.
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi ders notları. (2023, 18 May). https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/asli.ulke/70344/3.hafta.ppt.
• Özer, İ. (2016). Türkiye şehir tarihi araştırmaları: Tokat (1923 – 1950). Gece Yayınevi.
• Özçağlar, A. (1988). Kazova’da zirai faaliyetlerin gelişimi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Dergisi 32(1- 2), s. 307-318. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dtcfdergisi/issue/66753/1043875.
• Seçgin, N. (2012). Tokat / Mimari. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde, (V. 41, s. 223-226). Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) Yayınları.
• Şaşmaz, M. (2014). Türkiye’nin idari taksimatı (1920 – 2013) / Volume: XIV. Türk Tarih Kurumu.
• TBMM Zabıt Ceridesi. (4. III. 1954 Perşembe). Yeniden 10 kaza kurulması hakkında Kanun lâyihası. Devre: IX, Volume: 29, İçtima: 4. https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d09/c029/tbmm09029057.pdf.
• Topçu, A., Pulatsü S. ve Kaya, D. (2017). Almus Baraj Gölü (Tokat)’nde kafeslerde Gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğinin sedimentten fosfor salınımına etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), s. 295- 302. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/418631.
• Topgül, S. (2015). İşsizlik için bir çözüm: Yeşil işler ve yeşil istihdam Tokat örneği. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1334-1348. file:///C:/Users/lenovo/Downloads/3405-Article%20Text-11105-3-10-20151126.pdf.
• Tuncel, M. (2012). Tokat / Bugünkü Tokat. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde, (V. 41, s. 226-227). Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2023, 7 May). Nüfus ve Demografi. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese- Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2022-49685.
• Uğur, Y. (2005). Şehir Tarihi ve Türkiye’de Şehir Tarihçiliği: Yaklaşımlar, Konular ve Kaynaklar. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 3(6), s. 9-26. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/654620.
• Üzen, İ. (2010). Cumhuriyet döneminde Tokat’ın maruz kaldığı seller (1934 – 1949). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), s. 299-318. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/113315.
• Yaraş, E. (2019). Atatürk Üniversitesi açıköğretim fakültesi sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Yılmaz, S. ve Suiçmez, M. (2010). Almus baraj gölü (Tokat)’nde yaşayan alburnus chalcoides populasyonunda yaş tayini ve büyüme. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 1(2), s. 7-20. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/207041.