Türkiye-ABD İlişkilerinde Suriye: Güvenlik, Terör ve Stratejik İkilemler

Yıl 2024, Sayı: 65, 65 - 75, 30.09.2024

Veysel Babahanoğlu

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1518264

Öz

Türkiye ve ABD ilişkileri tarihsel olarak dönemsel gelişmelerin etkisinde kalmakta, zaman zaman güçlü ya da kırılgan bir hal alabilmektedir. Bu bağlamda olmak üzere, Türkiye ve ABD ilişkileri, Suriye’nin kuzeyinde PKK/PYD/YPG’nin varlığı ve ABD’nin bu gruplara desteği nedeniyle derin bir krize sürüklenmiştir. Türkiye, PYD/YPG’yi PKK’nın bir uzantısı olarak görmekte ve ulusal güvenliğine doğrudan bir tehdit olarak değerlendirmektedir. ABD ise bu grubu ismini SDG değiştirterek DEAŞ’a karşı en etkili kara gücü diye nitelendirerek desteklemektedir. Bu durum, iki NATO müttefiki arasındaki ilişkilere zarar vermiş, diplomatik krizlere ve bölgesel stratejik uyumsuzluklara yol açmıştır. Türkiye’nin sınır ötesi operasyonları ve ABD’nin PYD/YPG’ye verdiği destek, iki devletin ortak çıkarlarını gölgeleyen en önemli gerilim noktalarıdır. Bu zorluklara rağmen Türkiye ve ABD, terörle mücadelede ve bölgesel güvenlik konularında ortak çıkarlarını koruma potansiyeline sahiptir. Bu çalışma Türkiye’nin Suriye politikalarının, ABD’nin PYD/YPG’ye desteğiyle nasıl şekillendiğini ve bu bağlamda yaşanan gerilimlerin iki ülkenin stratejik hedeflerine nasıl etki ettiğini analiz etmektedir. Türkiye’nin ulusal güvenlik stratejileri ve ABD ile olan işbirliği dinamikleri, diplomatik müzakereler ve stratejik işbirliği mekanizmaları ile yeniden şekillendirilebilir niteliktedir. Bu çerçevede, ilişkilerin daha yapıcı bir zeminde ilerleyebilmesi her iki tarafın da karşılıklı anlayış ve esneklik içinde hareket etmesi ile mümkün olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, ABD, Suriye, Askeri Operasyonlar, PKK/PYD/YPG

Teşekkür

Değerli Editör ekibine ve hakem hocalara katkılarından ötürü teşekkür ederim.

Syria in Turkey-US Relations: Security, Terror and Strategic Dilemmas

Öz

Turkey-US relations have historically been influenced by periodic developments, sometimes becoming strong or fragile. In this context, the relations between Turkey and the US have been deeply affected by the presence of the PKK/PYD/YPG in northern Syria and the US support for these groups. Turkey considers the PYD/YPG as an extension of the PKK and perceives it as a direct threat to its national security. On the other hand, the US supports this group by renaming it the Syrian Democratic Forces (SDF) and describing it as the most effective ground force against DAESH. This situation has damaged the relationship between the two NATO allies, leading to diplomatic crises and regional strategic misalignments. Turkey’s cross-border operations and the US support for the PYD/YPG are the most significant points of tension overshadowing the common interests of the two countries. Despite these challenges, Turkey and the US have the potential to protect their common interests in counter-terrorism and regional security matters. This study analyzes how Turkey’s policies in Syria have been shaped by the US support for the PYD/YPG and how the tensions in this context have affected the strategic goals of both countries. Turkey’s national security strategies and its cooperation dynamics with the US can be reshaped through diplomatic negotiations and strategic cooperation mechanisms. In this framework, the advancement of relations on a more constructive basis will be possible if both sides act with mutual understanding and flexibility.

Anahtar Kelimeler

Turkey, US, Syria, Military Operations, PKK/PYD/YPG

Kaynakça

• Acar, H. & Pekcandanoğlu, M. (2022). Turkey’s experience in international military operations and military capacity in fighting terrorism. Tarsus University Journal of The Faculty of Economics and Administrative Sciences, 3(1), 80-101.
• Acet İnce, G. S. (2020). Euphrates shield, olive branch and peace spring operations in the context of international law. Malatya Turgut Ozal University Journal of Business and Administrative Sciences, 1(1), 65-92.
• Acun, C. & Keskin, B. (2017). PKK’nın kuzey Suriye örgütlenmesi PYD-YPG. Seta Publishing.
• Altun, T. (2024). Türkiye ile ABD arasında Ankara’da terörle mücadele istişareleri yapıldı. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/turkiye-ile-abd-arasinda-ankarada-terorle-mucadele-istisareleri- yapildi/3199467#.
• Atmaca, A.Ö. (2016). ABD’nin hakikat ötesi başkanı: Donald Trump. The Turkish Yearbook of International Relations, (47), 105-111.
• Babahanoğlu, V. & Örselli, E. (2022). Küresel jeopolitik 21. yüzyılda dönüşen dünya değişen Türkiye. Dora Publishing.
• Babahanoğlu, V. (2023). The Syrian crisis and foreign policy: Variable relations between Turkey and Russia. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, (59), 407-421.
• Baharçiçek, A. & Ağır, O. (2020). Türkiye-Rusya ilişkilerinin Suriye krizi bağlamında değerlendirilmesi. Analytical Politics, 1(2), 1-19.
• Bayraktar, B. (2019). Olive Branch Operation in Afrin and its impact on Syrian war. Bilge Strateji, 11(20), 51-66.
• Demirkol, F. (2020). Operation Peace Spring in context of public diplomacy. Bartın University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 11(21), 72-87.
• Deniz, T. (2013). Syria’s position, USA - Russia and Turkey’s attitude. Marmara Geographical Review, (27), 314- 332.
• Doğan, Z. (2019). Main dynamics of Turkey-US relationship and strategic alliance aspect. Kahramanmaraş Sütçü İmam University Faculty of Economics and Administrative Sciences Journal, 9(2), 133-156.
• Ekşi, M. (2017). The Syrian crisis as a proxy war and the return of the realist great power politics. Journal of Crises and Political Research, 1(2), 106-129.
• Ertem, H. S. (2024). The surrogate war and patron-client relationship in ınternational relations: The USA- PYD/YPG cooperation as a sample case. The Journal of Humanity and Society, 14(1), 115-138.
• Kadıoğlu, İ. A. (2020). The Syrian civil war and Turkey: Conflict, security and refugees. OPUS International Journal of Society Researches, 16(19), 2179-2213.
• Korkmaz, K. (2022). 2011 Arap Baharı sonrası ABD’nin Suriye politikası ve stratejisi. In C. D. İpek (Ed.), Suriye krizi: Bölgesel dinamikler ve küresel yansımalar, (pp. 313-331), Tasav Publishing.
• Köylü, M. (2018). Syrıa, PYD / YPG structures and Operation of Olive Branch. ASSAM International Refereed Journal, (11), 70-86.
• Kurt, V. (2017). Türkiye’nin İdlib Operasyonu ve stratejik hedefler. https://www.setav.org/turkiyenin-idlib- operasyonu-ve-stratejik-hedefler/.
• Küntay, İ. B. (2021). Transforming parameters in Turkish-American relations. Third Sector Social Economic Review, 56(2), 579-597.
• Lawson, F. H. (2014). Syria’s mutating civil war and its impact on Turkey, Iraq and Iran. International Affairs (Royal Institute of International Affairs 1944-), 90(6), 1351–1365.
• Oğuz, Ş. & Çelik, K. E. (2018). Conflict in Syria: Is it proxy warfare?. Journal of Crises and Political Research, 2(2), 44-69.
• Orhan, O. (2016). Fırat Kalkanı hedefler, fırsatlar ve riskler. Ortadoğu Analiz, 8(7), 10-13.
• Özalp, M. (2018). Operation Euophrate Shield of Turkey in Syria. Bartın University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 9(18), 169-186.
• Özcan, M. (2019). Türkiye’nin güvenlik anlayışındaki değişim ve Fırat’ın doğusu. İNSAMER Analiz. https://www.insamer.com/tr/uploads/pdf/etkinlik-turkiye-nin-guvenlik-anlayisindaki-degisim-ve-firat-in- dogusu.pdf.
• Özçelik, N. & Acun, C. (2018). Terörle mücadelede yeni safha: Zeytin Dalı Harekatı. Seta Publishing.
• Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs (2024). Relations between Türkiye-Syria. https://www.mfa.gov.tr/relations-between-turkiye%e2%80%93syria.en.mfa.
• Sanyürek, M. B. & Kocatepe, Ö. F. (2022). El-Kaide’den türeyen ve Suriye krizine etki eden iki terör örgütü: DEAŞ ve El-Nusra. In C. D. İpek (Ed.), Suriye krizi: Bölgesel dinamikler ve küresel yansımalar, (pp. 107-135), Tasav Publishing.
• Şenyurt, S. E. (2024). Türkiye and US relations in the context of the Syrian civil war. Eurasian Journal of Social and Economic Research (EJSER), 11(1), 354-378.
• Taşdemir, F. and Özer, A. (2017). The Operation Euphrates Shield from the perspective of use of force law. The Academic Elegance, 4(7), 53-70.
• Telci, İ. N. & Acar, I. (2023). ABD’nin Suriye politikası: Çekimser müdahalecilik ve dönüşen angajmanlar. In A. Uysal, O. Orhan & S. Bulut (Eds.), Suriye krizinin doğuşu ve dönüşümü: Bölgesel ve küresel aktörler (pp. 199-221), Ortadoğu Publishing.
• TRT Haber (2024). Cumhurbaşkanı Erdoğan: Teröristan kurulmasına izin vermeyeceğiz. https://www.trthaber.com/haber/gundem/cumhurbaskani-erdogan-teroristan-kurulmasina-izin- vermeyecegiz-860880.html.
• Ulutaş, U., Kanat, K. B. & Acun, C. (2015). Sınırları aşan kriz Suriye. Seta Publishing.
• Yeltin, H. (2018). An example of seeking safety for Turkey against Syria crisis: Operation Euphrates Shield. Econder International Academic Journal, 2(2), 200-214.
• Yılmaz, M. E. (2014). How can peace be established in Syria?. NEU Journal of Social Sciences, 7(2), 177-200.