Extraordinary Situations in Democracies: The Case of Van/Edremit Municipality

Year 2025, Issue: Van Gölü Havzası Özel Sayısı, 1 - 19, 30.10.2025

Atıf Çiçekli

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1660500

Abstract

This study analyzes the impact of crises and states of exception on political systems. Examining the reciprocal relationship and alignment between universal natural laws and social structures, the research employs thermodynamic principles to explain the inevitable nature of crises, their place within social structures, and their effects. From the perspective of political systems, crises represent periods in which democratic order is tested, exceptional governance mechanisms are activated, and sovereignty is redefined. In this context, the study theoretically discusses the limits of sovereignty and the fragile points of democracy based on Carl Schmitt’s concept of the "state of exception." Agamben’s warning about the transformation of states of exception into a permanent mechanism in modern governance and Tilly’s views on the reversibility of democratization processes contribute to the theoretical framework regarding how state authority is reshaped during crises.
The study examines the place of exceptional circumstances within democracy and their impact on its continuity from a theoretical perspective, while also investigating how this phenomenon materializes in practice through a case study of Edremit district. A field study was conducted in Van’s Edremit district, where survey data were collected to understand the impact of trustee administration on the local population. The findings reveal the effects of trustee appointments on public services, political participation, and local democracy. The perception of trustee governance varies depending on socioeconomic status, age, and gender. While individuals with higher socioeconomic status tend to view trustee governance more favorably, lower-income groups exhibit a more critical stance due to ideological and political concerns. This study provides a framework for understanding the effects of states of exception on democracy by examining crisis management and the formation of public perception from both theoretical and practical perspectives.

Keywords

Democracy , Extraordinary Situations , Trustee , Crisis

Demokrasilerde Sıra dışı Haller: Van/Edremit Belediyesi Örneği

Abstract

Bu çalışma, kriz olgusu ve istisnai durumların siyasal sistemler üzerindeki etkisini analiz etmektedir. Evrensel doğa yasaları ile toplumsal yapılar arasındaki karşılıklı ilişkiyi ve uyumu inceleyen araştırma, termonidamik yasaları kullanarak krizlerin kaçınılmaz doğasını, toplumsal yapılar içindeki yerini ve etkilerini açıklamaktadır. Siyasal sistemler açısından krizler, demokratik düzenin sınandığı, olağanüstü yönetim biçimlerinin devreye girdiği ve egemenliğin yeniden tanımlandığı dönemlerdir. Bu bağlamda, çalışma Carl Schmitt’in "istisnai durum" kavramını temel alarak egemenliğin sınırlarını ve demokrasinin kırılgan noktalarını teorik düzlemde tartışmaktadır. Agamben’in istisnai hallerin modern yönetimlerde kalıcı bir mekanizmaya dönüşebileceği uyarısı ve Tilly’nin demokratikleşme süreçlerinin geri çevrilebilirliği üzerine görüşleri, kriz anlarında devletin otoriteyi nasıl şekillendirdiğine dair teorik çerçevenin oluşturulmasına katkı sunmaktadır.
Çalışmada, sıra dışı hallerin demokrasi içindeki yeri ve demokrasinin sürekliliği üzerindeki etkileri teorik olarak ele alınmış, bu durumun pratikte nasıl şekillendiği ise Edremit ilçesi özelinde incelenmiştir. Van Edremit ilçesinde gerçekleştirilen saha çalışmasında kayyım yönetiminin yerel halk üzerindeki etkisini anlamak amacıyla anket yöntemi kullanılarak veriler toplanmıştır. Bulgular, kayyım atamalarının kamu hizmetleri, siyasal katılım ve yerel demokrasi üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır. Kayyım uygulamalarına yönelik algının sosyo-ekonomik statü, yaş ve cinsiyet değişkenlerine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Yüksek sosyo-ekonomik statüye sahip bireyler kayyım yönetimini daha olumlu değerlendirirken, düşük gelir gruplarında ideolojik ve siyasi kaygılar nedeniyle daha eleştirel bir tutum gözlemlenmiştir. Bu çalışma, istisnai durumların demokrasiye etkisini teorik ve pratik boyutlarıyla ele alarak, kriz yönetimi ve toplumsal algının nasıl şekillendiğini anlamaya yönelik bir çerçeve sunmaktadır.

Keywords

Demokrasi , Sıra dışı Haller , Kayyım , Kriz

References

• Agamben, G. (2018). İstisna hali. (K. Atakay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Aristoteles. (2007). Politika (Ö. Gökçay & E. Ağaoğlu, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Boltzmann, L. (2005). Gaz molekülleri arasında ısı dengesi üzerine ek çalışmalar (E. Özgün, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., ve Çakmak, E. K. (2022). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Clausius, R. (2004). Isının hareket gücü ve ısı yasaları üzerine (M. Demirel, Çev.). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Çiçekli, A. (2020). Bir yönetim modeli ve uygulama biçimi olarak kayyımlık idaresi üzerine bir araştırma: Van/Edremit Belediyesi örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gell-Mann, M. (2001). Quark ve jaguar: Basit ile karmaşık arasında maceralar. İstanbul: Nobel Yayınevi.
• Karasar, N. (2022). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sartori, G. (2014). Demokrasi teorisine geri dönüş. (T. Karamustafaoğlu & M. Turhan, Çev.). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Schmitt, C. (2018). Siyasal kavramı. (E. Göztepe, Çev.). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Schmitt, C. (2017). Parlamenter demokrasinin krizi. (A. E. Zeybekoğlu, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Schmitt, C. (2016). Siyasi ilahiyat. (A. E. Zeybekoğlu, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Tan, T. (1966). 1958 Fransız Anayasası'nın 16. maddesi ve bazı hukuki problemler. AÜSBFD, 21(4), 299-318.
• Tilly, C. (2014). Demokrasi. (E. Arıcan, Çev.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Tuğrul, S. (2017). OHAL ve istisnai durum. http://m.bianet.org/bianet/siyaset/186596-ohal-ve-istisnai-durum adresinden 04.02.2025 tarihinde edinilmiştir.
• Vergin, N. (2017). Siyasetin sosyolojisi. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
• Weick, K. E. (2002). Kuruluşlarda anlamlandırmanın çöküşü: Mann Gulch Felaketi üzerine incelemeler. Ankara: Anı.Yayıncılık.