Multi-Platform Narrative in Digital Children’s Literature: Intermedial Transformation in the Case of Keloğlan

Year 2025, Issue: 69, 132 - 147, 01.10.2025

Recai Bazancir

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1672340

Abstract

This study examines the transformation of Keloğlan, a prominent character in Turkish folk narratives, through the lens of transmedia storytelling within electronic-digital children’s literature. From comic books and 1970s films featuring Rüştü Asyalı to today’s YouTube-based animated series, Keloğlan has undergone a significant media evolution. Digitalization has diversified the character’s narrative formats and platforms, including mobile applications, digital games, and interactive online content. This transformation reflects not only the changing dynamics of storytelling but also new pedagogical and cultural potentials in digital cultural transmission. The research analyzes the presentation of Keloğlan across these platforms, focusing on narrative continuity, character stability, cultural value transmission, and audience interaction. Additionally, Nasreddin Hoca, another iconic folk figure, is briefly considered for comparative purposes to reveal shared strategies and differences in digital adaptation. The study ultimately aims to offer a conceptual understanding of how folk narratives are reshaped and reimagined within the digital media ecosystem.

Keywords

Keloğlan , Electronic Children’s Literature , Multi-Platform Storytelling , İntermediality , Digital Cultural Heritage

Elektronik-Dijital Çocuk Edebiyatında Çoklu Mecra Anlatımı: Keloğlan Örneği Üzerinden Medyalararası Dönüşüm

Abstract

Dijitalleşme süreci, halk anlatıları ve geleneksel çocuk kahramanları üzerinde önemli dönüşümlere yol açmaktadır. Edebi yapıların üretim, sunum ve dolaşım biçimleri yeniden şekillenmekte; bu durum, halk edebiyatı karakterlerinden biri olan Keloğlan’ın dijital kültüre adapte olmasını zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, Keloğlan karakterinin çizgi romanlardan başlayarak, 1970’li yıllarda Rüştü Asyalı tarafından canlandırılan sinema filmlerine, oradan da günümüz YouTube platformundaki dijital animasyon dizilerine uzanan medyalararası dönüşümü çoklu mecra anlatımı bağlamında değerlendirilmiştir. Keloğlan karakteri, dijitalleşme süreciyle birlikte yalnızca anlatısal formda değil, temsil edildiği mecra türleri bakımından da çeşitlenmiş; çizgi filmler, mobil uygulamalar, dijital oyunlar ve çevrimiçi etkileşimli içeriklerle yeniden yapılandırılmıştır. Bu dönüşüm, çocuk edebiyatının dijital çağdaki yeni formlarına ve bu formların pedagojik işlevlerine dair önemli veriler sunmaktadır. Çalışma kapsamında, Keloğlan anlatılarının farklı dijital ortamlardaki sunumları; anlatı sürekliliği, karakter istikrarı, kültürel değer aktarımı ve çocuk kullanıcılarla kurulan etkileşim düzeyi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ayrıca, benzer bir işlevi üstlenen Nasreddin Hoca karakterinin dijital anlatılardaki varlığına da karşılaştırmalı olarak yer verilmiş; iki karakterin dijital temsilleri arasındaki kurgu farklılıkları ve ortak anlatı stratejileri ortaya konulmuştur. Bu bağlamda çalışma, çoklu mecra yaklaşımı ile elektronik halk anlatılarının birleşiminde ortaya çıkan yeni anlatı evrenlerine dair kavramsal bir çözümleme sunmaktadır.

Keywords

Keloğlan , Elektronik Çocuk Edebiyatı , Çoklu Mecra Anlatımı , Medyalararasılık , Dijital Kültürel Miras

References

• Akberoğlu, (1996). H. İ. Nasreddin Hoca'nın Devamcısı. Millî Folklor, 4(31), 13-14.
• Aktulum, K. (2013). Folklor ve metinlerarasılık. Çizgi Kitabevi.
• Alangu, T. (2009). Keloğlan masalları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aldemir, A. (2023).Experienceart in thedigitalage: superficialization, loss of meaningandınstagram. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 65, 36-50.
• Alptekin, A. B. ve Sakaoğlu, S. (2009). Nasreddin Hoca. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Aslan,F. (2011). Sanal kültür ortamında güncellenen Nasreddin Hoca fıkraları. TurkishStudies, 6(4), ss. 39-60.
• Aydın, B. (2002). Mizah yaratma eyleminde Nasrettin Hoca. Millî Folklor, 7(55), 5-30.
• Aziz, A. (1985). Radyo ve televizyona giriş. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
• Buckingham, D. (2007). Beyond Technology: Children’s Learning in the Age of Digital Culture. Cambridge: Polity
• Cerit, E., veGökçearslan, A. (2016). Türkiye’de yayınlanan Türk masal kitaplarının grafik tasarım öğeleri açısından incelenmesi: Keloğlan masalları örneği. Sanat ve Tasarım Dergisi, 6 (6), 49–73.
• Chen, S-H.,&Weng, L.-J, and Su, Y.-J.and Su, W, H.-M. (2003). Development of a Chineseınternetaddictionscaleandıtspsychometricstudy. ChineseJournal of Psychology,45(3), 279-294.
• Çetin, İ. (1999). Türkiye'de Nasreddin Hoca konulu çalışmalar. Millî Folklor, 4(31-32), 32-36. Doğan, Â. ve Göker, G. (2012). Tematik televizyon ve çocuk: İlköğretim öğrencilerinin televizyon izleme alışkanlıkları. Millî Eğitim, 41(194), 5-30.
• EBA (2024). Eğitim Bilişim Ağı – Millî Eğitim Bakanlığı. https://www.eba.gov.tr
• Eker, G. Ö. (2009). İnsan kültür mizah, Grafiker Yayınları.
• Emir, S. (1980). Keloğlan uzayda. Remzi Kitabevi.
• Epic! (2024). Digital library for kids. https://www.getepic.com
• Erbay, F. (2023). Nasreddin Hoca fıkralarında Türk oto-stereotipi: BY7297 Numaralı Yazma Eser Örneği. Millî Folklor, 18(138), 45- 49.
• Ergun, P. (2005). Altay destanlarında ve Anadolu Türk masallarında Tastarakay-Keloğlan. Millî Folklor, 67, 87–94.
• Ertem, İ. (2010). Theeffect of electronicstorybooks on strugglingfourth-graders’ readingcomprehension. TheTurkish Online Journal of EducationalTechnology, 9(4), 140-155.
• Ertem, İ. S. (2013). Exploringtherole of digitalchildren’sliterature in thetechnology-basedliteracyınstruction. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları/Research in Reading WritingInstruction, 1(2) 102-108.
• Eskin, Ş. (2022). Nasreddin Hocanın dirilişi: Baha Tevfik ile Ahmet Nebil’inyayımlanmamış bir oyunu. Millî Folklor, 17(36), 36- 39.
• Gee, J. P. (2007). What Video Games Have to Teach Us About Learning and Literacy. New York: Palgrave Macmillan.
• Google Read Along (2024). Interactive reading app for children. https://readalong.google
• Hayles, N. K. (2010). Electronic literature: newhorizonsfortheliterary.
• Houston, C. (2011). Digitalbooksfordigitalnatives.children&libraries.TheJournal of theAssociationfor Library Service toChildren, 9(3), 39-42.
• Jenkins, H. (2006). Convergenceculture: whereoldandnewmediacollide. NYU Press.
• Kayaoğlu, E. (2016). Edebiyat ve film: edebiyat bilimi yaklaşımıyla film çözümlemesine giriş. Hiperlink.
• Kenrick, J. (2008). Musical teatre: a history. Te Continuum International PublisingInc.
• Kinder, M. (1991). Playing with Power in Movies, Television, and Video Games: From Muppet Babies to Teenage Mutant Ninja Turtles. Berkeley: University of California Press.
• Kirschenbaum, M. G. (2008).Mechanisms: newmediaandtheforensicımagination. MIT Press.
• Konstantın, G. H. (1997). Nasreddin Hoca üzerine 18 Kırgız fıkrası" Millî Folklor, 5(33), 69-73.
• Kojima, M. (1994). Nasreddin Hoca ile Japonya'daki Ikkyu'nunkarşılaştırılması. Millî Folklor, 3(22),53-55.
• Köprülü, M. F. (1918). Nasreddin Hoca. Kanaat Kütüphanesi
• Manovich, L. (2001). Thelanguage of newmedia. The MIT Press.
• Marshall, P. D. (2014). Celebrity and Power: Fame in Contemporary Culture. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Matthew, K. (1997). Comparison of ınfluence of ınteractive cd-rom storybooks”. Journal of Research on Computing in Education, 9(3), 263-276.
• Meckey, M. (1994). Thenewbasics: learningtoread in a multi-mediaworld, English in Education.
• Mellinkoff, R. (1973). Ridingbackwards: Theme of humiliationandsymbol of evil, Viator, (4).
• Moody, A. (2010). Using electronicbooks in theclassroomtoenhanceemergentliteracyskills in youngchildren. Journal of LiteracyandTechnology, 11(4), 22-52
• Nutku, Ö. (2001). Dram sanatı. İstanbul.
• Oğuz, M. Ö. (2001). Küreselleşme ve ulusal kalıt kavramları arasında Türk halkbilimi, Millî Folklor, sayı. 50.
• Özbek, A. (1990). Bir eğitimci olarak Nasreddin Hoca. Esra Matbaacılık.
• Özdemir, N. (2008). Kültürel ekonomik imge olarak Nasreddin Hoca. Millî Folklor, 10(779, 11-20
• Özdemir N. (2009). Sanal kültür ortamında Nasreddin Hoca,21. Yüzyılı Nasreddin Hoca ile Anlamak, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Pearman,C.J.,&Lefever-Davis, S. (2006).Supportingtheessentialelementswith CD-ROM storybooks. Reading Horizons, 46(4),301-313.
• Postman, N. (1994). The Disappearance of Childhood. New York: Vintage Books.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun yok oluşu. (Kemal İnal Çev.). İmge.
• Postman, N. (2004). Televizyon öldüren eğlence. Ayrıntı.
• Pratten, R. (2011).Gettingstarted in transmediastorytelling. Erişim Adresi: https://www.academia.edu/15043050/Getting_Started_in_Transmedia_Storytelling_2nd_Edition
• Rettberg, S. (2019). Electronic literature. PolityPress.
• Ryan, M. L. (2015). Narrative as virtualreality 2: revisitingımmersionandınteractivity in literatureandelectronicmedia. Johns Hopkins UniversityPress.
• Sakaoğlu, S. (1999). Nasreddin Hoca'nın çocukluk dönemiyle ilgili fıkralar onun mudur?Dr. Hadiye Tuncer'e Armağan,199-206.
• Solmaz, E. (2016). Özbek mizahında Nasreddin Hoca algısı. Motif Academy Journal, 9(18), 229-238
• Solmaz, E. (2018). Özbek kültüründe doğum ile ilgili pratikler. Folklor Akademi Dergisi, 127- 136.
• Scolari, C. (2009). Transmedia Storytelling: Implicit Consumers, Narrative Worlds, and Branding in Contemporary Media Production. International Journal of Communication, 3, 586–606.
• Şenocak, E., ve Özmen, F. (2022). Suç ve ceza kavramları bağlamında Nasreddin Hoca fıkralarının tahlili. Millî Folklor, 34(17), 34.
• Şimşek, T. (2014). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı. Grafiker Yayınları.
• Tatcı, M. (1995). Nasreddin Hoca’dan iktibaslar ve Hoca’nın ahlakçılığı, Edebiyattan İçeri Dini Tasavvufi Türk Edebiyatı Üzerine Yazılar, Akçağ Yayınları.
• Unsworth, L. (2003).ReframingresearchandliteracypedagogyrelatingtoCD narratives: addressingradicalchange in digitalageliteratureforchildren. Issue in EducationalResearch, 13(2),55-70.
• Uysal, M. (2004). Nasreddin Hoca'dan fıkralar ve öğütler. Uysal Yayınevi.
• Wardrip-F.N.,&Montfort, N. (2003). Thenewmediareader. MIT Press.
• Wattpad Kids (2024). Children’s storytelling platform. https://www.wattpad.com/kids
• Yıldırım, D. (1997). Sözel eleştiri türü ve "Nasreddin Hoca bildirileri" üzerine birkaç söz. Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Yücel, A. (1997). Nasreddin Hoca ve hoşgörü üzerine. Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Zipes, J. (2009). Relentlessprogress: thereconfiguration of children’sliterature, fairytales, andstorytelling. Routledge.
• URL 1: TRT Çocuk. (2021, 25 Aralık). Keloğlan – Dev Robot [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=VUuk0OkyA_U
• URL 2: TRT Çocuk. (19 Kas 2014). Keloğlan – Uzaylılar [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=5tPYy5VX6J0
• URL 3: “Dijital”. (2024). Merriam Webster Dictionary. Erişim Adresi: https://www.merriam-webster.com/dictionary/digital
• URL 4: “Dijital”. (2024). Technopedia,. Erişim Adresi https://www.techopedia.com/definition/604/digital-definition
• URL 5: “Dijitalleşme”. (2024). Cambridge Dictionary. Erişim Adresi: https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/digital