Çift-Melez F1 Döl Kuşağında Lif Kalite Özelliklerinin Genetik Yapısının Belirlenmesi

Year 2014, , 290 - 299, 30.09.2014

Remzi Ekinci , Oktay Gençer

https://doi.org/10.29133/yyutbd.236257

Cited By: 2

Abstract

Bu çalışma, dört adet G. hirsutum L. ve bir adet G. barbadense L. pamuk türlerine ilişkin toplam altı genotipin, çift-melez ıslah yöntemi uyarınca, kırk beş adet çift-melez F₁ döl kuşağından oluşturulan popülasyonda, lif kalite özelliklerine (lif uzunluğu, lif inceliği, lif kopma dayanıklılığı, kısa lif oranı ve iplik olabilirlik indeksi) ilişkin genetik yapıyı belirleyebilmek; incelenen özellikler yönünden uygun anaçları ve melez kombinasyonları belirleyebilmek; ileride bu konuda yapılabilecek ıslah çalışmalarına yardımcı olabilmek amacıyla 2008-2010 yıllarında, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü deneme alanlarında yürütülmüştür. Çalışmada, oluşturulan popülasyonda incelenen lif uzunluğu ve lif inceliği özelliklerinin yönetiminde, eklemeli ve epistatik (eklemelixeklemeli, eklemelixdominant); lif kopma dayanıklılığı ve kısa lif oranı özelliklerinin yönetiminde, eklemeli, dominant ve epistatik (dominantxdominant ve eklemelixeklemelixeklemeli); iplik olabilirlik indeksi özelliğinin yönetiminde, eklemeli, dominant ve epistatik (eklemelixdominant) gen etkilerinin etkin olduğu saptanmıştır. Lif uzunluğu, kısa lif oranı ve iplik olabilirlik indeksi özellikleri yönünden Delcerro ve Giza-75; lif inceliği özelliği yönünden Nazilli-84S, Delcerro ve Giza-75; lif kopma dayanıklılığı özelliği yönünden Paum-15, Stoneville-468, Delcerro ve Giza-75 genotiplerin, söz konusu özelliklerin geliştirilmesi için pamuk ıslah çalışmalarında anaç olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Pamuk, Çift-melez, Kalıtım, Epistatik etki, Lif kalite özellikleri

Determination of Genetic Structure of Fiber Quality Traits in Double Cross F1 Generation

Abstract

The aim of the study was to determine the genetic structure of fiber quality traits in the population created from forty five double cross F₁ generation, using the double cross breeding method; to determine the suitable parents according to the fiber quality traits and cross combinations for six genotypes of cotton varieties, five G. hirsutum L. and one G. barbadense L. This study was carried out in 2008-2010 at the trial area of the GAP International Agricultural Research and Training Center of the Ministry of Agriculture and Rural Affairs and to help the traits breeding researches. According to the study, with respect to the fiber length and fiber fineness in the formed population, it can be seen that additive and epistatic gene effects (additive x additive, additive x dominant); in terms of the fiber strength and short fiber index the additive, dominant and epistatic gene effects (dominant x dominant and additive x additive x additive); with respect to spinning consistency index, the additive, dominant and epistatic gene effects (additive x dominant) were effective. It was concluded that the genotypes of the Delcerro and Giza-75 in terms of the traits of fiber length, short fiber index and spinning consistency index; genotypes of the Nazilli-84S, Delcerro and Giza-75 in terms of the fiber fineness; genotypes of the Paum-15, Stoneville-468, Delcerro and Giza-75 in terms of fiber strength might be used as a parent in the cotton breeding programs.

Keywords

Cotton, Double-cross, Inheritance, Epistasis effect, Fiber quality properties

References

• Abd El-Bary, A.M.R., 2008. Quadriallel analysis for yield components and fiber traits in Gossypium barbadense L. PhD. Thesis, Fac. of Agric. Mansoura Univ. Egypt
• Amjad Abbas, M.A.A., Younas, M., Khan, T.M., Hassan, H.M., 2009. Genetic basis of some quantitative traits in upland cotton (Gossypium hirsutm L.). Plant Omics Journal 2(2):91-97.
• Anonim, 2013. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verileri, 2013. www.gtb.gov.tr
• El-Hashash, E.F., 2013. Heterosis and Gene Action among Single and Double-Cross Hybrids Performances in Cotton. American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci., 13 (4): 505-516.
• Ekinci, R., 2011. Pamuk Bitkisinde, Tür İçi ve Türler Arası (G. hirsutum L. x G. barbadense L. ve G. hirsutum L. x G. hirsutum L.) Çift Melezlerin F1 Döl Kuşağında Bazi Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerin Genetik Yapısının Belirlenmesi, Doktora Tezi, Çukurova Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana
• El-Mansy, Y.M., Rokia, M.H., Abdel-Salam, M.E., 2010. Estimatıon of genetic components and genetic divergence in diallel hybrids of cotton. J. Agric. Res. Kafer El-Sheikh Univ., 36: (1).
• Griffing, B. 1956. Concept of general and specific combining ability in relation to diallel system. Aust. J. Biol. Sci., 9: 483-493.
• Gürel, A., H. Akdemir, A. Ünay, M. A. Kaynak, A. Civaroğlu ve Ş. H. Emiroğlu, 1997. Farklı Lif Rengi ve Lif Uzunluklarına Sahip Bazı Pamuk Çeşitlerinin Agronomik ve Teknolojik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar, s. 320-324. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi (22-25 Eylül 1997, Samsun) Bildirileri.
• Hallaeur, A.R. and J.B. Miranda Filho, 1982. Quantitative Genetics in Maize. Iowa State University Press, Ames.
• Harem E., 2007. Türkiye'de Tescil edilen Pamuk çeşitleri (1959-2007). Nazilli Pamuk Araştırma Enstitü Müdürlüğü yayınları. Yayın no: 65., Nazilli, Türkiye.
• ICAC, 2013. Dünya Pamuk İstatistikleri, www.icac.org.
• Ilyas, M., Naveed, M., Khan T.M., and Khan I.A., 2007. Combining Ability Studies in Some Quantitative and Qualitative Traits of Gossypium hirsutum L.. Journal of Agrıculture & Socıal Scıences. 3(2): 39–42.
• Kaynak, M.A., A. Ünay, E. Acartürk ve İ. Özkan, 1997. Büyük Menderes Havzasında Yüksek Verimli ve Lif teknolojik Özellikleri Üstün Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Çeşitlerinin Saptanması, s. 315-319. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi (22-25 Eylül 1997, Samsun) Bildirileri.
• Khan, N.U., Marwat, K.B., Hassan, G., Kumbharc, M.B., Farhatullah, Z.A., Soomro, N., Khan, M.B., Parveen, A., ve Aiman, U., 2009. Study of fiber quality traits in upland cotton using additive dominance model. Pak Journal of Botany, 41(3): 1271-1283.
• Mustafayev, S., L. Efe ve F. Kıllı, 2003. Kahramankaraş Koşullarında “Mısır Pamuğu” (Gossypium barbadense L.) Ekim Perspektifi Üzerinde Araştırmalar, s. 277-281. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi (13-17 Ekim 2003, Diyarbakır) Bildirileri (I. Cilt).
• Poehlman, M.J., 1959. Breeding Field Crops. Holt Rine Hart and Winston, ınc., New York.
• Rauf, S., Munir, H., Basra, S.M.A., and Abdullojon, E., 2006. Combining Ability Analysis in Upland Cotton (Gossypium hirsutum L.). Internatıonal Journal of Agrıculture & Biology, 8 (3): 341–343.
• Said, S.E.R.N., 2011. Genetical studies on double crosses in cotton. PhD. Thesis, Fac. Agric. Tanta Univ. Egypt.
• Singh, P., 2010. Estimation of gene effects for yield and fibre quality characters in inter-varietal crosses of upland cotton (Gossypium hirsutum L.). J. Cotton Res. Dev.,24 (1): 13-16.
• Singh, R. K. and Chaudhary, B. D., 1985. Biometrical Methods in Quantitative Genetic Analysis. Published by Kalyani Publishers, New Delhi. Revised Edition 1985. pp:186-204.