UV-B Işın Uygulamalarının Domates ve Hıyar Fidelerinde Bitki Besin Maddesi İçeriğine Etkileri

Year 2020, Volume: 30 Issue: 4, 705 - 711, 31.12.2020

Ersin Polat , Serkan Canbay

Abstract

Bu çalışmada, UV-B ışın uygulamalarının domates ve hıyar fidelerinde bitki besin maddesi içeriğine olan etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla domates (Solanum lycopersicum L. cv. Alsancak-RN F1) ve hıyar (Cucumis sativus L. cv. Çakır F1) fideleri ilk gerçek yapraklı oldukları dönemden itibaren 10 gün (sırasıyla, 76.5 dk gün-1 ve 114.75 dk gün-1) süre ile kontrol (0 kJ m-2 gün-1), 10.8 kJ m-2 gün-1 (düşük doz) ve 16.2 kJ m-2 gün-1 (yüksek doz) UV-B ışın uygulamasına tabi tutulmuşlardır. Araştırmada fide köklerinde ve toprak üstü aksamda olmak üzere azot, potasyum, fosfor, kalsiyum, demir, magnezyum, mangan ve çinko içerikleri ile yapraklardaki H2O2 miktarı belirlenmiştir. Domates fide köklerinde UV-B uygulamalarına bağlı olarak potasyum içeriğinin azaldığı, yüksek doz UV-B uygulamasında, düşük doza göre etkinin daha fazla olduğu belirlenmiştir. UV-B uygulamaları kökte potasyum miktarını azaltırken yüksek doz uygulamasının üst aksamda potasyum içeriğini arttırıcı, düşük doz uygulamasının ise azaltıcı etki yaptığı tespit edilmiştir. Düşük doz UV-B uygulamaları domates fide kök ve üst aksamlar da fosfor içeriğini arttırıcı etki göstermiştir. Yüksek doz UV-B uygulaması, hıyar fidelerinin kök ve üst aksam kalsiyum miktarında artışa sebep olmuştur. Aynı zamanda kökte çinko içeriğini arttırıcı etki yapmıştır. Uygulama dozu arttıkça hıyar fide yapraklarındaki H2O2 miktarının da arttığı tespit edilmiştir.

Keywords

Bitki besin maddesi, Cucumis sativus L,, fide, Solanum lycopersicum L., UV-B

Effects of UV-B Irradiation on Plant Nutrition Content of Tomato and Cucumber Seedlings

Abstract

In this study, the effects of UV-B irradiation on plant nutrition content in tomato and cucumber seedlings were investigated. For this purpose, tomato (Solanum lycopersicum L. cv. Alsancak-RN F1) and cucumber (Cucumis sativus L. cv. Çakır F1) seedlings were subjected to control (0 kJ m-2 days-1), 10.8 kJ m-2 days-1 (low dose) and 16.2 kJ m-2 days-1 (high dose) UV-B irradiation for the first 10 days (76.5 min day-1 and 114.75 min day-1 respectively) since they were the first true leaves. In the research, nitrogen, potassium, phosphorus, calcium, iron, magnesium, manganese, and zinc content, as well as the amount of H2O2 in the leaves were identified in seedling roots and above-ground parts. Depending on UV-B irradiation, It has been determined that potassium content decreased in tomato seedling roots and the effect is higher in high dose UV-B irradiation compared to low dose. While UV-B applications reduce the amount of potassium in the root; It was determined that high dose application increases the potassium content in the upper part and low dose application decreasing effect. Low dose UV-B applications, tomato seedling root, and upper parts have also shown phosphorous content increasing effect. High dose UV-B application was caused an increase in the amount of calcium in the root and upper parts of cucumber seedlings. It also had an effect on increasing zinc content in the root. It was determined that as the application dose increases, the amount of H2O2 in cucumber seedling leaves increases.

Keywords

Plant nutrition, Cucumis sativus L., seedling, Solanum lycopersicum L., UV-B

References

• AOAC. Official Method 992.23 (1992). Crude Protein in Cereal Grains and Oilseeds.
• Correia, C.M., Coutinho, J.F., Bacelar, E.A., Gonçalves, B.M., Bjorn, L.O., Pereia, J.M. (2012). Ultraviolet-B radiation and nitrogen affect nutrient concentrations and the amount of nutrients acquired by above-ground organs of maize.Science World Journal, 1-11.
• Fedina, I., Hidema, J. Velitchkova M., Georgieva, K., Nedeva, D., (2010) UV-B induced stress responses in three rice cultivars, Biologia Plantarum 54: 571-574.
• Frohnmeyer, H. and Staiger, D. (2003). Ultraviolet-B radiation-mediated responses in plants. Balancing damage and protection. Plant Physiology, (133), 1420-1428.
• Hideg, E., Jansen, M., Strid, A., (2013). UV-B exposure,ROS and stress: inseperable companions or loosely linked associates. Trends in Plant Science,(18), 107-108.
• NMKL. 161 (1998). Metals. Determination by Atomic Absorption Spectrophotometry After Wet Digestion in A Microwave Oven (Codex Endorsed Method).
• Peng, Q. and Zhou, Q. (2010). Effects of enhanced UV-B radiation on the distribution of mineral elements in soybean (Glycine max) seedlings. Chemosphere, 78 (7): 859-863.
• Tabay, D., (2014). Marulda (Lactuca sativa L.) UV-B stresine tolerans üzerine prolinin düzenleyici etkisinin moleküler, biyokimyasal ve fizyolojik düzeyde belirlenmesi, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 78 s.
• Velikova, V., Yordanow, I., Edreva, A. (2000), Oxidative stress and some antioxidant systems in acid rain treated bean plants protective role of exogenous polyamines.Plant Science, (151), 59-66
• Yuan, L., Ming, Y., Xunling, W., (1998) Effects of enhanced ultraviolet-B radiation on crop structure, growth and yield components of spring wheat under field conditions. Field Crops Research, 57 (3): 253-263.
• Zlatev, ZS., Lidon, FJC., Kaimakanova, M., (2012) Plant physiological responses to UV-B radiation. Emirates Journal of Food and Agriculture 6: 481-501.