Bazı Ayçiçeği Çeşit ve Hatlarının Ayçiçeği Mildiyösüne (Plasmopara halstedii (Farl.) Berl. & De Toni.) Reaksiyonlarının Belirlenmesi

Year 2020, Volume: 57 Issue: 2, 157 - 164, 30.06.2020

Necip Tosun Fikriye Candan Akatlar

https://doi.org/10.20289/zfdergi.558329

Abstract

ÖZ

Amaç: Bu çalışmada PR64G46, Sanbro MR ayçiçeği çeşitleri ve
HA-460 hattının ayçiçeği mildiyösü (Plasmopara
halstedii)’nin 703 ve 710 no’lu ırklarına karşı dayanıklılığının tüm,
mildiyö ırklarına hassas (duyarlı) HA-89 hattı ile karşılaştırılarak
belirlenmesi amaçlanmıştır.

Materyal ve Yöntem: Çalışmalar, Ege Üniversitesi’nde
kontrollü koşullarda gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla çalışmada Tohumluk Tescil
ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü
ve Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından gönderilen, dayanıklı olduğu
bilinen, PR64G46, Sanbro MR ayçiçeği çeşitleri ve HA-460 hattı kullanılmıştır.
Çalışmada kullanılacak referans mildiyö ırkları Trakya Tarımsal Araştırma
Enstitüsü’nden temin edilmiştir. Çalışmada hastalık şiddeti değerlendirmesi,
Viranyi ve Bartha’nın geliştirdiği hastalık şiddeti değerlendirme skalasına
göre yapılmıştır. Uygulanan yapay inokulasyon testlerinden sonra, hastalık
şiddetleri skalaya göre hesaplanmıştır.

Bulgular: HA-89 hattı 703
no’lu mildiyö ırkına % 47,57 ve 710 no’lu mildiyö ırkına % 51,06 oranında
duyarlı bulunmuştur. HA-460 hattı 703 no’lu mildiyö ırkına % 73,06 ve 710 no’lu
mildiyö ırkına % 78,02 oranında çok dayanıklı bulunurken, PR64G46 çeşidi 703
no’lu mildiyö ırkına % 92,15 ve 710 no’lu mildiyö ise, ırkına % 88,35 oranında
çok dayanıklı saptanmıştır.

Sonuç: Sanbro MR çeşidi 703 no’lu mildiyö ırkına % 98,04
oranında ve 710 no’lu mildiyö ırkına ise % 92,15 oranında “çok dayanıklı”
bulunmuştur.

Keywords

Ayçiçeği, mildiyö, Plasmopara halstedii

References

• Referans 1 Antonova, T., Iwebor, M. and Araslanova, N., 2008, Races of Plasmopara halstedii on sunflower in separate agrocenoses of Adigeya Republic, Krasnador and Rostov regions in Russia. 17th International Sunflower Conference, Cordoba, Spain June 8-12, 1:85-96pp.
• Referans 2 Antonova, T., Iwebor, M. and Araslanova, N., 2008, Races of Plasmopara halstedii on sunflower in separate agrocenoses of Adigeya Republic, Krasnador and Rostov regions in Russia. 17th International Sunflower Conference, Cordoba, Spain June 8-12, 1:85-96pp.
• Referans 3 Delen, N., Onoğur, E. ve Yıldız, M., 1985, Sensitivity levels to Metalaxyl in six Plasmopara helianthi Novot. İsolates. J. Turkish Pyhtopath., 14 (1), 31-36pp.Döken, T., 1982, Erzurum Yöresinde Ayçiçek Mildiyösü. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. Cilt 13, Sayı 3-4 .
• Referans4 Droby, S., and Coffey M., 1991, Biodegration process and the nature of metabolism of Metalaxyl in soil. Ann. Appl. Biol. 118:543-553pp.Evci, G. , Akın, K. , Pekcan, V. ve Yılmaz, İ., 2011, The determination of downy mildew resistance of some sunflower lines in trakya region. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi.
• Referans5 Gulya, T.J, Tourvieille de Labrouhe D., Masirevic, S., Penaud, A., Rashid, K. and Viranyi, F., 1998, Proposal for standardized nomenclature and identification of races of Plasmopara halstedii (sunflower downy mildew). Third Sunflower Downy Mildew Symposium. Fargo, USA: ISA, 130-136pp.
• Referans6 Gulya, T.J., 2007, Distribution of Plasmopara halstedii races from sunflower around the world, 3:121-134pp.
• Referans7 Günvaran, T., 1974, Ayçiçek mildiyösü. Zirai Mücadele No: 21, 11.
• Referans8 Gürbüz, B., Kaya, M.D. ve Demirtola, A., 2003, Ayçiçeği Tarımı. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti. ISBN- 975-8377-23-X. Ege Basım. Referans9 Hekimhan, H. ve Tülek, A., 2010, Ayçiçeği Mildiyösü, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü.
• Referans10 Karel, G., 1958, A Priliminary List of Plant Diseases in Turkey. Ayyıldız Matbaası, Ankara.
• Referans11 Lafon S., Penaud A., Walser P., De Guenin M-Ch, Molinero V., Mestres R. and Tourvieille D., 1996, Le mildiou du tournesol toujour sou surveillance. Phytoma, 484:35-36pp.
• Referans12 Maden, S.,1982, Ayçiçeği mildiyösü (Plasmopara halstedii (Farlow) Berl. Et de Toni)'nün yapay inokulasyonu, bunun değerlendirilmesi, inokulasyondan sonraki sıcaklığın hastalık çıkışına etkisi ve kimyasal savaşımı.. Bitki Koruma Bülteni, [S.l.], v. 22, n. 1, dec. 2008. ISSN 1308-8122.
• Referans13 Miller, J.F., Gulya T.J. and Vick, B.A. 2004, Registration of two maintainer (HA 434 and HA 435) and three restorer (RHA 436 to RHA 438) high oleic oilseed sunflower germplasms. Crop Sci. 31: 40-43pp.
• Referans14 Molinero-Ruiz M.L., Domfnguez J. and Melero-Vara J.M., 2002. Races of isolates of Plasmopara halstedii from Spain and studies on their virulence. Plant Disease, 28 ref., 86(7):736-740pp.
• Referans15 Onan, E, A. Karcılıoğlu, 1989. Studies on chemical control of sunfiower dowıiy mildew (Plasmopara helianthi Novot) and on resistance of the pathogen to mcuıtaxyl. J. Turk Phyto., 18: 107-114.
• Referans16 Onan, E. ve Onogur, E., 1989. Downy mildew of sunflower (Plasmopara helianthi Novot.). Ege Universitesi Ziraat Fakultesi Dergisi, 26(1):271-286.Özkaya, T. ve Talim, M., 1982, Trakya ve Marmara Bölgelerinde Ayçiçeği Üretiminde ve Yağ Sanayiinde Temel Sorunlar, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. No. 424, İzmir.
• Referans17 Radwan O., Bouzidi M.F., Vear, F., Phillipon, J., Tourveille de Labrouhe, D. and Nicolas, P. 2002, Identification of non-TIR-NBS-LRR makers linked to the Pl5/Pl8 locus for resistance to downey mildev in sunflower. Theor Appl Genet 106:1438-1446pp.
• Referans18 Sakr, N., Ducher, M., Tourvieille, J., Walser, P., Vear, F. and Tourvieille, D., 2009, A Method to Measure Aggressiveness of Plasmopara halstedii (Sunflower Downy Mildew), Journal of Phytopathology Volume 157, Issue 2, 133-136pp.
• Referans18 Süzer, S., 2002. Ayçiçeği Tarımı, Cinetarım, Yıl 5, Sayı 39,38-41.
• Referans19 Spring, O. and Zipper, R., 2006, Evidence for asexual genetic recombination in sunflower downy mildew, Plasmopara halstedii. Mycological Research, 110(6):657-663.
• Referans20 Tosun, N., Fungisitlerin Genel Özellikleri ve Etki Mekanizmaları. http://slideplayer.biz.tr/slide/10273337/ (Erişim tarihi: 11 Ocak 2016).
• Referans21 Tourvieille de Labrouhe, D., Sere, F., Walser, P., Roche, S. and Vear, F., 2008, Quantitative resistance to downey mildew in sunflower. Euphytica 164:433-444pp.
• Referans22 Türkiye İstatistik Kurumu, “Bitkisel Üretim İstatistikleri”, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo (Erişim Tarihi : 20 Temmuz 2016)
• Referans23 Vear, F., Sere, F., Roche, S., Walser, P. and Tourvieille de Labrouhe., 2007. Recent research on downey mildew resistance useful for breeding industrial – use sunflower. Helia 30:45-54pp.
• Referans24 Vear, F., Sere, F., Jouan- Dufournel, I., Bert, P.F., Roche, S., Walser, P., Tourvieille de Labrouhe, and Vincourt, P., 2008, Inheritance of quantative resistance to downey mildew in sunflower. Euphytica 164: 561-570pp.
• Referans25 Virányi F, 1984, Recent research on the downy mildew of sunflower in Hungary. Helia, 7:35-38pp.
• Referans26 Virányi F, and M. Bartha. 1981. Evaluation of sunflowers for the degree of resistance to downy mildew. Acta Phytopathologica Academiae Scientiarium Hungaricae. 16: 265-267.
• Referans27 Yücer, M. ve Karaca, İ., 1978, Investigations On Sunflower Diseases İn Thrace, Their Rate of Existance Their Fungal Pathogens And Their Pathogenicities. Journal of Turkish Phytopath., 7(1):39-50pp.
• Referans28 Zimmer, D.E. and Kinman, M.L., 1972, Downey Mildew Resistance İn Cultivated Sunflower And its Inheritance. Crop Sci.12:749-751pp.
• Referans29 Ziraat Mühendisleri Odası, “Ayçiçeği Ve Ayçiçek Yağı Üretimi, İthalatı Ve Sorunları” http://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=23161&tipi=17&sube (Erişim tarihi: 7 Ocak 2015).