ÖĞRETMENLERİN ve ÖĞRETMEN ADAYLARININ MATEMATİK ÖĞRETİMİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2014, Sayı: 22, 120 - 133, 01.06.2014

Ömer Şahin Burçin Gökkurt Yasin Soylu

Öz

Araştırmanın amacı matematik öğretme faaliyetleri ile yakından ilişkili öğretmen ve öğretmen adaylarının matematik öğretimi öz-yeterlik inançlarının düzeyinin belirlenmesi ve birbirleriyle karşılaştırılmasını yapmaktır. Bu araştırmada; örneklemde yer alan öğretmen ve öğretmen adaylarının matematik öğretimi öz-yeterlik inanç düzeylerini karşılaştırmak için deneysel olamayan araştırma yöntemlerinden karşılaştırmalı (comparative) araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analiz edilmesinde betimsel istatistikler ve bağımsız grupların ortalamalarını karşılaştırmak için bağımsız t-testi kullanılmıştır. Sonuçta; öğretmen ve öğretmen adaylarının matematik öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri yüksek çıkmıştır. Fakat hiçbir grup arasında istatistiksel anlamlı bir farklılık ortaya çıkmamıştır. Yani mesleki deneyim ve branş değişkenleri açısından matematiğe yönelik öz-yeterlik inancı istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemiştir.

Anahtar Kelimeler

matematik eğitimi, öğretmen adayı, matematik öğretimi öz-yeterlik inancı

A Comparison of Teachers’ and Preservice Teachers’ Self-Efficacy Beliefs Regarding Mathematics Instruction

Öz

Teacher self-efficacy, that is to say, self-efficacy belief regarding instruction is defined as “teachers’ self-confidence in performing instruction activities in an effective way and enabling students to reach success”. Therefore, self-efficacy beliefs of teachers constitute an important factor that affects students’ learning. In this regard, the aim of this research is to determine the levels of self-efficacy beliefs of teachers and preservice teachers, who are closely related with mathematics instruction activities, regarding mathematics instruction, and to compare their self-efficacy beliefs with each other. Comparative research design, which is among non-experimental research methods, was used in this research in order to compare the levels of self-efficacy beliefs of teachers and preservice teachers who are include in the sample. Descriptive statistics were used in analyzing the data that were obtained from the research whereas independent t-test was used in order to compare the averages of independent groups. Consequently, the levels of self-efficacy beliefs of teachers and preservice teachers were found high. However, no statistically significant difference was found among any groups. In other words, self-efficacy beliefs regarding mathematics did not exhibit a statistically significant difference in terms of variables of occupational experience and field of study.

Anahtar Kelimeler

mathematics education, preservice teachers, self-efficacy beliefs regarding mathematics instruction

Kaynakça

• Akay, H. ve Boz, N. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiğe yönelik tutumları, matematiğe karşı öz-yeterlik algıları ve öğretmen öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 281-312.
• Aksu, H. H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançları.
• Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,8(2), 161-170. Aksu, M., Demir, C., & Sümer, Z. (1998, Ekim). Matematik öğretmenlerinin ve öğrencilerinin matematik hakkındaki inançları, III. Ulusal Fen Bilimleri Sempozyumu. Trabzon
• Karadeniz Teknik Üniversitesi. Bursal, M.(2010). Turkish pre-service elementary teachers’ self-efficacy beliefs regarding mathematics and science teaching. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 649-666.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (8.baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Dede, Y. (2008). Matematik öğretmenlerinin öğretimlerine yönelik öz yeterlik inançları.
• Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 741–757. Derman, A ve Özkan, E. (2007). Kimya öğretmeni adaylarının öz-yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi
• III. Uluslarası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu, Bakü: Azerbaycan Devlet Pedagoji Üniversitesi. Doruk, M. ve Kaplan, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik öz- yeterlik inançlarının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5 (7), 291-302.
• Dönmez, G. (2009). Matematik öğretmen adaylarının limit ve süreklilik kavramlarına ilişkin pedagojik alan bilgilerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara
• Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Ekici, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 43, 174-185.
• Enochs, L., Smith, P. L. & Huinker, D. (2000). Establishing factorial validity of the bmathematics teaching efficacy eliefs instrument. School Science and Mathematics, (4), 194–202.
• Fraenkel ,J.R. & Wallen, N.E. (2007). How to design and evaluate research in education (4th Edition). London: McGrawHill.
• Hacıömeroğlu, G. ve Taşkın, Ç. Ş.(2010). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi yeterlik inançları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23(2),539-555.
• Hoy, W. K. & Woolfolk, A. E. (1990). Socialization of student teachers. American Educational Research Journal, 27, 279–300.
• Louis, R.A. & Mistelethe, J.M. (2011). Differences in scores and self-efficacy by student gender in mathematics and Science, International Journal of Science and Mathematics Education.
• Mcmillan, J. H. & Schumacher, S. (2010). Research in education: evidence-basedinquiry (7th Edition). Boston: Pearson.
• Öncü, H. (2012). Akademik Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, Ahi Evran
• Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 13(1), 183-206. Özdemir, S.M. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz Yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277–306.
• Özden, Y.(2011). Öğrenme ve öğretme (10. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. California: Sage Publications, Inc.
• Peterson, P. L., Fennema, E., Carpenter, T. P. & Loef, M.(1989). Teachers' pedagogical content beliefs in mathematics. Cognition and Instruction, 6(1), 1-40.
• Riggs, I., Enochs, L. (1990). Toward the development of an elementary teacher’s science teaching efficacy belief instrument. Science Education, 74, 625-638.
• Smith, J.P. (1996). Efficacy and teaching mathematics by telling: a challenge for reform.
• Journal for Research in Mathematics Education, 27(4), 387–402. Swars, S., Hart, L.C., Smith,S. Z., Smith, M. E., Tolar, T.A. (2007). Longitudinal study of elementary pre-service teachers’ mathematics beliefs and content knowledge.
• Elementary Pre-Service Teachers’ Mathematics, 107(9),325-335. Taşdemir, C. (2012). Lise son sınıf öğrencilerinin matematik öz-yeterlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Bitlis İli Örneği). Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(6), 39
• Temiz, T. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlik algıları ile kaygıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz- yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1
• Yıldırım, İ. (2008). Eğitim psikolojisi (birinci baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yıldırım, S.(2011). Öz-yeterlik, içe yönelik motivasyon, kaygı ve matematik başarısı: Türkiye