Diyet Lifin Özellikleri ve Sağlık Üzerindeki Etkileri

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 2, 147 - 158, 01.08.2011

Dilek Dülger , Yasemin Gahan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Diyet Lifin Özellikleri ve Sağlık Üzerindeki Etkileri

Öz

Diyet lifi, sindirim enzimlerine dirençli gıda bileşenlerinden biri olup, başlıca tahıl, meyve ve sebzelerde bulunmaktadır. İnsan ince bağırsağında sindirilmeyen buna karşın kalın bağırsakta tamamen ya da kısmen fermente olan diyet lif suda çözünen ve suda çözünmeyen olmak üzere iki grup altında incelenmektedir. Diyet lif son yıllarda giderek önemi artan, düşük enerji değerine sahip diyet ürünlerin temel bileşenini oluşturmaktadır. Fonksiyonel ve teknolojik özellikleri nedeniyle sıklıkla gıda formülasyonlarında kullanılan diyet lifin sağlık üzerine de çok sayıda olumlu etkisi bulunmaktadır. Diyet lif bileşenlerinin, kalın bağırsak fonksiyonlarını düzenlediği, glukoz ve lipid metabolizması ile mineral absorbsiyonu üzerinde fizyolojik etkileri olduğu belirtilmektedir. Günümüzde divertiküloz, kabızlık, hemoroit, kolon kanseri, şişmanlık, diyabet ve kalp damar hastalıklarına karşı diyet liflerin koruyucu etkisi kesin olarak bilinmektedir

Anahtar Kelimeler

diyet lif, sağlık, kimyasal yapı, fonksiyonel özellik

Kaynakça

• Açıkgöz, Ç. ve Z. Poyraz. 2006. Ayva Meyvesinden (Cydonia Vulgaris Pers.) Pektin Ekstraksiyonu ve Kimyasal Karakterizasyonu.12:1302-3055.
• Aksoy M. 2000. Karbonhidratlar: Beslenme Biyokimyası, Hatiboğlu Yayımevi, Ankara, s. 66.
• Anderson, J.W., K.M. Randles, D.W., Kendall and D.J. Jenkins. 2004. Carbonhydrate and fiber recommendations for individuals with diabetes: a guantitative assessment and meta analysis of the evidence. JAM Coll Nutr 23:5-7.
• Augustin, M.A., P. Sanguansri and A. Htoon. 2008. Functional performance of a resistant starch ingredient modified using a microfluidiser. Innovat Food Sci Emerg Techn. 9: 224-231.
• Bach Knudsen, K.E. 2001. The nutritional significance of “dietary fibre” analysis. Animal Feed Science and Technology. 90: 3-20.
• Belitz, H. D., W. Groch and P. Schieberle. 2004. Carbohydrates, p: 314-318., Food Chemistry. 3rd revised Edition.
• Bilişli, A., 2009. Karbonhidratlar. s. 64-65. Gıda Kimyası, Sidas Medya Ltd. Şti, İzmir.
• Boyacıoğlu, D. ve D. Nilüfer. 2003. Süt Ürünlerinde Diyet Liflerin İngrediyen Olarak Kullanımı. Süt Ürünlerinde Yeni Eğilimler Sempozyumu, 22–23 Mayıs 2003, İzmir.
• Brooks, S. P. J., R. Mongeau, R. Deeks, B. J. Lampi ve R. Brassard, 2006. Dietary fibre in baby foods of major brands sold in Canada. J Food Comp Anal. 19: 59–66.
• Brownlee, I. A. 2011. The physiological roles of dietary fibre. Food Hydrocolloids. 25 238–250.
• Burdurlu, H.S. ve F. Karadeniz. 2003. Gıdalarda Diyet Lifinin Önemi. Gıda Mühendisliği Dergisi. 7(15): 18-25.
• Causey, J.L., J.M. Feirtag, D.D. Gallaher, B.C. Tungland and J.L. Slavin. 2000. Effects of dietary inulin on serum lipids, blood glucose and the gastrointestinal environment in hypercholesterolemic men. Nutr Res, 20: 191-201.
• Chau, C.F. and Y.L. Huang. 2003. Comparison of the chemical composition and physicochemical properties of different fibers prepared from the peel of Citrus sinensis L. Cv. Liucheng. J Agr. Food Chem. 51: 2615-2618.
• Chris, J.M., A.P. Carol and A.B. Mark. 2011. Spatial and temporal deposition of suberin during maturation of the onion root exodermis. Botany, 89(2): 119-131.
• Dashti, B., F. Al-Awadi, M. S. Khalafawi, W. Sawaya and H. Al Amiri. 2003. Soluble and insoluble dietary fibre in thirty-two Kuwaiti dishes. Food Chem. 83, 557–561.
• Demirci, M. 2006. Karbonhidratlar.s: 48-50, Gıda Kimyası, Rebel Yayıncılık, Tekirdağ.
• Dreher, M. L. 2001. Dietary Fiber Overview, pp:1-17. Handbook of Dietary Fiber, ed: Cho, S.S., Dreher, M.L., New York.
• Dror, Y. 2003. Dietary Fiber Intake for the Elderly. Nutrition, 19 (4): 388-389.
• Ekici L. ve H. Ercoskun. 2007. Et ürünlerinde diyet lif kullanımı. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi. 1: 83-90.
• Fernandez-Gines, J.M., Fernandez-Lopez, J., Sayas-Barbera, E., Sendra, E., Perez- Alvarez, J.A. 2004. Lemon Albedo as a New Source of Dietary Fiber: Application to Bologna Sausages. Meat Sci. 67: 7-13.
• Figuerola, F., M.L. Hurtado, A.M. Estévez, I. Chiffelle and F. Asenjo. 2005. Fibre Concentrates from Apple Pomace and Citrus Peel as Potential Fibre Sources for Food Enrichment, Food Chem. 91: 395-401.
• Fuentes-Zaragoza, E., M.J. Riquelme-Navarrete, E. Sánchez-Zapata and J.A. Pérez-Álvarez. 2010. Resistant starch as functional ingredient: A review. Food Research International. 43: 931–942.
• Gutierrez-Gomez V., C. Fournier, C. Sauvage, A.C. Vilain, N. Just and B. Wallaert Revue. 2005. Réactions anaphylactiques induites par l'inuline Française d'Allergologie et d'Immunologie Clinique, 45(6): 493-495.
• Gül, H. 2007. Mısır ve Buğday Kepeğinin Hamur ve Ekmek Nitelikleri Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Harholt, J., A. Suttangkakul and H. V. Scheller. 2010. Biosynthesis of Pectin. Plant Physiology. 153; 384–395.
• Heredia, A. 2003. Biophysical and biochemical characteristics of cutin, a plant barrier biopolymer. Biochimica et Biophysica Acta (BBA) 1620, (1-3): 1-7.
• Insel, P., R.E. Turner and D. Ross, 2003. Fiber Discovering Nutrition, Jones and Bartlett Publishers İnternational Barb House, Barb Mevs, London, p: 129-142.
• Jalili, T., R.E.C. Wildman and D.M. Medeiros. 2001. Dietary Fiber and Coronary Heart Disease. pp.281-293. (Edit by R.E.C. Wildman), Handbook of nutraceuticals and functional foods. CRC pres, USA.
• Jimenez, A., R. Rodriguez, I. Fernandez-Caro, R. Guillen, J. Fernandez-Bola~Nos and A. Heredia. 2000. Dietary fibre content of table olives processed under different European styles: Study of physicochemical characteristics. Journal of the Science of Food and Agriculture. 80: 1903- 1908.
• Jiménez-Escrig, A. and F.J. Sánchez-Muniz. 2000. Dietary fibre from edible seaweeds: chemical structure, physi cochemical properties and effects on cholesterol me tabolism. Nutr Res. 20: 585-598.
• Kahlon, T.S., F.I. Chow, J.L. Hoefer and A.A. Betschart. 2001. Effect of wheat bran fiber and bran particle size on fat and fiber digestibility and gastrointestinal tract measurements in the rat. Cereal Chemistry. 78(4): 481–484.
• Kotancılar, G., E. Gerçekaslan, M. Karaoğlu ve H. Boz. 2009. Besinsel Lif Kaynağı Olarak Enzime Dirençli Nişasta. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 40 (1): 103-107.
• Kurucu, 1987. Beslenme. Milli Egitim Basımevi, 421 s.
• LaCourse, W.R. 2008. Carbonhydrayes and Other Electrochemically Active Compounds in Functional Foods.pp 466-492. Edited by W . Jeffrey Hurst, Methods of Analysis for Functional Foods and Nutraceuticals. Second Edition CRC pres.
• Logan, A.C. 2006. Dietary fiber, mood, and behavior. Nutrition. 22: 213-214.
• Lopez, H.W., M.A. Levrat-Verny, C. Coudray, C. Besson, V. Krespine, A. Messager, Demigné, M.J. Peña, C.E. Vergara and N.C. Carpita. 2001. The structures and architectures of plant cell walls define dietary fibre composition and the textures of foods. pp: 42–60. Ed: McCleary B.V. and L. Prosky. Advanced dietary fibre technology. Oxford: Blackwell Science Ltd.
• Meyer, D., S. Bayarri, A. Tárrega and E. Costell. 2011. Inulin as texture modifier in dairy products. Food Hydrocolloids. 25; 1881-1890.
• Murphy, M.M., J.S. Douglass and A. Birkett. 2008. Resistant starch intakes in the United States. J. Am. Diet. Assoc. 108: 67-78.
• Ou, S., K. Kwok, Y. Li and L. Fu. 2001. In Vitro Study of Possible Role of Dietary Fiber in Lowering Postprandial Serum Glucose. J. Agric. Food Chem. 49;1026-1029.
• Özer, M.S. (1998). Kepekli ekmeklerin bazı niteliklerinin incelenmesi ve kalitelerinin iyileştirilmesi olanakları. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Rahman, S., A. Bird, A. Regina, Z. Li, J.P. Ral, S. McMaugh, D. Topping and M. Morell. 2007. Resistant starch in cereals: Exploiting genetic engineering and genetic variation. J. Cereal Sci. 46: 251-260.
• Repo-Carrasco-Valencia R., J. Pena, H. Kallio and S. Salminen. 2009. Dietary fiber and other functional components in two varieties of crude and extruded kiwicha Amaranthus caudatus. Journal of Cereal Science. 49: 219–224.
• Roberts, K.T. 2011. The physiological and rheological effects of foods supplemented with guargum. Food Research International, 5(44): 1109-1114.
• Rodríguez, R., A. Jiménez, J. Fernández-Bolaños, R. Guillén and A. Heredia. 2006. Dietary Fibre from Vegetable Products as a Source of Functional Ingredients. Trends in Food Sciences and Technology, 17: 3-15.
• Sajilata, M.G., R.S. Singhal and P.R. Kulkarni. 2006. Resistant starch. Comp. Rev. Food Sci. Food Safety, 5: 1-17.
• Saldamlı, İ. 2007. Gıda Kimyası. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara, s: 119-123.
• Sanz, T., A. Salvador and S.M. Fiszman. 2008. Resistant starch (RS) in battered fried products: Functionality and high-fibre benefit. Food Hydrocolloids, 22: 543-549.
• Shelton, D. and W.J. Lee. 2000. Cereal carbohydrates. pp: 385–416. Ed: Kulp, K. and J. Ponte. Handbook of Cereal Science and Technology, second ed. Marcel Dekker, New York.
• Slavin, J.L. 2005. Dietary fiber and body weight. Nutrion, 21: 411-418.
• Stevens, J., A. Kyungml, H.D. Juhaeri, L. Steffan and D. Couper. 2002. Dietary fiber intake and glycemic index and incidence of diabetes in African American and white adults. Diatebes Care 25: 1715-1721.
• Tamer, C.E., N. Aydoğan ve Ö.U. Çopur. 2004. Besinsel Liflerin Sağlık Üzerine Etkileri. Türkiye 8. Gıda Kongresi, 26–28 Mayıs 2004, Bursa.
• Thompson, J., M. Manore. 2005. Fiber, nutrition; an apptied approach. Publishing at Benjamin Cummings, 1302 Sansome, St.,San Francisco, p: 123-139.
• Villanueva-Suarez, M.J., A. Redondo-Cuenca, M.D. Rodrıguez-Sevılla, K.W. De Las Waldron, M.L. Parker and A.C. Smith. 2003. Plant cell walls and food quality. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 2(4): 128–146.
• William, G.T., M. Lesley, M. William and K. Paul. 2001. Plant Molecular Biology. 47: 9-27.
• Younes, H., M.A. Levrat, C. Demige and C. Rémésy. 1995. Resistant starch is more effective than cholestyramine as a lipid-lowering agent in the rat. Lipids. 30: 847–853.
• Zhang, J., Y. Li and M.E. Torres. 2005. How does a suicide attempter eat differently from others? Comparison of macronutrient intakes. Nutrition. 21: 711 - 277.