Atatürk Baraj Gölü'nde Yakalanan Bazı Balık Türlerinde Diplostomum sp. Araştırılması

Yıl 2025, Sayı: 381, 4 - 9, 30.06.2025

Mikail Özcan , Ünal İspir , Hacı Bayram Gökhan , Ayşe Şahin

https://doi.org/10.33724/zm.1592641

Öz

Bu çalışmada Atatürk Baraj Gölünün 4 bölgesinden (Sitilce, Samsat, Hösürge ve Gerger) elde edilen 5 farklı türden (Carasobarbus luteus, Acanthobrama marmid, Chondrostoma regium, Capoeta trutta ve Luciobarbus mystaceus) toplam 192 balıkta Diplostomum sp.’nin varlığı araştırıldı. İncelenen balıkların 149’unda Diplostomum sp. tespit edilirken, 43 balıkta tespit edilmedi. Balıklarda minimum ve maksimum parazit varlığı 1-209 arasında değiştiği saptandı. Ortalama parazit yoğunluğu bakımından en fazla değere sahip balık türlerinin sırasıyla Chondrostoma regium (19,30), Acanthobrama marmid (14,13), Carasobarbus luteus (13,15), Capoeta trutta (11,5) ve Luciobarbus mystaceus (9,71)’un olduğu görüldü. Atatürk Baraj Gölü balıklarında Diplostomum sp.’nin bölgelere ve balık türlerine göre sayı bakımından farklılıkların olduğu ortaya konuldu.

Anahtar Kelimeler

Atatürk Baraj Gölü , parazit , Diplostomum

Investigation of Diplostomum sp. in Some Fish Species Caught in Atatürk Dam Lake

Öz

The aim of this study was to investigate the presence of Diplostomum sp. in a total of 192 fish of five different species (Carasobarbus luteus, Acanthobrama marmid, Chondrostoma regium, Capoeta trutta and Luciobarbus mystaceus) obtained from four regions of Atatürk Dam Lake (Sitilce, Samsat, Hösürge and Gerger). The presence of Diplostomum sp. was identified in 149 fish specimens, while it was not detected in 43 fish specimens. It was established that the minimum and maximum parasite presence levels ranged from 1 to 209. The fish species with the highest mean parasite density were Chondrostoma regium (19.30), Acanthobrama marmid (14.13), Carasobarbus luteus (13.15), Capoeta trutta (11.5) and Luciobarbus mystaceus (9.71). The study demonstrated that the prevalence of Diplostomum sp. in fish from Atatürk Dam Lake varied according to both region and species.

Anahtar Kelimeler

Atatürk Dam Lake , parasite , Diplostomum

Kaynakça

• Abdullah, S. M. A., & Mhaisen, F. T. (2009). Population biology of worm cataract due to metacercariae of Diplostomum spathaceum (Rud., 1819) from two cyprinid fishes in Greater Zab River, north of Iraq. Iraqi J. Agric.(Spec. Issue), 14(1), 194-199.
• Avsever, M. L., Selver, M. M., Yazıcıoğlu, Ö., Tokşen, E., Tay, S., Erdal, G., & Günen, M. Z. (2016). The first report of diplostomiasis from cultured rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) in Turkey. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 63(4), 377-381.
• Barata, S., & Dörücü, M. (2014). Karakaya Baraj Gölü Kömürhan bölgesinden yakalanan bazı balıklarda endohelmintlerin araştırılması. Fırat Üniv Fen ve Müh Bil Derg, 26(1), 59-68.
• Bush, A. O., Lafferty, K. D., Lotz, J. M., & Shostak, A. W. (1997). Parasitology meets ecology on its own terms: Margolis et al. revisited. The Journal of parasitology, 575-583.
• Chappell, L.H. (1995). The biology of diplostomatid eyeflukes of fishes. J. Helminthol. 69: 97– 101.
• Chappell, L.H., Hardie, L.J., & Secombes, C.J. (1994). Diplostomiasis: the disease and host– parasite interactions. In Parasitic diseases Marcogliese et al. 367 of fish. Edited by A.W. Pike and J.W. Lewis. Samara Publishing Ltd., Tresaith, Dyfed, Great Britain. pp. 59–86.
• Dörücü, M., & İspir, Ü. (2001). Seasonal variation of Diplostomum sp. infection in eyes of Acanthobrama marmid Heckel, 1843 in Keban Dam Lake, Elazığ, Turkey. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 18(3), 301-305.
• Gratzyk, T. (1991). Cases of bilateral asymmetry of Diplostomum pseudo-spathaceum Metacercaria infections in the eye lens of fish. J. Act Parasitol, 36(3), 131-134.
• Gül, A., İspir, Ü., Türk, C., Kırıcı, M., Taysı, M., & Yonar, M. (2014). The Investigation of Diplostomum sp. Metacercariae in Some Cyprinids from Murat River (Genç Area), Bingöl, Turkey. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(4), 547-551.
• Karabulut, C. (2009). Keban Baraj Gölü’nde dört farklı bölgeden (Koçkale, Pertek, Çemişgezek, Keban) Avlanan Aynalı Sazan (Cyprinus carpio L., 1758)’da Endohelmintlerin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Elazığ, 29s.
• Karatoy, E., & Soylu, E. (2006). Durusu (Terkos) Gölü Çapak Balıkları (Abramis brama L., 1758)’nın Metazoan Parazitleri. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 30(3): 233-238.
• Korkut, N., & Koyun, M. (2020). Murat nehrinde yaşayan bazı Cyprinid balıklardaki Diplostomum sp. enfestasyonunun mevsim, konak türü ve konak büyüklüğüne bağlı varyasyonları. Bingöl Araştırmaları Dergisi, 6(2), 127-139.
• Margolis, L., Esch, G.W., Holmes, J.C., Kuris, A.M., & Shad, G.A. (1982). The use of ecological terms in parasitology (report of an ad hoc committee of The American Society of Parasitologists). Journal of Parasitology, 68: 131-133.
• Meriç Turgut, İ., & Keskin E. (2017). Risk Assessment of a Formamidine Pesticide, Amitraz, Focusing on Thyroid Hormone Receptors (TRs) in Rainbow Trout, Oncorhynchus mykiss. Cellular and Molecular Biology, 63(9): 29-34.
• Özesen Çolak, S. (2013). The helminth community of the sand smelt (Atherina boyeri Risso, 1810) from Lake Iznik, Turkey. Journal of Helminthology, 87(2):129-134.
• Öztürk, M.O. (2000). Manyas (Kuş) Gölü balıklarının helmintofaunası. Doktora tez çalışması. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Bursa.
• Pritchard, M.H. & Kruse, G.O.W. (1982). The Collection and Preservation of Animal Parasites. University of Nebraska Press. Lincoln London.
• Seppälä, O., Karvonen, A., & Valtonen, E.T. (2005). Manipulation of fish host by eye flukes in relation to cataract formation and parasite infectivity. Anim. Behav. 70: 889–894.
• Shariff, M., Richards, R.R., & Sommerville, C. (1980). The histopathology of acute and chronic infections of rainbow trout Salmo gairdneri Richardson with eye flukes, Diplostomum spp. J. Fish Dis. 3: 455–465.
• Turgut, E., & Özgül, G. (2009). Sucul ekosistemin izlenmesinde kirlilik biyoindikatörü olarak balık parazitlerinin kullanılması. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 26(1), 13-18.
• Turgut, E., & Özgül, G. (2012). Seasonal Changes and Host Size-Dependent Variation in Diplostomum sp. Infection of Some Cyprinid Fish. Pakistan Journal of Zoology, 44(1): 123-128.