Nergisî In The Eye Of Safvet-Beg Başagiç

Yıl 2018, Cilt: 28 Sayı: 2, 43 - 62, 31.07.2018

Bahir Selçuk Nurten Çelik

https://doi.org/10.18069/firatsbed.460914

Öz

Bosnian poet and historian Safvet-beg Başagiç (1870-1934), in his
work “Bosnian I Hercegovci U Islamskoj Knizevnosti" gave place to Bosnian
poets and writers who left important works. Hırvat Mahmut Paşa, Derviş Paşa,
Sâbit, Hersekli Arif Hikmet and Nergisî are among the prominent figures among
these poets and writers. Başagiç, gives a large space in his work Nergisî who
was born in Bosnia and then came to Istanbul. He talks about the Nergisî’s life
and his works, points out that although he is a very successful artist, he does
not see the necessary attention and appreciation. The writer compares him with
important poets such as Mütenebbî, Enveri, Ahsiketî, Verlaine, tries to show
his greatness and success in his art. The part of the work written in Bosnian
about the poet, translated by Ş.B. and published in 1917 among 15 and 19’th
editions of Yeni Mecmua under the title of History of Literature. In
this study, this translated section will be transferred to new letters and
evaluated.

Anahtar Kelimeler

Safvet-Beg Başagiç, Nergisî, Yeni Mecmua, Ş.B., translate

SAFVET-BEG BAŞAGİÇ’İN GÖZÜNDEN NERGİSÎ

Öz

Bosnalı şair ve tarihçi Safvet-Beg Başagiç (1870-1934) “Bosnjacı I
Hercegovci U Islamskoj Knjizevnosti” (İslam Ebebiyatında Bosna-Hersekliler)
adlı eserinde, Bosna-Hersekli önemli şair ve yazarlara yer vermiştir. Hırvat
Mahmut Paşa, Derviş Paşa, Sâbit, Hersekli Arif Hikmet ve Nergisî, bu
sanatkârlar arasında göze çarpan isimlerdendir. Başagiç, Bosna’da doğan ve daha
sonra İstanbul’a gelen Nergisî’ye eserinde geniş yer ayırır. Nergisî’nin
hayatından ve eserlerinden bahseder, sıkıntılar içinde yaşadığına, oldukça
başarılı bir sanatçı olmasına rağmen gerekli ilgi ve takdiri göremediğine
işaret eder. Nergisî’yi Mütenebbî, Enverî, Ahsiketî, Verlaine gibi önemli
şairlerle mukayese eden Başagiç, onun büyüklüğünü ve sanatındaki başarısını
ortaya koymaya çalışır. Boşnakça yazılmış olan eserin Nergisî ile ilgili kısmı,
1917 yılında Ş. B. imzalı bir mütercim tarafından Yeni Mecmua’nın 15-19.
sayıları arasında, Edebiyat Tarihi başlığı altında yayımlanmıştır. Bu çalışma
kapsamında Ş.B. tarafından tercüme edilmiş bu bölümün çevriyazısı yapılacak ve değerlendirmelerde
bulunulacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Safvet-Beg Başagiç, Nergisî, Yeni Mecmua, Ş.B. tercüme

Kaynakça

• Akün, Ö.Faruk (1993). “Nergisî”, İslam Ansiklopedisi. C.9. İstanbul: MEB Yay.
• Atik, Kayhan (1990). Gazavât-ı Mesleme. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Başagiç, Safvet-Beg (1986). Bosnjaci i Hercegovci u İslamskoj knjizevnosti. Sarajevo: Oour Izdavacka Djelatnost.
• Çaldak, Süleyman (2006). “Nergisî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C.32. Ankara: TDV Yay., s.560-562.
• Çaldak, Süleyman (2010). Nergisî ve Nihâlistân’ı. 2. Baskı. İstanbul: Kesit Yay.
• Çaldak, Süleyman (2014). “Nergisî’nin Farsça Gazelleri”. UTEK 14 Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi. Saraybosna. Bosna Hersek (23-25 Mayıs).
• Çelik, Nurten (2012). Nergisî İksîr-i Sa’âdet (İnceleme-Metin-Dizin). Yüksek Lisans Tezi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Direkli, İbrahim (2013). El-Akvâlü'l-Müselleme fi-Gazâvâti'l-Mesleme (Metin-Dizin). Yüksek Lisans Tezi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Haksever, Halil İbrahim (1995). Eski Türk Edebiyatında Münşe’âtlar ve Nergisî’nin Münşe’âtı. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kavruk Hasan, Şeyhülislam Yahya Divanı, Kültür Bakanlığı, e-kitap, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10655,seyhulislamyahyadivanihasankavrukpdf.pdf?0, (E.T. 23.05.2018).
• Oluk, Fahri (2007). El-Vasfu'l-Kâmil fi-Ahvâli Veziri'l-Âdil” Adlı Yazma Eserin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• Selçuk, Bahir (2009). Nergisî Meşâkku’l-Uşşâk (İnceleme-Metin). Erzurum: Salkımsöğüt Yay.
• Selçuk, Bahir (2009). “Nergisî’nin Meşâkku’l-Uşşâk’ında Osmanlı Sosyal Hayatından Yansımalar”. Bilig. Bahar (Nisan). S.49:161-176.
• Selçuk, Bahir (2012). “Nihâlistan ve Meşâkku’l-Uşşâk Çerçevesinde Nergisî’nin Hikâyeciliğine Genel Bir Bakış”. Dil ve Edebiyat Araştırmaları. S.5: 93-108.
• Selçuk, Bahir (2013). Nergisî Kânûnu’r-Reşâd (Ahlâku’s-Saltana Çevirisi). İstanbul: Kesit Yay.
• Selçuk, Bahir; Elçi, Fatih (2013). “Sultan Abdulaziz’e Sunulmuş Bir Siyasetnâme Çevirisi: Kavalalı Hüseyin Kâzım’ın “Risâle-i Seciyye”si”. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Yıl: 6. Nisan. S.12.
• Selçuk, Bahir (2014). “Şiir Mecmualarında Nergisî’nin Türkçe Gazelleri ve Bu Gazeller Üzerine Bir Değerlendirme”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Yıl: 6. S. 12. 1-20.
• Selçuk, Bahir (2014). “Bir Şehir Medhiyesi: Nergisî’nin Saray Kasidesi”. International Journal of Language Academy. Volume 2/3 Autumn. 27-39.
• Selçuk, Bahir (2015). “Nergisî’nin Kâfzâde Fâizî Mersiyesi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. C.25. S.1. 1-14.
• Selçuk, Bahir (2016). “Nergisî’nin Yeni Bir Gazeli Üzerine”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. Volume 2. Issue 1. Winter. s. 405-412.
• Selçuk, Bahir (2017). “Osmanlı Nesir Geleneğinde Çeviri Anlayışı: Ahlâkus-saltâna Çevirileri Örneği”. Osmanlı Nesrinin Dili. (Bildiriler). Ankara: AKM Yay. s.339-362.
• Ş. B. (1917). “Nergisî”. Yeni Mecmua. S.15. 18 Teşrîn-i evvel. s. 297-298.
• Ş. B. (1917). “Nergisî”. Yeni Mecmua. S.16. 25 Teşrîn-i evvel. s. 317-318.
• Ş. B. (1917). “Nergisî”. Yeni Mecmua. S.17. 1 Teşrîn-i sânî. s. 337-338.
• Ş. B. (1917). “Nergisî”. Yeni Mecmua. S.18. 8 Teşrîn-i sânî. s. 357-358.
• Ş. B. (1917). “Nergisî”. Yeni Mecmua. S.19. 15 Teşrîn-i evvel. s. 377-378.
• Taşçıoğlu, Yılmaz (2006). “Balkanlarda Yeni Türk Edebiyatı Literatürü”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. C.4. S.7. s.429-477.
• (http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=110267 (E.T. 07.06.2018))
• (http://www.irankulturevi.com/lang-tr-ESRAHSKET.cgi (E.T. 07.06.2018)