MALATYA’DA SÜRDÜRÜLEN BİR ANLATI GELENEĞİ: BATTAL GAZİ DESTANI

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 311 - 322, 24.08.2019

Sevgi Dal

Öz

Türk kültürünün zengin hazinelerinden biri olarak destanlar, geçmişten
günümüze Türk toplumunun yaşayışı, savaşları, geçim kaynakları, yakın ilişki
kurduğu toplumlar, coğrafi konumu gibi konularda çeşitli bilgiler
aktarmaktadır. Destanlar, hacim olarak diğer anlatı türlerine göre daha uzun anlatmalardır.
Bu sebeple bir topluma ait sosyal, siyasi, kültürel bilgiler destanlarda yoğun
şekilde gözlemlenmektedir. Bir milletin hafızası olarak da görebileceğimiz
destanları incelemek, kültürünü anlamak ve yorumlamak açısından oldukça büyük
önem taşımaktadır. Türk edebiyatı içerisinde önemli destanlardan biri de Battal
Gazi Destanı’dır. Destandaki olayların büyük çoğunluğunun gerçekleştiği ve
Battal Gazi’nin memleketi olarak bilinen Malatya’da bu anlatı geleneğinin günümüze
kadar sürmüş olduğu gözlemlenmektedir. Çalışmamızda, Malatya Merkez ve
ilçelerinde yapmış olduğumuz derleme çalışmasından hareketle günümüz Malatya
halkının Battal Gazi hakkında verdiği bilgiler incelenecektir. Daha önce Battal
Gazi Destanı ile ilgili olarak pek çok metin merkezli çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalara ek olarak çalışmamızda
destan kahramanlarının yaşadığı bilinen bağlamı da yani Malatya merkez ve
ilçelerini de göz önünde bulundurarak Battal Gazi Destanı ele alınacaktır. Bu
çalışma ile halkın hafızasında bu destanın ne şekilde yer aldığı, Malatya
halkının Battal Gazi ile ilgili bildikleri, Battal Gazi Destanı ışığında karşılaştırmalı
bir teknik ile değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Malatya, destan, anlatma, Battal Gazi

Kaynakça

• Yazılı Kaynaklar Battal-Nâme (Eski Türkiye Türkçesi).(2006) (haz. Demir, Necati, ve Mehmet D. Erdem), Ankara: Hece Yayınları. Battalnâme. (2012). (haz. Prof. Dr. Hasan Kavruk ve Salim Durukoğlu), İstanbul: Malatya Kitaplığı. Ekici, Metin. (2002a), "Destan Araştırma ve İncelemelerinde Kullanılan Bazı Terimler Hakkında -I-. "Milli Folklor, Yıl: 14, Sayı: 53, 27-33. Ekici, Metin. (2002b), "Destan Araştırma ve İncelemelerinde Kullanılan Bazı Terimler Hakkında -II-". Milli Folklor, Yıl: 14, Sayı: 54, 11-18. Köksal, Hasan. (1984) Battalnâmelerde Tip ve Motif Yapısı. Ankara: Başbakanlık Basımevi. Ocak, Ahmet Yaşar. (1992). Battal Gazi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: V, 204-205. Oğuz, Öcal., vd. (2011). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları. Sakaoğlu, Saim. (1992). "Battal-nâme." TDAY Belleten, 67-74.