KLASİK İKTİSADİ DÜŞÜNCE İLE EVRİM TEORİSİNİN ENTELEKTÜEL BERABERLİĞİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 20, 43 - 58, 30.04.2019

Adnan Küçükali

https://doi.org/10.31199/hakisderg.523994

Cited By: 3

Öz

Sanayileşme
başta Avrupa ve Amerika’da olmak üzere dönemin gelişmekte olan coğrafyalarında
geniş halk kitlelerinin sosyo-ekonomik beklentilerine cevap verememiştir. 19.
yüzyıl kapitalizmi ise sanayileşmeyi bir sömürü aracı olarak kullanmış, fabrika
sahiplerinin ucuz işgücü ve doğal kaynak taleplerine herhangi bir sınırlama
getirmeksizin ulusal ve uluslararası sömürünün önünü açmıştır. Turgot, Smith, Ricardo ve Malthus gibi ilk dönem iktisatçılarının
teorilerine hâkim olan; ekonomik açıdan güçsüz ve zayıf olanın ortadan kalkması, yalnızca
güçlünün yaşamını devam ettirmesi anlayışı; Darwin tarafından biyolojik
verilerle desteklenmeye çalışılarak “doğal seçilim” mekanizması tanımlamasıyla
evrimin temel dayanak noktası haline getirilmiştir.  Nüfusun geometrik bir şekilde çoğalırken, yiyecek arzının aritmetik bir
şekilde artacağını ve bu durumun kitlesel açlığa yol açacağını öngören Klasik
dönem iktisatçısı Thomas Robert Malthus’un nüfus teorisi; çağdaşı
biyolog Darwin’de evrim teorisi olarak karşılık bulmuştur. Çünkü Malthus’un
teorisinde yer alan; mevcut gıda
kaynaklarının yetersizliği nedeniyle fakir, beceriksiz ve güçsüz olanların, bu
kaynaklara diğerleri kadar başarılı bir şekilde erişememesi ve böylece ölerek
elenmeleri, güçlü olanın yaşaması, güçsüzün ise doğal seleksiyona uğraması
anlamını taşımaktadır. Bu
çalışmada 19. yüzyıl kapitalist anlayışının Darwin’in evrim teorisinde karşılık
bulduğu hususu araştırma konusu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İktisat sosyolojisi, Sanayi devrimi, İnsan, Evrim teorisi, Toplumsal yapı.

THE INTELLECTUAL RELATIONSHIP BETWEEN THE CLASSICAL ECONOMIC THEORY AND THE EVOLUTION THEORY

Öz

Industrialization has
failed to respond to the socio-economic expectations of the large masses of
people in developing geographies of the period, especially in Europe and
America. 19^th century capitalism
has used industrialization as means of exploitation, and has paved the way for
national and international exploitation without limiting the cheap labor and
natural resource demands of factory owners. The main idea of early
economists such as Turgot, Smith, Ricardo and Malthus that could be summarized
as “the economically weak and poor are to go extinct and only the strong
continues the living” was turned into the base of evolution theory which was
supported by biological feeds and named as “natural selection” by Darwin. In this study,
the reasons that the evolutionary theory proposed by Darwin as an unchanging
law, and the attempt to legitimize evolutionary thought in society have been
analyzed. The population theory of the
classical economist Thomas Robert Malthus, who predicted that the population
would increase in a geometric manner, and that the supply of food would
increase arithmetically and this would lead to mass starvation; his
contemporary biologist has responded to Darwin as the theory of evolution. As
Malthus' theory involved; it means that those who are poor, incompetent and
powerless because of the lack of available food resources cannot reach these
resources as successfully as others, thus the strong will survive and the weak will
be destroyed by natural selection. In this study, 19th century capitalist
approach was found in Darwin's theory of evolution.

Anahtar Kelimeler

The Sociology of economics, Industrial revolution, Human, Evolution theory, Social structure

Kaynakça

• Aron, R. (1994). Sosyolojik düşüncenin evreleri. (Çev. K. Alemdar), İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Becquemont, D. (2011). Social Darwinism: From reality to myth and from myth to reality. Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences, 42, 12-19.
• Bowler, P.J. (1975). The changing meaning of ’Evolution”. Journal of the History of Ideas, 36 (1), 95-114.
• Bozkurt, V. (2012). Endüstriyel & post endüstriyel dönüşüm. 2. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Cengiz, C. (2011). Tarihsel sosyolojide yöntemi bulmak ya da Doğan Ergun üzerine bir deneme. Folklor Edebiyat Dergisi, 17(66),189-217.
• Çakmak, M. (2013). Evrim teorisi tanrının varlığı için bir tehdit midir? Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(2), 55-81.
• Davis, J. J. (1999). Response to Paul Nelson and John Mark Reynolds. (J. P . Moreland, J. M. Reynolds Ed.), Three views on creation and evolution. Michigan: Zondervan Publishing House.
• Davran, Z. (1986). "Reformlar" Osmanlılarda ve Avrupa'da çağdaş kültürün oluşumu. ( Z. Davran, A. Denkel, A. Kuran, J. Parla Ed.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Dikmen, A. A. (2011). Makine, iş kapitalizm ve insan. Ankara: Tan Yayınları.
• Dinler, Z. (2002). Mikro ekonomi.14. Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Denkel, A. (1998). İlkçağda doğa felsefeleri. İstanbul: Özne Yayınları.
• Doğruyol, A. ve Aydınlar, K. (2015). Emek üretkenliği ve ücret teorisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 263-278.
• Duverger, M. (1999). Sosyal bilimlere giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Giddens, A. (2014). Sosyolojinin kapsamı, sosyoloji başlangıç okumaları. ( A. Giddens Ed.), 4. Baskı, İstanbul: Lord Matbaacılık ve Kağıtçılık, s. 13-17.
• Gould, S. J. (1995). Darwin ve sonrası. Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Güneş, H. H. (2009). İktisat tarihi açısından nüfus teorileri ve politikalar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 126-138.
• Güven, T. (2018). Topluma ideolojik olarak dayatılan bilim ve evrim. I. Uluslararası Bilimler Işığımda Yaratılış Kongresi Tebliğleri, (A. Tatlı, H. Akan, İ. Kocaçalışkan, V. Güllüce, Ed.) içinde (868-881), Şanlıurfa: Anıt Matbaacılık.
• Gökhan, H. (2013). 100 terimde bütün felsefe. İstanbul: Kafekültür Yayıncılık.
• Hogdson, G. 2005. Decomposition and growth: Biological metaphors in economics from the 1880s to the 1980s. In (Der. K. Dopfer), Evolutionary Principles of Economics, (105-148), Cambridge: Cambridge University Press,
• İslatince, H. (2009). İktisadi sistemler. Bursa: Ekin Yayın Dağıtım.
• La Mettrie, J. O. (1980). İnsan bir makine. (E. Bayramoğlu Çev.), İstanbul: Havass Yayınları.
• Johnson, P. E. (2003). Evrim duruşması. (Çev. Orhan Düz), İstanbul: Gelenek Yayınları.
• Kılıçbay, M. A. (1985). Feodalite ve klasik dönem Osmanlı üretim tarzı. Ankara: Teori Yayınları.
• Kampourakıs, K. (2014). Understanding evolution. 1 Edition, Cambridge: Cambridge University Press.
• Kavak, K. (2013). Türk tipi muhafazakârlığın yozlaşmasına dair notlar-1: liberalizm darwinizm elele: Muhafazakârlık nereye?. Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı, 5, 1-10.
• Kızılçelik, S. (2012). Küreselleşme ve sosyal bilimler. Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara: Anı Yayınları.
• Mahiroğulları, A. (2013). Dünyada ve Türkiye’de sendikacılık. 2. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Meyer, S. C. ve Keas, M. N. (2003). The meanings of evolution. 09.10.2018 http://www.arn. org/docs/meyer/sm_meaningsofevolution.pdf, adresinden erişildi.
• Morris, H. M. (1974). Scientific creationism, General ed. San Diego: Creation-Life Publishers.
• Öktem, Ü. (2010). Olgu, kuram, Darwin öncesi evrim kuramları ve Darwin’ in evrim kuramı. Antropoloji, 23, 21-39.
• Roncaglıa, A. (2005). The wealth of ıdeas a history of economic thought. Cambridge: Published in Cambridge University Press.
• RusseL, B. (1972). Din ile bilim. (Çev, A. Öztürk), Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Savaş, V. F. (1997). İktisadın tarihi. Liberal Düşünce Topluluğu, İstanbul: Avcıol Matbaacılık.
• Sezer, B. (1978). Türk toplum tarihi üzerine tartışmalar. Toplum ve Bilim, Ankara, 4, 61.
• Duralı, T. Ş. (2011). Canlılar bilimi ve evrim sorununun teşrihi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(22), 455-471.
• Taslaman, C. (2013). Evrim teorisi felsefe ve tanrı. 6. Baskı, İstanbul: İstanbul Yayınevi.
• Tekelioğlu, M. (1993). İktisadi düşünceler tarihi. Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
• Turan, Z., Nakipoğlu, A. ve Bozkaya, Ş. (2015). Öğretileriyle T.B. Veblen. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi 3(4), 161-200.
• Turner, H. J. (2013). Sosyolojik teorinin oluşumu. (Çev. Ümit Tatlıcan) 4. Bsk, Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Yalçıntaş, A. (2010). İktisat düşüncesinde evrimci yol: iktisat güncel evrim teorisine ne kadar katkı yaptı? Meraklısına notlar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi GETA Tartışma Metinleri, No:108.
• Yıldırım, C. (1989). Evrim kuramı ve bağnazlık. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Yılmaz, N ve Erdem, R. (2016). Uzmanlaşma ve tıpta bütüncül yaklaşım üzerine bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(16), 35-47.