Diyaliz Tedavisi Alan Çocuğun Hastalığının Ebeveynler Üzerindeki Biyopsikososyal Etkilerinin Fenomenolojik Olarak Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 3, 7 - 20, 31.01.2019

Seher Sarıkaya Karabudak Zeynep Conk

Öz

Çalışmanın amacı; holistik hemşirelik yaklaşımlarını belirlemek üzere, Son
Dönem Böbrek Yetmezliği (SDBY) olan, diyaliz tedavisi alan çocuğun hastalığının
anneye ve babaya olan biyopsikososyal etkilerini belirlemektir.

Nitel araştırma örnekleme yöntemlerinden benzeşik ve ölçüt
örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen 15 anne, 10 baba örneklemi
oluşturmuştur. Çalışma, Ege Üniversitesi Çocuk Hastanesi, Dr. Behçet Uz Çocuk
Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Sağlık Bakanlığı
Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, Temmuz 2007–Ekim 2008 tarihleri
arasında yapılmıştır.  Veri toplama aracı
olarak; Aile Bilgi Formu ve Ebeveyn Görüşme Formu araştırmacı tarafından hazırlanmıştır.
Anne ve babalarla derinlemesine görüşme
yöntemi kullanılarak yüz yüze görüşme yapılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme (30- 45 dakika), kayıt cihazına
kaydedilmiştir. Görüşme kaseti Microsoft Word belgesi haline getirilmiş,
veriler kodlanıp temalara göre sınıflandırılmış, yorumlanarak rapor haline
getirilmiştir.

            Araştırma sonucunda Bilgi ve
Düşünceler, Değişimler, Çözümler olmak üzere üç tema belirlenmiştir. Aile
üyelerinin hastalık hakkında yeterli bilgisi olmadığı, hastalığı zor ve kötü
bir hastalık olarak algıladıkları, hasta çocuğa çok değer verdikleri, geleceğe belirsiz
baktıkları, sağlık profesyonelleriyle ilişkilerinden memnun olmadıkları;
sağlıklarında fiziksel ve psikolojik değişimler olduğu, ortam değişiklikleri
yaşadıkları, hastalığa korku, öfke, anksiyete, depresif duygulanım gibi pek çok
duygusal yanıt verdikleri, çocuğu kaybetme korkusunun en büyük korkuları
olduğu, pek çok zorlayan faktörle yüz yüze oldukları, aile dinamiklerinin
etiklendiği, sosyal yaşamların ciddi şekilde etkilendiği, hastalığın maddi
olarak aileleri zorladığı, ebeveynlerin iş yaşamlarının etkilendiği;  zihni meşgul eden aktiviteler, sosyal
destekler, fiziksel aktiviteler, din inancı ve dine yönelik uygulamalar ile baş
etmeye çalıştıkları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

diyaliz, aile, fenomenolojik

Kaynakça

• 1. Akdemir N., Birol L.(2005), İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara: 144, 541-606.2. Akgül H. (2005), Son Dönem Böbrek Hastalığı Olan Adölesanların Hastalıklarından Etkilenmelerinin Nitel Bir Değerlendirilmesi, T.C.Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.3. American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care(2003), Family-Centered Care and The Pediatrician’s Role, Pediatrics;112(3):690-697.4. Aydın A. (2003), Çocuğu Kanser Olan Annelerin Aile Yükünün Belirlenmesi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Programı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir. 5. Batte S., Watson A.L., Amess K. (2006), The Effects of Chronic Renal Failure on Siblings, Pediatr Nephrol ;21:246–250.6. Coffey J.S.(2006), Parenting A Child with Chronic Illness: A Metasynthesis, Pediatric Nursing; 32(1): 51-597. Conger R.D., Elder G.H., Simons R.L.(1993), Husband and Wife Differences in Response to Undesirable Life Events, Journal of Health and Social Behavior;34(1):71-88. 8. Cura A. ve ark.(1999), Böbrek ve Üriner Sistem Hastalıkları, (içinde)Cura A. (Ed), Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, E.Ç.V Yayınları No:6, İzmir: 443-560.9. Çavuşoğlu H. (1999), Çocuk Sağlığı Hemşireliği, Cilt 2, Ankara:69-86.10. Daneman S., Macaluso J., Guzzetta S.E.(2003), Healthcare Providers. Attitudes Toward Parent Participation In the Care of The Hospitalized Child, JSPN;8(3):90-9811. Dönmezer İ.(2003), Ailede İletişim ve Etkileşim Sağlıklı İnsan, Sağlıklı Aile, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir: 12-36.12. Emiroğlu O. (2004), Niteliksel Araştırma Tasarımları, (içinde) Erefe İ. (Ed.), Hemşirelikte Araştırma- İlke Süreç ve Yöntemleri, 3. Baskı:103-112. 13. Er M. (2006), Çocuk, Hastalık, Anne-Babalar ve Kardeşler, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi; 49: 155-168.14. Fisher H.R.(2001),The Needs of Parents with Chronically Sick Children: A Literature Review, Journal of Advanced Nursing; 36(4): 600-60715. Gravelle A.M.(1997),Caring For A Child With A Progressive İllness During The Complex Chronic Phase: Parents' Experience of Facing Adversity, Journal Of Advanced Nursing; 25: 738-745.16. Heaton J., Noyes J., Sloper P., Shah R. (2005), Families Experience of Caring for Technology-dependent Children: A Temporal Perspective, Health and Social Care in the Community; 13(5): 441-450.17. Katz S. (2002), When The Child’s Illness is Life Threatening: Impact on the Parents, Pediatric Nursing; September-October; 28(5): 453-463.18. Kirk S.(1998), Families’ Experiences of Caring at Home for a Technology-Dependent Child: A Review of The Literature, Child: Care, Health and Development; 24(2): 101-114. 19. Kirk S., Glendinning C. (2004), Developing Services to Support Parents Caring for a Technology-dependent Child at Home, Child: Health & Development; 30(3):209-218.20. Mkanta W.N, Uphold C.R. (2006), Theoretical and Methodological Issues in Conducting Research Related to Health Care Utilization Among Individuals with HIV Infection, AIDS Patıent Care And Stds; 20(4): 293-303.21. Mu P-F.et al.(2001), Families of Chinese Children with Malignancy: The Factors Impact on Mother Anxiety, Journal of Pediatric Nursing;16(4): 287-295.22. Murray J.S.(2000),Attachment Theory and Adjusment Difficulties in Siblings of Children with Cancer, Issues in Mental Nursing;21:149-16923. Ocakçı A. (2006), Çocuğun Aile Merkezli Bakımı, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Yayın No: 31, Zonguldak: 126-176.24. Özçürümez G., Tanrıverdi N., Zileli L. (2003), Kronik Böbrek Yetmezliğinin Psikiyatrik ve Psikososyal Yönleri, Türk Psikiyatri Dergisi; 14(1):72-80.25. Pelletier-Hibert M., Sohi P. (2001), Sources of Uncertainty and Coping Strategies Used by Family Members of Individuals Living with End Stage Renal Disease, Nefrology Nursing Journal; 28(4): 411-419.26. Polaschek N.(2003),The Experience of Living on Dialysis: A Literature Review, Nephrology Nursing Journal; 30(3): 303-31327. Potts N., Mandleco B.L. (2002), Pediatric Nursing Caring for Children and Their Families, Delmar comp: 615-647.28. Ramage I,J., Durkan A,M. (2003), Principles Of Management in Cronic Renal Failure, Current Paediatrics; 13: 496-501. 29. Sarı H.Y.(2001), Down Sendromlu Çocuğu Olan Ailelere Yönelik Bir Durum Çalışması, T.C.Dokuz Eylül Ünivaesitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.30. Snethen J.A. et al.(2001), Adolescents’ Perception of Living with End Stage Renal Disease, Pediatric Nursing; 27(2): 159-167.31. Sülü E. (2006), Yoğun Bakımda Yatan Çocuk Hastaların Annelerinin Manevi Bakım (Spiritüel Bakım) Gereksinimleri, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Programı Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, İzmir. 32. Tanyi A.R.(2006),Perceptions of Incorporating Spirituality into Their Care: A Phenomenological Study of Female Patients on Hemodialysis, Nephrology Nursing Journal; 33(5): 532-538.33. Wang K.W.K., Barnard A.(2004),Technology-Dependent Children and Their Families: A Review, Journal of Advanced Nursing;45(1):36-4634. Weigel K.A., Potter C.K. (2007), Assesment of The Renal System, (içinde) Monahan F.D. et al. (Ed.), Phipp’s Medical Surgical Nursing Health and Ilness Perspective, 8th Ed., Mosby: 943-1040.35. White Y.,Grenyer B.F.S.(1999), The Biopsychosocial İmpact of End-Stage Renal Disease:The Experience of Dialysis Patients and Partners, Journal of Advanced Nursing;30(6):1312-132036. Wilson M.S., Miles M.S.(2001),Spirituality in African-American Mother Coping with a Seriously Ill Infant, Journal of The Society of Pediatric; 6(3): 116-122.37. Wong D.L.(2003), Wong’s Nursing Care of Infants and Children, 7 th Ed., Mosby: 905-946, 1255-1302.