TÜRK BASININDA OKUR TEMSİLCİSİ KÖŞELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 244 - 267, 31.05.2018

Hakan Aşkan

Öz

Bir
özdenetim mekanizması olan okur temsilciliği uygulaması, dünyada olduğu gibi
Türkiye’deki basın kuruluşlarında da giderek yaygınlaşmaktadır. Gazetecilik
etik ilke ve kurallarını yükseltmek amacıyla oluşturulan okur temsilciliği,
gazete ile okurları arasında bir köprü işlevi görmektedir. Okur temsilcisi,
okurların gazete haberlerine yönelik yaptıkları eleştirileri her hafta düzenli
olarak yayımlanan okur temsilcisi köşesine taşır ve bu eleştirileri yanıtlamaya
çalışır. Gerekli gördüğü durumlarda ise okurlardan gelen eleştirileri gazetenin
diğer çalışanlarına bildirir ve onları gazetecilik meslek ilke ve kurallarına
uymaları konusunda uyarır.

Bu
çalışmada, okur temsilciliği uygulamasının gazete haberlerinde etik
standartların yükseltilmesindeki rolünün ne olduğu belirlenmeye
çalışılmaktadır. Bu amaçla Hürriyet, Milliyet ve Sabah gazetelerinin okur
temsilcisi köşeleri içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Elde edilen
veriler SPSS paket programına aktarılarak çalışmanın amaçları doğrultusunda
çözümlenmiştir. Okur temsilciliği uygulamasının yaygınlaştırılmasının teşvik
edilmesi gazete haberlerinde etik standartların yükselmesini sağlayacaktır.
Okur temsilciliği bir taraftan gazetecilerin ve kurum olarak gazetelerin
saygınlığını arttırırken diğer taraftan da okuyucuların ve toplumun
gazetelerden beklentilerinin karşılanmasına katkı sağlayacaktır. Bu çalışma,
gazetecilik etiği ile ilgili çalışmalara katkı sağlaması bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Gazetecilik, gazetecilik etiği, okur temsilciliği

Kaynakça

• Alemdar, Zeynep (1990). Oyunun Kuralı, Basında Özdenetim. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Atabek, Nejdet (2005). Okur Temsilciliği: Türk Basınında Okur Temsilcisi Köşeleri Üzerine Bir Araştırma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Atabek, Nejdet (2006). Gazete Haberlerinde Etik Standartların Yükseltilmesinde Okur Temsilcisinin Rolü. Konya: Selçuk İletişim, Cilt:4 Sayı:2, 5-17.
• Bülbül, A. Rıdvan (2001). İletişim ve Etik. (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Girgin, Atilla (2000). Yazılı Basında Haber ve Habercilik Etik’i. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• İnceoğlu, Yasemin (2004). Uluslararası Medya. İstanbul: Der Yayınları.
• JaCoby, Alfred (2005). The Newspaper Ombudsman: A Personal Memoir Of The Early Days, http://www.newsombudsmen.org/jacoby.html.
• Lubrano, Gina (2005). The Organization of News Ombudsmen, http://www. newsombudsmen. org/lubrano11.html
• Nauman Arthur C. (2005). News Ombudsmenship: Its History and Rationale, http://www. news om- budsmen.org/nauman2.html
• Özgen, Murat (1998). Gazetecinin Etik Kimliği. İstanbul: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti.
• Özgen, Murat (1996). Etik Değerler Açısından Gazeteci Kimdir?. İ.Ü. İletişim Fakültesi Dergisi, 1996, 3, 69-82.
• Özgen, M. İhsan (1988). Basın Ahlak Kuralları ve Yasalar. İstanbul: Kardeşler Basımevi.
• Uzun, Ruhdan (2007). İletişim Etiği Sorunlar ve Sorumluluklar. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi.