Doğal Sitlerde Derecelendirme Sorunu: Elazığ-Hazar Gölü Örneği

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 17, 1 - 14, 30.06.2018

Aysun Tuna

https://doi.org/10.16950/iujad.321762

Öz

Doğal
sit, 2863 sayılı Kanunun 3.Maddesinin a bendinde yer alan tanımlara göre; jeolojik
devirlere ait olup, ender bulunmaları nedeniyle olağanüstü özelliklere sahip
yer üstünde, yeraltında veya su altında bulunan korunması gerekli alanlar olarak
tanımlanmaktadır. Korunan alanlarla olarak doğal sitlerin belirlenmesi, sınıflandırılması ve kamunun
mülkiyet hakları ile ilgili önemli sorun ve kargaşalar yaşanmaktadır. Doğal
sit derecelendirme sürecinde başlıca sorunlardan biri, doğal sitlerin güncel
durumlarının değerlendirilerek mevcut ve yeni ilan edilecek doğal sit kategorilerini
ortaya koyan ekolojik araştırma ve metodolojik yaklaşımlarla kararların üretilememesidir.
Ekolojik planlama ve koruma ölçütlerine göre alınması gerekli bilimsel
kararların yerine subjektif ve değişebilen kararlar alınarak gerçekleştirilen
uygulamalarda yerel halk ile resmi kurum ve kuruluşları karşı karşıya getirecek
mağduriyetler yaşanmakta diğer taraftan yapılaşma doğrultusunda verilen
kararlar ile doğal sitlerin ekolojik karakterlerinin bozulması tehdidi baş
göstermektedir.

Bu
çalışmada, farklı doğal sit derecelendirmelerine sahip Elazig İl sınırları
içinde yer alan Hazar Gölü çevresindeki taşınmazlara ilişkin İl İdare Mahkemesi
tarafından nihai kararı verilen ve yazarın bizzat bilirkişi olarak görev
yaptığı dava sürecinde yapılan incelemeler ve karar alma süreci aktarılmıştır.
Bu çalışma ile birlikte doğal sitlerde yaşanan yapılaşma sorunları kapsamında
yapılacak saha araştırmaları ile kamu kurum ve kuruluşların hazırlamış
oldukları raporlar ile karşılaştırılarak sorun tanımlanmış ve çözüme yönelik
öneriler geliştirilmiştir. Yapılan araştırmalara ilişkin olarak bu çalışmanın
bilirkişilik faaliyetlerinde bulunacak peyzaj mimarları ve diğer ilgili meslek
disiplinlerinde çalışanlara yol göstermesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğal sit, Hazar Gölü (Elazığ), bilirkişilik

Kaynakça

• Anonim (2011) Hazar Gölü Sulak Alan Yönetim Planı, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Elazığ Anonim (2012) Hazar Gölü Havzası Biyolojik Çeşitliliğin Tespiti Projesi, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, XV.Bölge Müdürlüğü- Elazığ Şube Müdürlüğü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2013a), http://www.csb.gov.tr/gm/tabiat/index.php?Sayfa=sayfa&Tur=webmenu&Id=8969, Erişim Tarihi: 10.03.2017 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2013b) Doğal Sit Alanlarının Değerlendirilmesine İlişkin Teknik Esaslar, http://www.csb.gov.tr/db/tabiat/editordosya/Teknik_esaslar_04032013.pdf, Erişim Tarihi: 09.01.2017 Duran C, Günek H (2007) Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2):31-52, Elazığ Gülez S (1984) Doğal Anıtların Sınıflandırılması, Tabiat ve İnsan Dergisi, Yıl: 18, Sayı:1, Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı (1999) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu İlke Kararları http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44334/ilke-karari--karar-no-728--karar-tarihi-19062007.html Erişim Tarihi: 02.01.2017 Resmi Gazete (2012) Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/07/20120719-3.htm Erişim Tarihi: 19.01.2017 Türkyılmaz B (2012) Doğal Sitler-İzmir ve Çevresinde İrdelenmesi, TMMOB Kent Sempozyumu, Ankara