Sosyal Dışlanmanın Kur'ani Bağlamı

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 20 - 41, 15.06.2019

Enes Kılıç

https://doi.org/10.46595/jad.549973

Cited By: 1

Öz

Modern toplumların en önemli problemlerinden birisi olan sosyal
dışlama, yoksulluğun ve eşitsizliğin baş göstermesine sebebiyet vermekle
beraber siyasi, sosyal ve iktisadi alanda da toplumsal birliği etkileyen son
derece önemli kavramlardandır. Bu durumdan hareketle dışlamanın insan
hayatının her bölümünde ortaya çıkarak hayatı olumsuz etkileyebilecek çok
boyutlu ve dinamik bir problem olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. İnsan
fıtraten sosyal bir varlıktır ve toplum içerisinde hayatını idame ettirdiği
takdirde bu duruma uygun bir yaşam sürdürebilir. Toplum dışında kaldığı
zaman insan doğasından uzaklaşmış olur ve bu durumda bireysel ve
toplumsal sorunları kaçınılmaz hale getirir. Kur’an’ın ortadan kaldırmak
istediği sosyolojik kavramlardan birisi de dışlamadır. Kur’an-ı Kerim
bireyleri kıymetli görmekte, iradesi dışındaki farklılıklardan ötürü birini
dışlayıp değersiz görmeyi ve aşağılamayı hoş karşılamamakta gerek birey
gerekse toplum olarak herkesi eşit kabul etmektedir. Hatta Kur’an-ı
Kerim’in bu bütünleştirici bakış açısından dolayı müşrikler ve diğer gruplar
tarafından dışlanan köleler, fakirler ve kadınlar İslam’ı daha kolay kabul
etmişlerdir. Kendilerini onlardan üstün gören zengin, varlıklı gruplardan
büyük bir kısmının İslam olmamasının sebeplerinden birisi de budur. 

Anahtar Kelimeler

Dışlanma, İslam, Farklılık, Toplum, Birey

Quranic Context of the Social Exclusion

Öz

Social exclusion, one of the most important problems of modern
communities, is quite special notion, not only because it causes to poverty
and inequality but also affects social unity in the politic, social and
economic areas. Therefore, it is easy to say that the exclusion is multidimensional and dynamic problem that can emerge in every aspects of  human life having negative influence on it. Man is social entity because of
its nature and in case it maintains its life among the society, can live in a
proper way which is suitable for this situation. When it is excluded, it also
becomes far away from its nature, so social and individual difficulties turn
to inevitable phases. This is why the Quran aims to eliminate exclusion. The
Quran, accepts individuals as valuable and qualifies their being excluded
and humiliated as so wrong, especially depending on their unchangeable
features. According to Quran, everybody is equal whether in terms of
indivudial or social. Owing to Quran's this integrating approach, woman
and poors beside slaves who are excluded by disbelievers and the other
groups, embraced Islam more easily. At the same time, this is one of the
reasons of why rich and wealthy groups that see themselves more superior
than others, have not embraced the Islam.

Anahtar Kelimeler

Exclusion, Islam, Poverty, Society, Individual

Kaynakça

• AKTAN, C. (2002). Yoksullukla mücadele stratejileri. Ankara: Hak-iş sendikaları konfederasyonu yayınları.
• ATEŞ, S. (1989). Yüce Kur’an’ın çağdaş tefsiri. İstanbul: Yeni ufuklar neşriyat.
• BEALL, J., PİRON, L. (2005). DFID social exclusion review. The london school of economics and political science. London.
• BİLGİN, B. (2001). İslam’da ötekine bakış. Ankara üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi. S.42(1) ss. 11-40.
• BİNGÖL, A. (2018). Kur’an’a göre ötekiler. Muş Alparslan üniversitesi sosyal bilimler dergisi. S.6(3) ss. 319-332.
• ÇAKIR, Ö. (2002). Sosyal dışlanma. Dokuz eylül üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi. S.3 ss. 83-84.
• ÇELİK, H. (1995). Kur’an-ı Kerim’e göre insanın değeri ve üstünlüğü. Atatürk üniversitesi dergisi. S.12 ss. 81-93.
• DALDAL, Ş. (2000). Esnekliğin farklı boyutları ve uluslararası dinamikler. Petrol-iş 97-99 yıllığı. İstanbul: Türkiye petrol kimya ve lastik işçileri sendikası.
• DOĞAN, İ. (2014). Sosyal dışlanma ve insan onuruna yakışır iş: yoksunlukların algılanması. Journal of social policy conferences. S.69 ss. 135-157.
• DURMUŞ, Z. (2003). Kur’an-ı Kerim’de sosyal gruplar. Din bilimleri akademik araştırma dergisi. S.3(3) ss.17-46.
• DURMUŞOĞLU, K., KURT, A. (2008). Üç Kur’an yorumunda kadının ötekiliği. Uludağ üniversitesi dergisi. S.17(2). ss. 621-648.
• ERDUT, Z. (1998). Rekabetin iş gücü piyasasına etkisi. İzmir: TÜHİS.
• GÜNDÜZ, Ş. (2012). Öteki ile ilişkiler açısından islam ve islami tecrübe. Kutlu doğum haftası (hz. peygamber kardeşlik ahlakı ve kardeşlik hukuku) sempozyumu. Ankara: D.İ.B yayınları.
• GÜZEL, A., OKUR, A. (1996). Sosyal güvenlik hukuku. İstanbul: Beta basım yayım.
• HALLERÖD, B., LARSSON, D. (2008). Poverty welfare problems and social exclusion. International journal of social welfare. S.17 ss. 15-25.
• HÖKELEKLİ, H. (2007). Müslüman ve öteki: farklı dini grupların birbirini algılama biçimi. Kur’an-ı Kerim’de ehl-i kitap (tartışmalı ilmi toplantı). İstanbul.
• KAĞITÇIBAŞI, Ç. (1990). İnsan aile kültür. İstanbul: Remzi kitapevi yayınları.
• KARAMAN, H. Vd. (2012). Kur’an yolu Türkçe meal ve tefsir. Ankara: D.İ.B yayınları.
• KORAY, M., TOPÇUOĞLU, A. (1995). Sosyal politika. Bursa: Ezgi kitapevi yayınları.
• MEVDUDİ, (2014). Tefhımu’l Kur’an. İstanbul: İnsan yayınları.
• ÖZGÖKÇELER, S., BIÇKI, D. (2010). Özürlülerin sosyal dışlanma boyutları bursa ve çanakkale örneklerinden yansıyanlar. Sosyal haklar ulusal sempozyumu.
• ÖZKUL, O. (2004). Modern batı medeniyetinin iflas göstergesi: küresel köyde küresel fakirlik. Köprü dergisi. S.88.
• SAPANCALI, F. (2003). Sosyal dışlanma. İzmir: İzmir dokuz eylül yayınları.
• SAPANCALI, F. (2005). Avrupa birliği’nde sosyal dışlanma sorunu ve mücadele yöntemleri. Çalışma ve toplum dergisi. S.6 ss. 51-105.
• SARAÇOĞLU, M., BULUT, E. (2005). Uluslararası ticaret ve sosyal damping. İstanbul üniversitesi iktisat fakültesi mecmuası. S.55 ss. 297-323.
• SEYYAR, A. (2003). Sosyal siyaset açısından yoksulluğa karşı mücadele. İstanbul: Deniz feneri yardımlaşma ve dayanışma derneği.
• SILVER, H. (1994). Social exclusıon and socıal solıdarıty: three paradıgns. Internatıonal labour revıew. S.5-6 ss. 532.
• SMİTH, J. (2000). Policy responses to social exclusion. Open university press. Great Britain.
• ŞAHİN, T. (2009). Sosyal dışlanma ve yoksulluk ilişkisi (Sosyal yardım uzmanlık tezi). Ankara: Sosyal yardımlaşma ve dayanışma genel müdürlüğü.
• ŞİMŞEK, S. (2012). Hayat kaynağı Kur’an Tefsiri. İstanbul: Beyan yayınları.
• TOPRAK, B. Vd. (2010). Türkiye’de farklı olmak din ve muhafazakarlık ekseninde ötekileştirilenler. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• TUNCA, G. (2010). Sosyal dışlanma sorunu ve mücadele yöntemleri (Çanakkale Fevzi paşa mahallesi örneği) (Yüksek lisans tezi). Çanakkale: Çanakkale on sekiz mart üniversitesi.
• YAMAN, A. (2008). Ben ve öteki Kur’an’ın öteki ile ilişkilerde ön gördüğü dengeli barış teorisi. İslami ilimler dergisi. S.3(1) ss. 99-106.