AMELİYATHANE HEMŞİRELERİNİN NESNEL YAŞAM KALİTELERİ VE İŞ DOYUMLARI

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 23 - 37, 18.09.2017

Seval Ağaçdiken Alkan TUĞÇE Ayar

Öz

Hemşirelik, sağlık alanının
merkezinde bulunan ve diğer çalışma alanlarına göre kişilerin yaşam
kalitelerini her boyuttan etkileyebilen bir meslektir. Temel amacı bakım vermek
olan hemşirelerin, hata payı yüksek bir alanda hizmet vermelerinin yanı sıra
çalıştıkları ortamların koşulları da kişilerin mesleklerine bakış açısını
etkilerken aynı zamanda hata payının artmasında veya azalmasında etkili
olmaktadır.Bu makalede ameliyathane hemşirelerinin nesnel yaşam kaliteleri ve
iş doyumları arasındaki ilişki tartışılmıştır. Çalışma ortamı ve ameliyathane
hemşireleri arasında karşılıklı etkileşim söz konusudur. Ameliyathane
hemşireleri çalıştıkları alan ve gerçekleştirdikleri işlemler gereği birçok
faktörle iç içe kalmaktadır. Bu faktörler kişilerin çalışma hayatlarını
etkileyebildiği gibi normal hayatlarını da etkileyebilmektedir. Ayrıca sağlık
alanının her kesiminde olduğu gibi ameliyathane hemşirelerinin de hedefleri
arasında mesleklerinden doyum almak ve olumlu bir yaşam kalitesine ulaşmak
vardır. Bu nedenle bu makalede ameliyathane hemşirelerinin nesnel yaşam
kaliteleri ve iş doyumları güncel kaynaklar ile ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşam Kalitesi, Nesnel yaşam kalitesi, İş doyumu

Kaynakça

• 1) Çatak, T., Bahcecik, N. (2015).”Hemşirelerin İş Yaşamı Kalitesi ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”.Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi,5:2.
• 2) Uğur, E., Abaan, S.(2008).” Hemşirelerin iş yaşamı kalitesi ve etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri”.Türkiye Klinikleri J MedSci. 28: 297-310.
• 3) Aytaç, S. (2005).”Çalışanların işlerine ilişkin duygularının stres tepkileri üzerindeki etkisi”. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 55:1,834 – 851.
• 4) Kuşdil, E., Bayram, N., Aytaç, S ve ark.(2003).”Çalışma yaşamında bireylerin yaptıkları işe ilişkin duygularının iş stres tepkileri üzerine etkisi”.http://isguc.org/arc_view.php?ex=184# (erişim tarihi 18.11.2016).
• 5) Eren, E.(2000).“Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi”.İstanbul:Beta Basım.
• 6) Özata, M., Aslan, Ş., Arslaner, Ş.(2007).” Kamu ve özel sektöre ait hastanelerde çalışan hemşirelerin iş doyumunun değerlendirilmesi”.V. Ulusal Sağlık Kuruluşları Yönetimi Kongresi Bilimsel Kitabı: 77-81, Antalya.
• 7) Birgili, F., Salış, F., Özdemir, S.(2010).“Sağlık Çalışanlarının İş Doyumunu Etkileyen Bazı Etkenlerin İncelenmesi”.Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13:2, 27-36.
• 8) Arslantaş, D., Metintaş, S., Ünsal, A., Kalyoncu, C.(2006).“Eskişehir Mahmudiye İlçesi Yaşlılarında Yaşam Kalitesi”.Bursa, http:// tip.ogu.edu.tr. Erişim Tarihi: 12.11.2016.
• 9) Bozkurt, N . (2003).”Kaliteli Yaşamanın Felsefesi”.İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2:3.
• 10) Çetin, H., Zetter, S., Taş, S., Çaylak, M .(2013).” İş Doyumu ve Çalışanların Demografik Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi”.Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi 26:145 - 163.
• 11) Halbesleben, J., Wakefield, B.,Wakefield, D., Cooper, L.(2008). ”Nurse burn out and patient safety outcomes: nurse safety perception versus reporting behavior” .West J NursRes,30:560-577.
• 12) McHugh, MD., Kutney-Lee, A., Cimiotti, JP., Sloane, DM., Aiken, LH.(2011).”Nurses’ widespreadjobdis satisfaction, burn out, and frustration with health benefits signal problems for patient care”.HealthAff ;30:202-210.
• 13) Poghosyan, L., Clarke, SP., Finlayson, M., Aiken, LH.(2010).”Nurse burnout and quality of care: cross-nationalinvestigation in sixcountries”.Res. Nurs. Health,33:288-298.
• 14) Aydın, M., Akan, N.(2010).“Mersin Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Çalışan Ebelerin Mesleki Doyumu”.Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3:1, 15-21.
• 15) Özdemir, EG., Şengöz, G.(2013).” 500 yataklı eğitim ve araştırma hastanesinde kesici delici alet yaralanmaları tutum ve bilgi düzeyi ölçüm anketi sonuçları”.Haseki Tıp Bülteni. 51:1,11-14.
• 16) Omaç, M., Eğri, M., Karaoğlu, L.(2010). “Malatya Merkez Hastanelerinde Çalışmakta Olan Hemşirelerde Mesleki Kesici Delici Yaralanma ve Hepatit B Bağışıklanma Durumları”. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17:1, 19–25.
• 17) http://www.cdc.gov/sharpssafety/pdf/workbookcomplete.pdf,Erişim Tarihi:10.11.2016.
• 18) Samancıoğlu, S., Ünlü, D., Durmaz, A.(2013). “Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerin Kesici Delici Aletle Yaralanma Durumlarının İncelenmesi”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 16 :1, 43-49.
• 19) Ortabağ, T., Güleşen, A., Yava, A., Bakır B.(2009).”Exploringthefrequency of sharpsinjuriesandaffectingfactorsamonghealthcareworkers in a universityhospital”.Anatol J ClinInvestig ,3:4,208-212.
• 20) Mangırlı, M., Özşaker, E.(2014).” Cerrahi Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin KKesici ve Delici Tıbbi Aletlerle Yaralanma Durumlarının Belirlenmesi”.Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 1 :1. 21) Demiralp, B., Çakır, B., Yılmazer, S., Kocagöz, A.(2014).“Sağlık Çalışanlarında Görülen Delici Kesici Alet Yaralanmalarını Önlemeye Yönelik Çalışma”.Acıbadem Hemşirelik Dergisi, 71.
• 22) Akbulut, T.(2001).”İşçi Sağlığına Giriş”. Ankara:Türk Tabipleri Birliği Yayını.
• 23) Akkaya, G.,(2007).”Avrupa Birliği ve Türk Mevzuatı Açısından Sağlık Kuruluşlarında İş Sağlığı, İş Güvenliği, Meslek Hastalıkları ve Bir Araştırma”.İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora, İstanbul.
• 24) Köşgeroğlu, N., Ayrancı, Ü., Bahar M.(2003).”Ameliyathanede Çalışan Hemşirelerde Kesici/Delici Aletle Yaralanma ve Tıbbi Yardım Alma Durumları”. Hemşirelik Forum Dergisi ;6:28-32.
• 25) Muti, M.(2014).”Ameliyathane Çalışanlarında İş sağlığı ve Güvenliği”. Yüksek Lisans Tezi,İstanbul.
• 26) Eti Aslan, F., Kan, Öntürk Z.(2011).”Güvenli Ameliyathane Ortamı; Biyolojik, Kimyasal, Fiziksel ve Psikososyal Riskler, Etkileri ve Önlemler”.Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi,4:1,133-140.
• 27) Çeçen, G., Öçmen, S., Bulut, G., Çolak, M., Yıldız, M.(2003).“Eğitim Hastanesi Ortopedi Ameliyathanesinde flouroskopi kullanımı ve radyasyondan korunma”.Kartal Eğitim Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi,14:3, 156-158.
• 28) Fişek G. “Sağlık personeli sağlığı. Sağlıkta Buluşma Noktası”. http://www.sbn.gov.tr/icerik.aspx?id=116 Erişimtarihi: 12.11.2016.
• 29) Şaşkın, G.(2010).” Radyolojide Hasta ve Çalışan Güvenliği. Sağlık Hizmetlerinde Kalite”.Akreditasyon ve Hasta Güvenliği Dergisi; 1:5,72–75.
• 30) Komşuk, D.(2013).” Ameliyathanede Çalışan Hemşirelerde Uyku Sorunlarının Tükenmişlik Düzeyine Etkisinin İncelenmesi”.Eskişehir,Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi,Eskişehir.
• 31) Sönmez, M., Yavuz, M.(2011).”Ameliyathanede personel güvenliği” Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongre Kitabı.İzmir: Meta Basım, 255-257.
• 32) Aslan, F., Öntürk, Z.(2011).“Güvenli Ameliyathane Ortamı; Biyolojik, Kimyasal, Fiziksel ve Psikososyal Riskler, Etkileri ve Önlemler”.Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4:1.
• 33) Özbayır, T.(2011).”Ameliyat dönemi bakım”;Karadakovan, A., Aslan, FE., Eds. Dahili ve Cerrahi.(2011).”Hastalıklarda Bakım”.Adana:Nobel Kitabevi.
• 34) Tekbaş, G.(2006).” Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Çalışan Radyoloji Teknisyenlerinde Mesleki Radyasyonun Tiroid Nodül Prevelansına Etkisinin Normal Popülasyonla Karşılaştırılması”.Uzmanlık Tezi, İstanbul.
• 35) Atik, DÖ., Zeydan, ZE., Çoşar, AA.(2012).” Uyku Sorunları Hipertansiyona Neden Olur mu?”.Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi,1:3, 2-8 s.
• 36) Günaydın N.(2014).“Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Uyku Kalitesi ve Genel Ruhsal Durumlarına Etkisi”.PsikiyatriHemşireliği Dergisi - Journal of Psychiatric Nursing,5:1,33-4034.
• 37) Özgür, G., Gümüş, AB. ve Gürdağ, Ş.(2011).”Hastanede Çalışan Hemşirelerde Ruhsal Belirtilerin İncelenmesi”.Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi,24:4,296-305s. Different Hospital Shifts, Rev Esc Enferm USP, 44:2, 279-285p.
• 38) Da Rocha, M.C., De Martino, M.M. (2010). “Stress and sleep quality of nurses working different hospital” Rev ESC Enferm USP, 44:2,280-6. 39) Polat, N.(2008).” Hemşirelerde işe bağlı stres ve iş doyumu”. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Kurumları İşletmeciliği, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• 40) Kabataş, M., Kocuk, M., Küçükler Ö.(2012).”Sağlık Çalışanlarında Bel Ağrısı Görülme Sıklığı ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi”.Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi,26:2.
• 41) Parlar, S.(2008).”Sağlık çalışanlarında göz ardı edilen bir durum: sağlıklı çalışma ortamı”.PreventiveMedicine Bulletin,7:6, 547-554.
• 42) Gül, A., Üstündağ, H., Kahraman, B.,Purisa, S.(2014).” Hemşirelerde Kas İskelet Ağrılarının Değerlendirilmesi". HSP, 1:1,1-10
• 43) Akıncı, A., Dereli, E., Sert, H.(2014.)”Kırklareli’nde Çalışan Hemşirelerde Bel Ağrısı ve Bel Ağrısı ile İlişkili Faktörler”.Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5:1.
• 44) Özkan, S.,Yılmaz, E.(2006.)“Bir İlçede Çalışan Hemşirelerin Sağlık Sorunları ve Yaşam Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi”.Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi,1:3.
• 45) Souza, A.C., Alexandre, N.M.C.(2012).”Musculoskeletalsymptoms, workability, anddisabilityamongnursing personel.”.WorkplaceHealthSaf ; 60.
• 46) Tezel, A.(2005)”Musculoskeletalcomplaintsamong a group of Turkishnurses”.Int j Neurosci, 115: 871-880.
• 47) Roupa, Z., Vassilopoulos, Α., Sotiropoulou, P., Makrinika, E., Νoula, Μ., Faros, E., Marvaki, Ch.(2008).”The Problem of lower backpain in nursing staffandit seffect on human activity.”HSJ,2:4,219-225.
• 48) Aljeesh, Y., and Nawajha, S.A.(2011).”Determinants of Low Back Pain among Operating Room Nurses in Gaza Governmental Hospitals”,Journal of Al AzharUniversity-Gaza (Natural Sciences), 13, 41-54 p.
• 49) Dişbudak, Z.(2013).”Hemşirelerin Delici ve Kesici Alet Yaralanması İle Karşılaşma Durumları ve Karşılaşma Sonrası İzledikleri Yöntemler”.Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.
• 50) Lee, K.A., McHugh, M.D., Sloane, D.M., Cimiotti, J.P., Flynn, L., Neff, D.F., Aiken, L.H.(2009).”Nursing: A KeytoPatient Satisfaction”.JournalHealthAffairs,28:4, 669–7.
• 51) Demir, B.(2013).”Kapalı Ortamda Çalışan Hemşirelerin Anksiyete ve Depresyon Durumlarının Değerlendirilmesi”.İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 52) Koraş, K.(2011).” Cerrahi Hekimlerin Ameliyathanedeki Gergin Davranışlarının Hemşireler Üzerindeki Etkileri”.Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
• 53) Özgür, G., Yıldırım, S., Aktaş, N.(2008).” Bir Üniversite Hastanesinin Ameliyathane ve Yoğun Bakım Hemşirelerinde Ruhsal Durum Değerlendirmesi”.C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12:2.
• 54) http://www.sagliktagundem.com/haber/ameliyat_hemsiresi_gunes_istiyor.html,(2014), Erişim Tarihi:12.11.2016.
• 55) Huang, D.T., Clermont, G., Kong, L., Weissfeld, L,A., Sexton, J.B., Rowan, K.M., Angus, D.C.(2010).”IntensiveCareUnitSafetyCultureandOutcomes: A US MulticenterStudy”.JournalQualityHealthCare,22 :3,151–61.
• 56) Özer, N., Erdağı, S.(2015).”Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Çalışma Ortamlarının, Hasta Güvenliği Kültürü Algılarının ve Tükenmişlik Durumlarının İncelenmesi”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18:2.
• 57) Koraş, K., Öcalan, D., Solak, O.(2015).” Cerrahi Hekimlerin Ameliyathanedeki Gergin Davranışlarının Hemşireler Üzerindeki Etkileri”.Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi / Gümüşhane UniversityJournal of Health Sciences,4:4.
• 58) Dede, M., Çınar, S.(2008).“Dahiliye yoğun bakım hemşirelerinin karşılaştıkları güçlükler ve iş doyumlarının belirlenmesi”.Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi, 1:1,s. 3-14.
• 59) Balanuye, B.(2014).” Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin İş Yükünün Hasta Güvenliğine Etkisi”.Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• 60) Olds, D.M., Clarke, S.P.(2010).”Theeffect of workhours on adverseeventsanderrors in healthcare”.Journal of SafetyResearch,41: 153–162.
• 61) Yeşilçiçek K, Aktaş S, Bulut H, Anahar E(2015)”Vardiyalı ve Nöbet Sistemi Şeklindeki Çalışma Düzeninin Hemşireler Üzerine Etkisi”HSP,1:1,33-45.
• 62) Bilazer, F.N., Konca, G.E., Uğur, S., Uçak, H., Erdemir, F., Çıtak, E.(2008).”Türkiye’de Hemşirelerin Çalışma Koşulları”. Ankara: Odak ofset matbaacılık.
• 63) Kaya, N.(2011)” Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Çalışma Yaşamı Kalitesi ve Etkileyen Etmenlerin Değerlendirilmesi”.Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
• 64) Aksoy, N., Polat, C.(2013).“Akdeniz Bölgesindeki Bir İlde Üç Farklı Hastanenin Cerrahi Birimlerinde Çalışan Hemşirelerin İş Doyumu ve Etkileyen Faktörler”. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10:2,45-53.
• 65) Tan, M., Polat, H., Şahin, ZA.(2012). “Hemşirelerin Çalışma Ortamlarına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi”.Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 4: 67-78.
• 66) Kahraman, G., Engin, E., Dilgerler, Ş., Öztürk, E.(2011).”Yoğun Bakım Hemşirelerinin İş Doyumları ve Etkileyen Faktörler”.Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4 :1, 12-18.
• 67) Yıldırım, B., Özkahraman, Ş.(2012).”Hemşirelikte Karar Verme Süreci”.ElectronicJournal of VocationalColleges, 165-73.
• 68) Ulusoy, E., Alpar, Ş.(2013).” Hemşirelerde Meslektaş Dayanışması ve İş Doyumu ile İlişkisi”.Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi,21:3.